|
NA LISTI Od 04.8.2010.g. /
LISTED SINCE August 4th, 2010 among leading European magazines:  |
All Rights Reserved
Publisher online and owner: Sabahudin Hadžialić, MSc Sarajevo & Bugojno, Bosnia and Herzegovina MI OBJEDINJUJEMO RAZLIČITOSTI... WE ARE UNIFYING DIVERSITIES |
 |
|
|
Narudžba knjiga / Purchasing of the books / Bücher bestellen
|
|
VILLA AMIRA, Street Ante Starčevića 33,
|
LP vinyl sell from Bosnia and Herzegovinahttp://lpvinyl.weebly.com/
|
23.9.2012
Prof.dr. Isak Shema (Pristine, Kosovo*) presents Faik Konica
Presentation exclusively for DIOGEN pro culture magazine...i
n English, French and Albanian language
FAIK KONICA, A DISTINGUISHED PERSONALITY IN ALBANIEN AND EUROPEAN CULTURE
Faik Konica (1876-1942)
Faik Konica (1876-1942) is the most distinguished writer of the XX century Albanian literature. He is an emblem of the modern Albanian as well as European culture. Konica was very active in the field of culture, literature, publication and science. He is distinguished for his diplomatic activity too. From 1896 he is very actively engaged with all his being to create various publication organizations.
Interesting biography, studies, publications and very rich bibliography of Faik Konica with time are being enriched with new information and findings. After the period of exclusion from the history of Albanian literature and the return in our culture and scientific activity, studies and publications putting into light many aspects of the life and work of the man and author well known by many distinguished men of art and culture of the 20th century are increased. It is of a special interest to write and publish as soon as possible another biography, which would raise the curiosity of many readers and researchers.
Faik Konica was born in Konica. In his biography as well as in the text “ Short chronicle of the life and works of Faik Konica” written by Nasho Jorgaqi, April, 1875 is noted as a birth date, whereas in the monographic work of Jup Kastrati is noted March the 15th 1876. In many biographies dedicated to Konica are given much information about his life, studies, literary works and many other overall activities. He attended the primary school during 1881-1884 in Konica. He attended secondary school during 1884-1885 in the “Saverian “college in Shkodra. During 1885-1886 he attended the Greek school in Konica, He resided in the Empire’s Gallata Sarai lyceum in Istanbul during 1886-1887. He continued his university studies for literature and Philosophy in France in the college de Liseux and in Carcassone during 1888-1893. In 1894 he studied language and literature in the University of Montpellier and in 1895 he was awarded with the diploma of Bachelor of Arts and Philosophy in the university of Dijon and letter of honor from the ministry of education. In 1896 he studied Sanskrit and Hindu in College de France in Paris. He also studied Hebrew with the French Albanologist L. Benloew. In 1912 he studied arts in the Harvard University and is awarded with the diploma Master of Arts.
His contribution as a poet, prose writer, literary critic and translator is very important. 20 poems and poetic prose are part of the poetical volume where he treats different literary motives and subjects. Among his works there are distinguished prose and essays like : “ Katër pralla nga Zullulandi”,” Shqipëria si m’u duk”, “ Dr. Gjëlpëra zbulon rrënjët e dramës së Mamurrasit”, “ Shqipëria- kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore” and other works like “Çmimi i Revistës”, “The Judge” etc.
In his works about Albanian language and literature he raises very important literary, language and scientific debates. On the center of attention of this erudite person who is rightfully called “the Prince of Albanian language and literature“ is the development and standardization of Albanian language, the background of Albanian alphabet, foundation of Standard Albanian (see Albanian ABC, For Language, The Albanian dialects and the need of unification, Advance of Albanian Language, For foundation of standard Albanian” essays for natural and artificial languages (published in Brussels in 1904 in French. (This rare copy was found by Luan Starova in the private library of Gijom Aploliner in the Latin quart of Paris). He also focused in folkloric works, literary works and especially on the development of Albanian Literature.
Konica is the founder of the Albanian literary critics and its affirmation in the field of culture and science. As Konica considered the book as a “monument” the works of this famous author of the 20th century are also considered monumental.
Faik Konica is also one of the most prominent translators. He translated World literature writers like Klaidasa, Pier de Ronsar, La Bryer, VICTOR Hygo, Hajne, Shelly, and Shiler. He translated fragments of Homer’s Ulysses and Odyssey in the magazine Albania. He also translated fragments of Hesiod works, Seneca, Tit Liv, Plato, Terence, Marin Barlet, Byron, Shakespeare, Walter Scot, Ben Johnson, La Fountain, Villar, Bormarsheu, Monten, Lavrdin, Gete, Servantes, Shopenhouer, fragment of 1001 nights etc. He also translated the work of Naim Frashëri” Notbook of Bektashi, the poem “ Mili e Hajdhia” of Zef Skirroi, songs of Jeronim De Rada.etc.
In 1895 he starts publishing articles. On March 25th 1897 in Brussels he publishes the first number of the famous Albanian magazine in French “Albania” which endures till 1902 and continues in London till 1909. 12 volumes of the magazine “Albania” in two columns consist of 4654 pages.
Konica contributes to other newspapers and magazines like “ Small Albania”(Brussels 1899-1903), Sun (Boston 1909, 1910, 1913), “The Kruja trumpet”(Saint Louis, Missouri, 1911) the Kruja rumble (Durrës 1913-1914) “ flag” Boston 1910), The Albanian from America “ (Boston 1922-1923)” Switch”(Boston 1923), “Nation in danger”(Boston 1923).
The third volume of Konica’s works in 400 pages consists of 100 articles. There might be many other newspaper and magazine articles which are spread or are in manuscript.
Konica is well known as a researcher and author of many writings on Albanian history. If you search in archives, museums and libraries, you can find lots of material about historical events and personalities. He published many articles with historical subject in Albanian newspapers and magazines but also in other European countries magazines. Lets mention the famous article about the Albanian flag published in February the 15th 1909 “ Shqipëria ka një flamur autentik”, articles about the life, the authentic portrait and arms of Scenderbeg, other Albanian personalities, the article about the Albanian Patriarch, Arbëresh of Italy and Zara, for Albanian resistance, Albanian humanists, Medieval Albania, for the National Renaissance and other historical issues of Albanian civilization. The unknown documents that are published by Konica are of a great importance for the history of the Albanian nation. The works like “ Parashtresë mbi Lëvizjen Kombëtare Shqiptare”, “Shqipëria si m’u duk”, “Shqipëria- kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore” etc., are very important for the Albanian history, culture and science.
Interesting biography, studies, publications and very rich bibliography of Faik Konica with time are being enriched with new information and findings. After the period of exclusion from the history of Albanian literature and the return in our culture and scientific activity, studies and publications putting into light many aspects of the life and work of the man and author well known by many distinguished men of art and culture of the 20th century are increased. It is of a special interest to write and publish as soon as possible another biography, which would raise the curiosity of many readers and researchers.
Faik Konica was born in Konica. In his biography as well as in the text “ Short chronicle of the life and works of Faik Konica” written by Nasho Jorgaqi, April, 1875 is noted as a birth date, whereas in the monographic work of Jup Kastrati is noted March the 15th 1876. In many biographies dedicated to Konica are given much information about his life, studies, literary works and many other overall activities. He attended the primary school during 1881-1884 in Konica. He attended secondary school during 1884-1885 in the “Saverian “college in Shkodra. During 1885-1886 he attended the Greek school in Konica, He resided in the Empire’s Gallata Sarai lyceum in Istanbul during 1886-1887. He continued his university studies for literature and Philosophy in France in the college de Liseux and in Carcassone during 1888-1893. In 1894 he studied language and literature in the University of Montpellier and in 1895 he was awarded with the diploma of Bachelor of Arts and Philosophy in the university of Dijon and letter of honor from the ministry of education. In 1896 he studied Sanskrit and Hindu in College de France in Paris. He also studied Hebrew with the French Albanologist L. Benloew. In 1912 he studied arts in the Harvard University and is awarded with the diploma Master of Arts.
His contribution as a poet, prose writer, literary critic and translator is very important. 20 poems and poetic prose are part of the poetical volume where he treats different literary motives and subjects. Among his works there are distinguished prose and essays like : “ Katër pralla nga Zullulandi”,” Shqipëria si m’u duk”, “ Dr. Gjëlpëra zbulon rrënjët e dramës së Mamurrasit”, “ Shqipëria- kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore” and other works like “Çmimi i Revistës”, “The Judge” etc.
In his works about Albanian language and literature he raises very important literary, language and scientific debates. On the center of attention of this erudite person who is rightfully called “the Prince of Albanian language and literature“ is the development and standardization of Albanian language, the background of Albanian alphabet, foundation of Standard Albanian (see Albanian ABC, For Language, The Albanian dialects and the need of unification, Advance of Albanian Language, For foundation of standard Albanian” essays for natural and artificial languages (published in Brussels in 1904 in French. (This rare copy was found by Luan Starova in the private library of Gijom Aploliner in the Latin quart of Paris). He also focused in folkloric works, literary works and especially on the development of Albanian Literature.
Konica is the founder of the Albanian literary critics and its affirmation in the field of culture and science. As Konica considered the book as a “monument” the works of this famous author of the 20th century are also considered monumental.
Faik Konica is also one of the most prominent translators. He translated World literature writers like Klaidasa, Pier de Ronsar, La Bryer, VICTOR Hygo, Hajne, Shelly, and Shiler. He translated fragments of Homer’s Ulysses and Odyssey in the magazine Albania. He also translated fragments of Hesiod works, Seneca, Tit Liv, Plato, Terence, Marin Barlet, Byron, Shakespeare, Walter Scot, Ben Johnson, La Fountain, Villar, Bormarsheu, Monten, Lavrdin, Gete, Servantes, Shopenhouer, fragment of 1001 nights etc. He also translated the work of Naim Frashëri” Notbook of Bektashi, the poem “ Mili e Hajdhia” of Zef Skirroi, songs of Jeronim De Rada.etc.
In 1895 he starts publishing articles. On March 25th 1897 in Brussels he publishes the first number of the famous Albanian magazine in French “Albania” which endures till 1902 and continues in London till 1909. 12 volumes of the magazine “Albania” in two columns consist of 4654 pages.
Konica contributes to other newspapers and magazines like “ Small Albania”(Brussels 1899-1903), Sun (Boston 1909, 1910, 1913), “The Kruja trumpet”(Saint Louis, Missouri, 1911) the Kruja rumble (Durrës 1913-1914) “ flag” Boston 1910), The Albanian from America “ (Boston 1922-1923)” Switch”(Boston 1923), “Nation in danger”(Boston 1923).
The third volume of Konica’s works in 400 pages consists of 100 articles. There might be many other newspaper and magazine articles which are spread or are in manuscript.
Konica is well known as a researcher and author of many writings on Albanian history. If you search in archives, museums and libraries, you can find lots of material about historical events and personalities. He published many articles with historical subject in Albanian newspapers and magazines but also in other European countries magazines. Lets mention the famous article about the Albanian flag published in February the 15th 1909 “ Shqipëria ka një flamur autentik”, articles about the life, the authentic portrait and arms of Scenderbeg, other Albanian personalities, the article about the Albanian Patriarch, Arbëresh of Italy and Zara, for Albanian resistance, Albanian humanists, Medieval Albania, for the National Renaissance and other historical issues of Albanian civilization. The unknown documents that are published by Konica are of a great importance for the history of the Albanian nation. The works like “ Parashtresë mbi Lëvizjen Kombëtare Shqiptare”, “Shqipëria si m’u duk”, “Shqipëria- kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore” etc., are very important for the Albanian history, culture and science.
.
Revista “Albania” (1897)
Faik Konica communicated with many well-known personalities of the time wherever he lived and worked. He sent letters and other material to many Albanians, other diplomats, writers and artists, men in power and also to very important figures of the Albanian resistance. In his letters he raised also many problems of his life and literary works. Some of his correspondence has not been revealed yet. It is written in Albanian but also in other foreign languages.
The autobiography of Konica written in 1922 includes, as he says, ”real facts of Konica’s life.” From 1896 till now, writes Konica, “for 26 years his work was to think, talk and write about Albania. His work during 26 years reveals this. What has remained undiscovered are “the pain and wounds he got during this disappointing fight”. He lived and worked for 20 other years. He had a final wish expressed in his testament written in Boston in 1942, to be fulfilled by Fan Noli and Sejfulla Maleshova (Lame Kodra):
“Respected sirs!
I’m dying with the thought that you are the persons that understood me best in this life. The ground will not berry me if you, Father Noli, and my little Lame and all other that call themselves Albanians will not sent my coffin in my mother land. I have set a side all transport expenses for the coffin and money for 2-meter space for my grave in Albania. I’m closing my eyes hoping that you the most respected Noli, you respected Albanians and my little Lame will fulfill my last wish.”
Faik Konica died in Washington December the 14th 1942.
Faik Konicas last wish was fulfilled many years later. In 1995 his bones were transferred to Albania and were buried in Tirana.
“The bibliography of Faik Konica 1895-1942” written by the famous bibliographer Jup Kastrati in 1991, consists of 1583 bibliographical units. It is systemized in chronological order of his publications and is considered the most complete bibliography of this author till now. Nevertheless many bibliographical entries are not included. Lest hope that in the project for the publication of complete works of Faik Konica planned within the corpus “Cultural Heritage of Albanian nation ”the complete bibliography will be presented aiming to include also other publications from 1942 till today.
Many articles, critics and studies were written for the life and works of Faik Konica. The fifth volume of Konica’s works prepared by Nasho Jorgaqi includes 40 studies of different authors for Faik Konica. Lately many monographic works are written. There are also some special publications like: Faik Konica 1878-1976 (“Vatra “, New York, N.Y.1976), Sabri Hamiti: “ Faik Konica: jam unë”(Rilindja, Prishtinë, 1991) Shyqri Galica: “ Konica: modernity, essayistic, critics”( Prishtinë, 1997), Abdullah Kajragdiu: “ Me Konicën në Evropë” (Tirana, 1993), Jup Kastrati: “ Faik Konica. (Monography), (New York, 1995), “ Faik Konica- Jeta dhe Vepra”(Albanological Institute, Prishtina, 1997) etc.
Remembering Faik Konica, who according to Apoliner is “The most erudite person Albanian in Europe” and “moving encyclopedia” we are rightfully proud. In the introduction of the book
“Shqipëria – kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore” Fan S. Noli writes: “ All Albanian authors that come after Konica, including the writer of these sentences are his pupils”. Faik Konica will therefore always be remembered in our cultural and scientific life for his grandiosity.
LITERATURA
Apoliner, Gijom. Faik Konica, Fletore për Konicën, Tiranë, 1962
Bajrami, Vehbi. Kujtime për Faik Konicën. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 419-426.
Bart, Rolan: Aventura semiologjike, Rilindja, Prishtinë, 1987
Bashota, Sali. Faik Konica nismëtar i prozës moderne shqipe. “Jeta e re”, Prishtinë, nr. 3 , 1995, f. 421-426.
Berisha, Anton. Qasje komplekse botës shqiptare; Shqipëria- Kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore, “Jeta e re”, Prishtinë, nr. 3, 1995,f. 443-446
Bouazis, Ch.: Analyse de la périodisatin littéraire, Textes reunis par Ch.Bouazis, Ed. universtaires, Paris, 1972
Bulka, Nonda. Faik Konica kundër Naimit. Në F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.31-38.
Bulo, Jorgo: Magjia dhe magjistarët e fjalës, “Dituria”, Tiranë, 1998
Byrom, Janet. Faik Konica dhe gjuha letrare shqipe. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 297-300.
Camaj, Martin, Mbi funksionin e gjuhës së Nolit dhe të Konicës. Fletore për Konicën, Tiranë, 1992
Ceserani, Remo, Guida allo studio della letteratura, Editori Laterza, Botimi i dytë, Roma-Bari, 2003
Chevrel, Yves: Letërsia e krahasuar, Tiranë, 2002
Cuddon, J.A: Dictionary of Literary Terms and Literary Theory, Penguin Books, London, 1991
Çabej, Eqrem: Shqiptarët midis perëndimit dhe lindjes, Tiranë, 1994
Çaushi, Tefik: Fjalor i estetikës, Onufri, Tiranë, 1998
Çiraku, Ymer. Faik Konica- “ i shuguruar” si themelues i kritikës letrare në Shqipëri. SAI, nr. 1, 1996, f. 50-54; Në Y. Çiraku, Në zbërthim të kodeve letrare, Tiranë, 1998, f. 16-22.
Çiraku, Ymer- Gjinaj Maksim. Bibliografi mbi Konicën. Në: F. Konica, Vepra 5, . 437-446.
Dado, Floresha: “Teoria e veprës letrare Poetika”, SHLB, Botimi i dytë, Tiranë, 2003
Destani, Bejtullah D. Faik Konitza, 2001
« Dictionaire mondiale des littératures « , Larousse, Paris, 2002
Çështje të romanit, Rilindja, Prishtinë,1980
Dictionnaire etimologique, Larousse, Paris, 1971
Dictionaire littéraire, Paris, 2003
Elsie, Robert, Historia e letërsisë shqiptare, “Dukagjini”, Tiranë-Prishtinë, 1997
Faik Konica- Jeta dhe vepra, Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë, 1997
Frashëri, Kristo. Kush ishte Faik Konica. Nëntori, nr. 1, 1991, f. 75-96; “Jeta e re”, Prishtinë, nr 3, f. 332-352.
Frashëri, Kristo. Vendi i Faik Konicës në kulturën shqiptare. Fletore për Konicën. Tiranë, 1992, f. 8-9
Fullani, Dhimitër. Proza e Faik Konicës. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 235-248.
Galica, Shyqri. Konica: Moderniteti, estetika, kritika. Prishtinë, 1997
Genigs, Mabille. Nga jetëshkrimi i zotit Faik Konica. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 427-431.
Gradilone, Guiseppe, Studi di letteratura albanese, Roma, 1960
Gurakuqi, Mark: “Autorë dhe probleme të letërsisë përparimtare shqipe së viteve `30”, Tiranë, 1966
Gjergji, Andromaqi. Faik Konica dhe kultura popullore shqiptare. SAI, nr.2, 1996, f. 65-74.
Gjika, Kastriot. Faik Konica. Në: Studime letrare: Për mësuesit e shkollave të mesme. Tiranë, 1998, f. 49-57.
Gjika, Thanas. Një roman i ri i pambaruar i Faik Konicës: Doktor Gjilpëra... Rilindja, 11 dhjetor 1993, f. 6.
Hamiti, Sabri: Faik Konica- Jam unë, “Shtëpia Botuese e Lidhjes së Shkrimtarëve” & Shtëpia Botuese “Onufri”, Tiranë, 1994
Hamiti, Sabri, Studime letrare, Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, Prishtinë, 2003
Historia e letërsisë botërore, 1-7, Rilindja, Prishtinë, 1984-1987
Historia e letërsisë shqipe I, Universiteti Shtetëror i Tiranës-Instituti i Historisë dhe i Gjuhësisë, Tiranë, 1959
Historia e letërsisë shqipe II, Universiteti Shtetëror i Tiranës- Instituti i Historisë dhe i Gjuhësisë, Tiranë, 1960
Historia e letërsisë shqiptare, Akademi e Shkencave e RPS të Shqipërisë Instituti I Gjuhësisë dhe i Letërsisë, Tiranë, 1983
Historia e letërsisë shqiptare e realizmit socialist, AKSH e RPS të Shqipërisë, Instituti i Gjuhësisë dhe i Letërsisë, Tiranë, 1978
Ismajli, Rexhep. Polemikë shembullore e Konicës. Në: R. Ismajli, Etni dhe modernistet. Pejë, 1994
Jaka, Ymer. Veprimtaria e Faik Konicës për integrimin e shqiptarëve në rrjedhat e qytetërimit evropian. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.301-311.
Jorgaqi, Nasho: “Poetika e dokumentit”, Tiranë 2000
Jorgaqi, Nasho. Parathënie. Në: Faik Konica, Vepra, Tiranë, 1993, fr. 13-51.
Jorgaqi, Nasho. Enigmat dhe befasitë e trashëgimisë koniciane. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 315-319.
Kadare, Ismail: “Ftesë në studio”, Tiranë, 1990
Kadare, Ismail: Ardhja e Migjenit në letërsinë shqipe, Tiranë, 1981
Kajragdiu, Abdullah. Me konicën në Evropë. Tiranë, 1993
Kastrati Jup, Faik Konica, “Gjonlekaj Publishing Co”,New York, 1995
Koça, Vangjel. Tingëllima të jetës shqiptare (Faik Konica). Shkëndija, V. III, nr. 2. Dhjetor, 1942, f. 46-47.
Koliqi, Ernest: Saggi di literatura albanese, Firence, 1972
Koliqi, Ernest. Faik Konica. “Shejzat”, Romë,, Nr. 5-8, maj-gusht, 1967, f. 240-246.
Koliqi, Ernest. Zejtar i shkrimit, qi i shndërron fjalët në djamanta. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 80-88.
Konica, Faik. Autobiografia e faik Konicës. Në: Faik Konica, Vepra, Tiranë, 1993, f. 5-10.
Konica, Faik,- Jeta dhe vepra, Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë, 1997
Konica, Faik: Vepra, “Naim Frashëri”, Tiranë, 1993
Konica, Faik: Kopshti Shkëmbor i Evropës Juglindore, “Buzuku”, Prishtinë, 1991
Konica, Faik: Vepra 1-5, Botimet Dudaj, Tiranë, 2001
Konica, Faik: Ç`është Liria Ese të zgjedhura, Tiranë, 2005 (Përgatitur nga Nasho Jorgaqi)
Koreshi, Vath. Duke kujtuar Fikun. Rilindja demokratike, 22 dhjetor, 1996, f. 7.
Kurti, Ledri. Konica, prozë dhe kritikë. 2008
Kuteli, Mitrush. Fytyra e madhe e Faikut. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.89-90.
Kratkaja literaturnaja enciklopedija 1-9, Moskva, 1962- 1978 La modernité, http://fr.encyclopedia.yahoo.com/ articles/ni/ni_1438_p0.html , f.1-2
Kuçuku, Bashkim, Kadare në gjuhët e botës, Botimi i dytë, “Onufri”, Tiranë, 2005
Lafe, Emil. Për neologjizmat e Faik konicës. SF. Nr. 1-4, 1995, f. 55-59.
Le dictionaire du Littéraire, PUF, Paris, 2002
Legouis-Cazamian‘s : History of English Literature, London, 1971
Leksikon književnih termina, Institut za književnost i umetnost u Beogradu, Nolit, Beograd, 1985
Liolin, At Artur. Kampion i shqiptarizmit. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 312-314.
Littérature, XX e ciècle, Nathan, 2003
Littérature XX e siècle, Collection Hanri Mitterand, Paris, 2003
Littérature XX e siècle, Collection Hanri Mitterand, Paris, 2003
Letërsia si e tillë, Akademia e Shkencave- Instituti i Gjihësisë dhe i Letërsisë,“Toena”, Tiranë, 1996
Lloshi, Xhevat. Stili i Faik Konicës. Gjuha jonë, Tiranë, nr. 1.-4, 1993, f. 66-73.
Markjeviç, Henrik ; Nauka o književnosti, Nolit, Beograd, 1974
Marquez, Gabriel Garcia& Llosa, Maria Vargas, Dialog për romanin latino amerikan, Onufri, Tiranë, 2001
Mehdiu, Feti, Faik Konica- përkthyes i parë i përrallave të Arabisë në gjuhën shqipe. Në : F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 395-400.
Noli Fan S. Fjala funerale për faik Konicën. Jeta e re, Prishtinë, nr. 5. 1995, f. 303-307.
Noli Fan S. Parathënie. Në : F. Konica, Shqipëria- Kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore, Prishtinë, 1991, f. 11-17.
Osmani Tomor. Faik Konica (1875-1942) dhe revista « Albania » (1897-1909). Në : T. Osamni. Udha e shkronjave shqipe. Histori e alfabetit. Shkodër, 1999, f. 409-423.
Panariti, Qerim. Faik Konica një kalorës i atdhetarisë shqiptare. Në : F. Konica , Shqipëria : Kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore, Prishtinë, 1991, f. 19-30 ; Jeta e re, Prishtinë,
Pipa, Arshi. Faik Konica. Jeta e re, Prishtinë, nr. 3, 1995, f.297-302.
Pipa, Arshi. Çelësi i personalitetit të Faik Konicës. Në : F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001 , f.62-71.
Pipa, Arshi. Naim dhe Sami Frashëri për Konicën. Në : F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.72-79.
Rečnik književnih termina, “Nolit”, Beograd, 1985
Qosja, Rexhep. Faik Konica. Në: J. Kastrati, Faik Konica (Monografi). New York, 1995, f. 5-28.
Qosja, Rexhep. Ngadhnjimtar i vonuar. Fletore për Konicën. Tiranë, /1992/. f. 7, 9.
Qosja, Rexhep: Nocione të reja albanologjike, IAP, Prishtinë, 1983
Rama, Luan. Konica dhe Apolineri në rrjedhat e integrimit dhe qytetërimit evropian. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.412-418.
Ressuli, Namik. Faik Konitza (Konica) (1875). Në: Shkrimtarët shqiptarë, pj. II. Tiranë, 1941, f. 236-241.
Ressuli, Namik. Faik Konitza në qindvjetorin e lindjes. Në: Faik Konitza 1876-1976. New York, 1976, f. 3-20; Jeta e re, Prishtinë, nr. 3., 1995, f. 359-375.
Ressuli, Namik. Volteri shqiptar. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 56-61.
Rexhaj, Besim. Faik Konica në dritë të re. Fjala, Prishtinë, nr. 21, qershor, f. 12.
Rugova, I.-Hamiti,S. Kritika letrare, “Rilindja”, Prishtinë, 1979
Rugova, Ibrahim. Kahe dhe premisa të kritikës letrare shqiptare, Botimi i dytë. Prishtinë, 1996
Rugova, Ibrahim. F. Konica Vetëdija për nevojën e kritikës. Në: Kahe dhe premisa të kritikës letrare shqiptare: 1504-1983. Tiranë, 1996, f. 62-83.
Rrjedhat e letërsisë bashkëkohore shqiptare, ASHK, Prishtinë, 2005
Sartre, Jean Paul: Quest-ce que la literature?, Paris, 1964.
Sevdail Kastrati. Lufta e penave, Botimet Toena Tiranë, 2002
Sinani, Shaban. Konica- ky sy kritik i historisë. Në: Sh. Sinani, Sipërore. Tiranë, 1998, f. 36-40.
Sinani Shaban. Nga ndëgjegja romantike tek vetëdija kritike. Fletore për Konicën. Tiranë, /1992/, f. 10, 12.
Starova, Luan. Faik Konitza et Guillaume Apollinaire : Une amitie europeene.Edition établie et présentée par Luan Starova. Paris : L'Esprit des Péninsules, 1998.
Starova, Luan. Faik Konica dhe revista e Gijom Apolinerit “Gostia e Ezopit” (1903-1904). Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 45-55.
Starova, Luan: Faik Konitza et Guillaume Apollinaire: Une amitie europeene, 1998
Starova, Luan. Ese për gjuhën natyrore dhe artificiale. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 348-385.
Starova, Luan. Faik Beg Konitza : une simphonie inacheve. Në : Amis europeens d` Apollinaire. Press de la Sorbonne Nouvelle. Paris, 1995
Studime dhe kritika letrare, “Naim Frashëri, Tiranë, 1983
Studime për letërsinë shqiptare II, ASHSH, Tiranë, 1988
Shapllo, Dalan. Faik Konica, magjistar i fjalës shqipe: Faik Konica- Vepra. Në: D. Shapllo. Duke kërkuar të vërtetën dhe humanizmin. Tiranë, 1999, f. 77-82.
Shema, Isak: Bibliografi e kritikës letrare shqiptare 1944-1974, (Bashkautor Ibrahim Ru-gova), Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë,1976. Ribotoi Enti i Teksteve dhe i Mjeteve Mësimore i Kosovës, Prishtinë, 1997;
Shema, Isak: Bibliografitë e letërsisë dhe të kritikës letrare shqiptare, në “Procedime letrare”, Prishtinë 1999
Shema, Isak: “Të dhëna të reja lidhur me botimin e revistës “Albania” në Bruksel (1897-1902), “Gjurmime albanologjike – Seria filologjike”, Prishtinë, 1975, nr. V, f. 119- 125.
Shema, Isak: Aspekte të letërsisë, “Rilindja”, Prishtinë, 1985
Shema, Isak: “Vrojtime letrare dhe artistike”,“Rilindja”, Prishtinë, 1995
Shema, Isak: Studime letrare, “Rilindja”, Prishtinë, 1999
Shema, Isak: “Romani bashkëkohor shqiptar dhe kritika letrare”, “Seminari Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, Prishtinë, 1988, nr. 13, f. 137-141.
Shema, Isak : Vlerësime të faik Konicës për Veprimtarinë e Jeronim De Radës. Seminari V Ndërkombëtar për studimet Arbëreshe/V Seminario Internazionale di Stusi Itali-Albanesi./Figura dhe vepra e J. de Radës/100 Vjetori i vdekjes 1903-2003.Itali, Cosenza, 2-5 tetor 2003
Shema, Isak: “Faik Konica-shqiptari më erudit i Evropës”, “Ekskluzive”, Prishtinë, 2003, nr. 34, f. 112-114.
Shema, Isak. Veprimtaria e Faik Konicës në Bruksel (1896-1902). Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 327-337.
Shkrimtarë shqiptarë II, Tiranë, 1943
Shuteriqi, S. Dhimitër: Nëpër shekujt letrarë, “Naim Fra-shëri”,Tiranë,1973
Shuteriqi, Dhimitër S. Faik Konica- një i panjohur. Kombi, 17 qershor, 1994,, f. 5,11; 12 qershor, 1994, f. 5.
Tadie, Jean-Yves: La critique litteraire au xx siecle, Paris, 1977.
Uelek, Rene- Uoren, Ostin: “Teoria e letërsisë”, SHBE, Tiranë, 1993
Uçi, Alfred. Faik Konica- ekscentriku. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 249-264.
Uçi, Alfred: Probleme të estetikës, “Naim Frashëri”, Tiranë, 1976
Velek, Rene - Voren, Ostin: “ Teoria e letërsisë “, “Rilindja”, Prishtinë, 1982
Vinca, Agim: Alternativa letrare, Shkup, 1995.
Xhiku, Ali: Nga romantizmi rrjedhave të realizmit, Tiranë, 1989.
Xhiku, Ali: Letërsia shqipe si polifoni, Tiranë, 2004.
Zeqo, Moikom. Faik Konica- emblemë e kombit. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.386-394.
Zeqo, Moikom. Paradokset e demokracisë. Tiranë, 1994, f. 91-105.
Zhiti, Visar. Antifunerali i Faik Konicës: Vepra. Republika, 28 nëntor, 1993, f. 1-2.
Zhylia, Didie: “Fjalor i filozofisë”, “Larousse” , SHBE, Tiranë, 1994
Faik Konica communicated with many well-known personalities of the time wherever he lived and worked. He sent letters and other material to many Albanians, other diplomats, writers and artists, men in power and also to very important figures of the Albanian resistance. In his letters he raised also many problems of his life and literary works. Some of his correspondence has not been revealed yet. It is written in Albanian but also in other foreign languages.
The autobiography of Konica written in 1922 includes, as he says, ”real facts of Konica’s life.” From 1896 till now, writes Konica, “for 26 years his work was to think, talk and write about Albania. His work during 26 years reveals this. What has remained undiscovered are “the pain and wounds he got during this disappointing fight”. He lived and worked for 20 other years. He had a final wish expressed in his testament written in Boston in 1942, to be fulfilled by Fan Noli and Sejfulla Maleshova (Lame Kodra):
“Respected sirs!
I’m dying with the thought that you are the persons that understood me best in this life. The ground will not berry me if you, Father Noli, and my little Lame and all other that call themselves Albanians will not sent my coffin in my mother land. I have set a side all transport expenses for the coffin and money for 2-meter space for my grave in Albania. I’m closing my eyes hoping that you the most respected Noli, you respected Albanians and my little Lame will fulfill my last wish.”
Faik Konica died in Washington December the 14th 1942.
Faik Konicas last wish was fulfilled many years later. In 1995 his bones were transferred to Albania and were buried in Tirana.
“The bibliography of Faik Konica 1895-1942” written by the famous bibliographer Jup Kastrati in 1991, consists of 1583 bibliographical units. It is systemized in chronological order of his publications and is considered the most complete bibliography of this author till now. Nevertheless many bibliographical entries are not included. Lest hope that in the project for the publication of complete works of Faik Konica planned within the corpus “Cultural Heritage of Albanian nation ”the complete bibliography will be presented aiming to include also other publications from 1942 till today.
Many articles, critics and studies were written for the life and works of Faik Konica. The fifth volume of Konica’s works prepared by Nasho Jorgaqi includes 40 studies of different authors for Faik Konica. Lately many monographic works are written. There are also some special publications like: Faik Konica 1878-1976 (“Vatra “, New York, N.Y.1976), Sabri Hamiti: “ Faik Konica: jam unë”(Rilindja, Prishtinë, 1991) Shyqri Galica: “ Konica: modernity, essayistic, critics”( Prishtinë, 1997), Abdullah Kajragdiu: “ Me Konicën në Evropë” (Tirana, 1993), Jup Kastrati: “ Faik Konica. (Monography), (New York, 1995), “ Faik Konica- Jeta dhe Vepra”(Albanological Institute, Prishtina, 1997) etc.
Remembering Faik Konica, who according to Apoliner is “The most erudite person Albanian in Europe” and “moving encyclopedia” we are rightfully proud. In the introduction of the book
“Shqipëria – kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore” Fan S. Noli writes: “ All Albanian authors that come after Konica, including the writer of these sentences are his pupils”. Faik Konica will therefore always be remembered in our cultural and scientific life for his grandiosity.
LITERATURA
Apoliner, Gijom. Faik Konica, Fletore për Konicën, Tiranë, 1962
Bajrami, Vehbi. Kujtime për Faik Konicën. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 419-426.
Bart, Rolan: Aventura semiologjike, Rilindja, Prishtinë, 1987
Bashota, Sali. Faik Konica nismëtar i prozës moderne shqipe. “Jeta e re”, Prishtinë, nr. 3 , 1995, f. 421-426.
Berisha, Anton. Qasje komplekse botës shqiptare; Shqipëria- Kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore, “Jeta e re”, Prishtinë, nr. 3, 1995,f. 443-446
Bouazis, Ch.: Analyse de la périodisatin littéraire, Textes reunis par Ch.Bouazis, Ed. universtaires, Paris, 1972
Bulka, Nonda. Faik Konica kundër Naimit. Në F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.31-38.
Bulo, Jorgo: Magjia dhe magjistarët e fjalës, “Dituria”, Tiranë, 1998
Byrom, Janet. Faik Konica dhe gjuha letrare shqipe. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 297-300.
Camaj, Martin, Mbi funksionin e gjuhës së Nolit dhe të Konicës. Fletore për Konicën, Tiranë, 1992
Ceserani, Remo, Guida allo studio della letteratura, Editori Laterza, Botimi i dytë, Roma-Bari, 2003
Chevrel, Yves: Letërsia e krahasuar, Tiranë, 2002
Cuddon, J.A: Dictionary of Literary Terms and Literary Theory, Penguin Books, London, 1991
Çabej, Eqrem: Shqiptarët midis perëndimit dhe lindjes, Tiranë, 1994
Çaushi, Tefik: Fjalor i estetikës, Onufri, Tiranë, 1998
Çiraku, Ymer. Faik Konica- “ i shuguruar” si themelues i kritikës letrare në Shqipëri. SAI, nr. 1, 1996, f. 50-54; Në Y. Çiraku, Në zbërthim të kodeve letrare, Tiranë, 1998, f. 16-22.
Çiraku, Ymer- Gjinaj Maksim. Bibliografi mbi Konicën. Në: F. Konica, Vepra 5, . 437-446.
Dado, Floresha: “Teoria e veprës letrare Poetika”, SHLB, Botimi i dytë, Tiranë, 2003
Destani, Bejtullah D. Faik Konitza, 2001
« Dictionaire mondiale des littératures « , Larousse, Paris, 2002
Çështje të romanit, Rilindja, Prishtinë,1980
Dictionnaire etimologique, Larousse, Paris, 1971
Dictionaire littéraire, Paris, 2003
Elsie, Robert, Historia e letërsisë shqiptare, “Dukagjini”, Tiranë-Prishtinë, 1997
Faik Konica- Jeta dhe vepra, Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë, 1997
Frashëri, Kristo. Kush ishte Faik Konica. Nëntori, nr. 1, 1991, f. 75-96; “Jeta e re”, Prishtinë, nr 3, f. 332-352.
Frashëri, Kristo. Vendi i Faik Konicës në kulturën shqiptare. Fletore për Konicën. Tiranë, 1992, f. 8-9
Fullani, Dhimitër. Proza e Faik Konicës. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 235-248.
Galica, Shyqri. Konica: Moderniteti, estetika, kritika. Prishtinë, 1997
Genigs, Mabille. Nga jetëshkrimi i zotit Faik Konica. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 427-431.
Gradilone, Guiseppe, Studi di letteratura albanese, Roma, 1960
Gurakuqi, Mark: “Autorë dhe probleme të letërsisë përparimtare shqipe së viteve `30”, Tiranë, 1966
Gjergji, Andromaqi. Faik Konica dhe kultura popullore shqiptare. SAI, nr.2, 1996, f. 65-74.
Gjika, Kastriot. Faik Konica. Në: Studime letrare: Për mësuesit e shkollave të mesme. Tiranë, 1998, f. 49-57.
Gjika, Thanas. Një roman i ri i pambaruar i Faik Konicës: Doktor Gjilpëra... Rilindja, 11 dhjetor 1993, f. 6.
Hamiti, Sabri: Faik Konica- Jam unë, “Shtëpia Botuese e Lidhjes së Shkrimtarëve” & Shtëpia Botuese “Onufri”, Tiranë, 1994
Hamiti, Sabri, Studime letrare, Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, Prishtinë, 2003
Historia e letërsisë botërore, 1-7, Rilindja, Prishtinë, 1984-1987
Historia e letërsisë shqipe I, Universiteti Shtetëror i Tiranës-Instituti i Historisë dhe i Gjuhësisë, Tiranë, 1959
Historia e letërsisë shqipe II, Universiteti Shtetëror i Tiranës- Instituti i Historisë dhe i Gjuhësisë, Tiranë, 1960
Historia e letërsisë shqiptare, Akademi e Shkencave e RPS të Shqipërisë Instituti I Gjuhësisë dhe i Letërsisë, Tiranë, 1983
Historia e letërsisë shqiptare e realizmit socialist, AKSH e RPS të Shqipërisë, Instituti i Gjuhësisë dhe i Letërsisë, Tiranë, 1978
Ismajli, Rexhep. Polemikë shembullore e Konicës. Në: R. Ismajli, Etni dhe modernistet. Pejë, 1994
Jaka, Ymer. Veprimtaria e Faik Konicës për integrimin e shqiptarëve në rrjedhat e qytetërimit evropian. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.301-311.
Jorgaqi, Nasho: “Poetika e dokumentit”, Tiranë 2000
Jorgaqi, Nasho. Parathënie. Në: Faik Konica, Vepra, Tiranë, 1993, fr. 13-51.
Jorgaqi, Nasho. Enigmat dhe befasitë e trashëgimisë koniciane. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 315-319.
Kadare, Ismail: “Ftesë në studio”, Tiranë, 1990
Kadare, Ismail: Ardhja e Migjenit në letërsinë shqipe, Tiranë, 1981
Kajragdiu, Abdullah. Me konicën në Evropë. Tiranë, 1993
Kastrati Jup, Faik Konica, “Gjonlekaj Publishing Co”,New York, 1995
Koça, Vangjel. Tingëllima të jetës shqiptare (Faik Konica). Shkëndija, V. III, nr. 2. Dhjetor, 1942, f. 46-47.
Koliqi, Ernest: Saggi di literatura albanese, Firence, 1972
Koliqi, Ernest. Faik Konica. “Shejzat”, Romë,, Nr. 5-8, maj-gusht, 1967, f. 240-246.
Koliqi, Ernest. Zejtar i shkrimit, qi i shndërron fjalët në djamanta. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 80-88.
Konica, Faik. Autobiografia e faik Konicës. Në: Faik Konica, Vepra, Tiranë, 1993, f. 5-10.
Konica, Faik,- Jeta dhe vepra, Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë, 1997
Konica, Faik: Vepra, “Naim Frashëri”, Tiranë, 1993
Konica, Faik: Kopshti Shkëmbor i Evropës Juglindore, “Buzuku”, Prishtinë, 1991
Konica, Faik: Vepra 1-5, Botimet Dudaj, Tiranë, 2001
Konica, Faik: Ç`është Liria Ese të zgjedhura, Tiranë, 2005 (Përgatitur nga Nasho Jorgaqi)
Koreshi, Vath. Duke kujtuar Fikun. Rilindja demokratike, 22 dhjetor, 1996, f. 7.
Kurti, Ledri. Konica, prozë dhe kritikë. 2008
Kuteli, Mitrush. Fytyra e madhe e Faikut. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.89-90.
Kratkaja literaturnaja enciklopedija 1-9, Moskva, 1962- 1978 La modernité, http://fr.encyclopedia.yahoo.com/ articles/ni/ni_1438_p0.html , f.1-2
Kuçuku, Bashkim, Kadare në gjuhët e botës, Botimi i dytë, “Onufri”, Tiranë, 2005
Lafe, Emil. Për neologjizmat e Faik konicës. SF. Nr. 1-4, 1995, f. 55-59.
Le dictionaire du Littéraire, PUF, Paris, 2002
Legouis-Cazamian‘s : History of English Literature, London, 1971
Leksikon književnih termina, Institut za književnost i umetnost u Beogradu, Nolit, Beograd, 1985
Liolin, At Artur. Kampion i shqiptarizmit. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 312-314.
Littérature, XX e ciècle, Nathan, 2003
Littérature XX e siècle, Collection Hanri Mitterand, Paris, 2003
Littérature XX e siècle, Collection Hanri Mitterand, Paris, 2003
Letërsia si e tillë, Akademia e Shkencave- Instituti i Gjihësisë dhe i Letërsisë,“Toena”, Tiranë, 1996
Lloshi, Xhevat. Stili i Faik Konicës. Gjuha jonë, Tiranë, nr. 1.-4, 1993, f. 66-73.
Markjeviç, Henrik ; Nauka o književnosti, Nolit, Beograd, 1974
Marquez, Gabriel Garcia& Llosa, Maria Vargas, Dialog për romanin latino amerikan, Onufri, Tiranë, 2001
Mehdiu, Feti, Faik Konica- përkthyes i parë i përrallave të Arabisë në gjuhën shqipe. Në : F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 395-400.
Noli Fan S. Fjala funerale për faik Konicën. Jeta e re, Prishtinë, nr. 5. 1995, f. 303-307.
Noli Fan S. Parathënie. Në : F. Konica, Shqipëria- Kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore, Prishtinë, 1991, f. 11-17.
Osmani Tomor. Faik Konica (1875-1942) dhe revista « Albania » (1897-1909). Në : T. Osamni. Udha e shkronjave shqipe. Histori e alfabetit. Shkodër, 1999, f. 409-423.
Panariti, Qerim. Faik Konica një kalorës i atdhetarisë shqiptare. Në : F. Konica , Shqipëria : Kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore, Prishtinë, 1991, f. 19-30 ; Jeta e re, Prishtinë,
Pipa, Arshi. Faik Konica. Jeta e re, Prishtinë, nr. 3, 1995, f.297-302.
Pipa, Arshi. Çelësi i personalitetit të Faik Konicës. Në : F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001 , f.62-71.
Pipa, Arshi. Naim dhe Sami Frashëri për Konicën. Në : F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.72-79.
Rečnik književnih termina, “Nolit”, Beograd, 1985
Qosja, Rexhep. Faik Konica. Në: J. Kastrati, Faik Konica (Monografi). New York, 1995, f. 5-28.
Qosja, Rexhep. Ngadhnjimtar i vonuar. Fletore për Konicën. Tiranë, /1992/. f. 7, 9.
Qosja, Rexhep: Nocione të reja albanologjike, IAP, Prishtinë, 1983
Rama, Luan. Konica dhe Apolineri në rrjedhat e integrimit dhe qytetërimit evropian. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.412-418.
Ressuli, Namik. Faik Konitza (Konica) (1875). Në: Shkrimtarët shqiptarë, pj. II. Tiranë, 1941, f. 236-241.
Ressuli, Namik. Faik Konitza në qindvjetorin e lindjes. Në: Faik Konitza 1876-1976. New York, 1976, f. 3-20; Jeta e re, Prishtinë, nr. 3., 1995, f. 359-375.
Ressuli, Namik. Volteri shqiptar. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 56-61.
Rexhaj, Besim. Faik Konica në dritë të re. Fjala, Prishtinë, nr. 21, qershor, f. 12.
Rugova, I.-Hamiti,S. Kritika letrare, “Rilindja”, Prishtinë, 1979
Rugova, Ibrahim. Kahe dhe premisa të kritikës letrare shqiptare, Botimi i dytë. Prishtinë, 1996
Rugova, Ibrahim. F. Konica Vetëdija për nevojën e kritikës. Në: Kahe dhe premisa të kritikës letrare shqiptare: 1504-1983. Tiranë, 1996, f. 62-83.
Rrjedhat e letërsisë bashkëkohore shqiptare, ASHK, Prishtinë, 2005
Sartre, Jean Paul: Quest-ce que la literature?, Paris, 1964.
Sevdail Kastrati. Lufta e penave, Botimet Toena Tiranë, 2002
Sinani, Shaban. Konica- ky sy kritik i historisë. Në: Sh. Sinani, Sipërore. Tiranë, 1998, f. 36-40.
Sinani Shaban. Nga ndëgjegja romantike tek vetëdija kritike. Fletore për Konicën. Tiranë, /1992/, f. 10, 12.
Starova, Luan. Faik Konitza et Guillaume Apollinaire : Une amitie europeene.Edition établie et présentée par Luan Starova. Paris : L'Esprit des Péninsules, 1998.
Starova, Luan. Faik Konica dhe revista e Gijom Apolinerit “Gostia e Ezopit” (1903-1904). Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 45-55.
Starova, Luan: Faik Konitza et Guillaume Apollinaire: Une amitie europeene, 1998
Starova, Luan. Ese për gjuhën natyrore dhe artificiale. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 348-385.
Starova, Luan. Faik Beg Konitza : une simphonie inacheve. Në : Amis europeens d` Apollinaire. Press de la Sorbonne Nouvelle. Paris, 1995
Studime dhe kritika letrare, “Naim Frashëri, Tiranë, 1983
Studime për letërsinë shqiptare II, ASHSH, Tiranë, 1988
Shapllo, Dalan. Faik Konica, magjistar i fjalës shqipe: Faik Konica- Vepra. Në: D. Shapllo. Duke kërkuar të vërtetën dhe humanizmin. Tiranë, 1999, f. 77-82.
Shema, Isak: Bibliografi e kritikës letrare shqiptare 1944-1974, (Bashkautor Ibrahim Ru-gova), Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë,1976. Ribotoi Enti i Teksteve dhe i Mjeteve Mësimore i Kosovës, Prishtinë, 1997;
Shema, Isak: Bibliografitë e letërsisë dhe të kritikës letrare shqiptare, në “Procedime letrare”, Prishtinë 1999
Shema, Isak: “Të dhëna të reja lidhur me botimin e revistës “Albania” në Bruksel (1897-1902), “Gjurmime albanologjike – Seria filologjike”, Prishtinë, 1975, nr. V, f. 119- 125.
Shema, Isak: Aspekte të letërsisë, “Rilindja”, Prishtinë, 1985
Shema, Isak: “Vrojtime letrare dhe artistike”,“Rilindja”, Prishtinë, 1995
Shema, Isak: Studime letrare, “Rilindja”, Prishtinë, 1999
Shema, Isak: “Romani bashkëkohor shqiptar dhe kritika letrare”, “Seminari Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, Prishtinë, 1988, nr. 13, f. 137-141.
Shema, Isak : Vlerësime të faik Konicës për Veprimtarinë e Jeronim De Radës. Seminari V Ndërkombëtar për studimet Arbëreshe/V Seminario Internazionale di Stusi Itali-Albanesi./Figura dhe vepra e J. de Radës/100 Vjetori i vdekjes 1903-2003.Itali, Cosenza, 2-5 tetor 2003
Shema, Isak: “Faik Konica-shqiptari më erudit i Evropës”, “Ekskluzive”, Prishtinë, 2003, nr. 34, f. 112-114.
Shema, Isak. Veprimtaria e Faik Konicës në Bruksel (1896-1902). Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 327-337.
Shkrimtarë shqiptarë II, Tiranë, 1943
Shuteriqi, S. Dhimitër: Nëpër shekujt letrarë, “Naim Fra-shëri”,Tiranë,1973
Shuteriqi, Dhimitër S. Faik Konica- një i panjohur. Kombi, 17 qershor, 1994,, f. 5,11; 12 qershor, 1994, f. 5.
Tadie, Jean-Yves: La critique litteraire au xx siecle, Paris, 1977.
Uelek, Rene- Uoren, Ostin: “Teoria e letërsisë”, SHBE, Tiranë, 1993
Uçi, Alfred. Faik Konica- ekscentriku. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 249-264.
Uçi, Alfred: Probleme të estetikës, “Naim Frashëri”, Tiranë, 1976
Velek, Rene - Voren, Ostin: “ Teoria e letërsisë “, “Rilindja”, Prishtinë, 1982
Vinca, Agim: Alternativa letrare, Shkup, 1995.
Xhiku, Ali: Nga romantizmi rrjedhave të realizmit, Tiranë, 1989.
Xhiku, Ali: Letërsia shqipe si polifoni, Tiranë, 2004.
Zeqo, Moikom. Faik Konica- emblemë e kombit. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.386-394.
Zeqo, Moikom. Paradokset e demokracisë. Tiranë, 1994, f. 91-105.
Zhiti, Visar. Antifunerali i Faik Konicës: Vepra. Republika, 28 nëntor, 1993, f. 1-2.
Zhylia, Didie: “Fjalor i filozofisë”, “Larousse” , SHBE, Tiranë, 1994
|
| ||||
|
| ||||
FAIK KONICA - PERSONNALITÉ ILLUSTRE DE LA LITTÉRATURE ET DE LA CULTURE ALBANAISE ET EUROPÉENE
.
Faik Konica (1875-1942) est une personnalité illustre de la littérature et de la culture albanaise et européenne. C’est la figure centrale de l’époque de la Renaissance Nationale Albanaise, de la culture, de la littérature et du journalisme de la première moitié du XXème siècle. Sa vie très intéressante, les publications, les études et la bibliographie si riche de Konica s’enrichisse, avec le temps, de données et de nouveaux apports scientifiques. Pour l’homme et l’écrivain connu aussi par les personnalités les plus imminentes de l’art littéraire et de la culture européenne du XXème siècle, après le bannissement de Faik Konica de l’histoire de la littérature albanaise, et principalement après son retour aux activités scientifiques et culturelles, se sont multipliées les publications et les études qui font de la lumière sur différents aspects de sa vie et de son œuvre. Il serait d’un intérêt particulier de publier une œuvre générale d’études comparative qui attirait encore plus la curiosité des lecteurs et des chercheurs albanais et d’autres pays.
Dans les écrits biographiques sur Konica, on peut lire largement des informations sur les chemins de la vie, de l’éducation, de l’œuvre littéraire et de l’activité longue de plusieurs années. De 1881 à 1884, Konica va à l’école primaire dans son village natal ; de 1884 à 1885 il continue ses études secondaires au Collège Saverian de Shkodra ; de 1885 à 1886 il est élève de l’école grecque de Konica, et de 1886 à 1887, il suit ses études au Lycée Impérial de Galata Sarai à Istanbul. Ses études universitaires le conduiront en France au Collège de Lisieux, en Normandie et à Carcassonne (1888-1893) au département de Littérature et Philosophie ; en 1894, il étudie la langue et la littérature à l’université de Montpellier, en 1895 il reçoit, à l’université de Dijon, le diplôme de bachelier en lettres et philosophie et une mention d’Honneur du Ministère de l’Education. En 1896, il étudie à Paris au Collège de France le sanscrit et la langue hindoue. Avec l’albanalogue français, L.Benloew il étudie l’hébreu. En 1912, il étudie les arts à l’Université de Harvard où il obtient le diplôme « Master of Arts. »
Faik Konica développe une activité importante culturelle, littéraire, publiciste et scientifique. Il se distingue aussi par son activité intense diplomatique. A partir de 1896, il s’engage avec tout son être dans la publication de différents journaux. Il était un grand poète, prosateur, critique littéraire, pamphlétaire et traducteur de grande envergure. Ses vingt poésies et sa prose poétique forment un recueil poétique dans lequel il traite de thèmes et de motifs variés. Les portraits littéraires et la courte prose publiés dans les quotidiens et périodiques de l’époque, ainsi que la poésie, forme une œuvre littéraire particulière. Dans l’activité de cet écrivain célèbre, on note surtout ses essais et sa prose longue, comme « Quatre histoires du Zululand », « Comment j’ai vue l’Albanie », »Docteur Aiguille découvre les racines du drame de Mumurasi », « l’Albanie, jardins de pierre de L’Europe du Sud-Est et autres «écrits ». « Prix du Magazine « The Judge. » etc.
Dans ses écrits sur la langue et sur la littérature il présente pour discussion des questions importantes des sciences philologiques. Au centre de l’attention de cet érudit qui avec raison a été nommé « Prince de la langue et de la littérature albanaise » est le développement et la standardisation de la langue albanaise, l’histoire de l’alphabet albanais, les bases d’une langue albanaise autonome unifiée (soulignons les travaux « L’abécédaire albanais », « Pour la langue », « Les dialectes de l’Albanie et la nécessité de leur fusion », « L’avancement de l’albanais », « Pour la création d’une langue littéraire », « Essai sur les langues naturelles et les langues artificielles. » (publié à Bruxelles en 1904 en français (147 pages), le brouillon de cette œuvre a été trouvé par Luan Starova dans la bibliothèque personnelle de Guillaume Apollinaire, dans le quartier latin à Paris), ensuite la création populaire, les questions de création littéraire et surtout le développement de la littérature albanaise. Konica, critique littéraire, va jeter les bases de la critique littéraire et va affirmer celle-ci sur le plan culturel et sur le plan scientifique. Pour lui le livre est « un monument important ». Monument important est aussi l’œuvre de ce célèbre auteur du XXème siècle.
La prière de l'écrivain
« Notre seigneur qui es au ciel, donne nous la force de tenir la bouche fermée quand nous n'avons rien à dire. Offre-nous la persévérance d'approfondir un sujet avant de le décrire. Inspire-nous d'un sentiment fin de justice afin de parler non seulement impartialement, mais l'être aussi. Sauve-nous des pièges de la grammaire, des barbarismes de la langue et des sottises de la presse. Qu'il en soit ainsi »
Faik Konitza
Faik Konica est un traducteur remarquable. Il a traduit les œuvres de grands auteurs mondiaux comme Kalidasa, Ronsard, La Bruyère, Victor Hugo, Heine, Schiller, Shelley. Dans la revue « Albania », il a traduit et publié des extraits de « l’Iliade » et de « l’Odyssée » de Homère, des extraits de l’œuvre de Hésiode, ensuite des textes de Sénèque, de Tit Live, de Plaute ; de Térence, de Marin Barleti, de Bajron, de Shakespeare, de Walter Scott ; de Ben Johnson, de La Fontaine, de Villard, de Beaumarchais ; de Montaigne, de Lavardin, de Goethe, de Cervantès, de Shopenhauer, ensuite le livre « A l’ombre des dattiers », des extraits de « Les Mille et Une nuits », etc.…
Il a traduit de l’albanais en français l’œuvre de Naim Frasheri « Les cahiers des Bektâchî », le poème de Zef Skiroi « Mili e Hajdhia », les rapsodies de Jeronim de Rada et d’autres textes.
En 1895, Faik Konica a commencé la publication d’articles publicistes. Le 25 mars 1897 à Bruxelles il publie en français et en albanais le premier numéro de la revue « Albania » ; en 1902 paraitra le second numéro et à Londres le troisième, en 1909. Les douze volumes de « Albania », en deux colonnes, compte 4654 pages. Konica a largement contribué à la publication de magazines et de journaux comme « Albania e vogël » « La petite Albanie » (Bruxelles, 1899-1903), « Dielli » « Le Soleil » (Boston, 1909,1910, 1913), « Trumbeta e Krujës » « La Trompette de Kruja » « Saint-Louis, Missouri, 1911 », « Ushtimi i Krujës » « L’échos de Kruja » « Durrës, 1913-1914 », à partir de 1914 son directeur est Josif Bageri ; « Flamuri » « Le drapeau » (Boston, 1922-1923), « Purteka » (Boston, 1923), le journal « Kombi në rrezik », « La nation en danger » (Boston, 1923). Le nombre d’articles publiés est très grand.
Le troisième volume des œuvres de Faik Konica dans ses 400 pages comprend plus de 100 articles. Il doit exister de nombreux autres articles publiés dans des journaux ou demeurés à l’état de brouillon, qui reste à découvrir.
Konica est aussi connu comme chercheur et auteur zélé d’écrits sur l’histoire d’Albanie. En cherchant dans les archives, dans les musées, dans les différentes bibliothèques, il a trouvé des documents sur les évènements et les personnages de l’histoire nationale. Il a publié dans les périodiques albanais mais aussi à l’étranger des écrits historiques. Rappelons ceux sur le drapeau albanais (Konica a découvert le drapeau albanais et le 15 février 1909 et il a publié son écrit « L’Albanie a un drapeau authentique »), sur la vie, le portrait authentique et les armes de Skenderbeu, sur les personnalités albanais célèbres, sur le Patriarche albanais, sur les Arbereshe d’Italie et sur les Arberesh de Zadar, sur les autres implantations albanaises, sur les humanistes albanais et sur le Moyen Age albanais en général, sur la Renaissance albanaise et sur des questions particulières de l’histoire et de la civilisation albanaise. Les documents inconnus sur l’Albanie que publie Konica sont d’une grande valeur pour l’étude de l’histoire du peuple albanais. D’une grande valeur pour l’histoire, la culture et la science albanaise sont aussi les œuvres « Exposé sur le Mouvement National Albanais », « L’Allemagne et l’Albanie », « l’Albanie comme je l’ai vue », « l’Albanie : jardin de pierres de l’Europe du Sud-est », etc.
Dans l’œuvre « L’Albanie, jardin de pierres de l’Europe du Sud-Est », on peut lire le texte « La langue et la littérature ». Il y donne une image du développement de la littérature albanaise depuis les premières œuvres littéraires jusqu’à l’œuvre littéraire et les traductions de Fan S. Noli. Il écrit sur la littérature du XIXème siècle « lorsque s’est faite la renaissance de la langue nationale » et sur le romantisme albanais, mais il ne donne aucune information scientifique sur l’œuvre de Jeronim de Rada ni sur celle de Naim Frasheri, ces deux auteurs de « littérature individuelle ou écrite » sur lesquels il a écrit brièvement dans son article « La littérature albanaise » publié dans le premier numéro de la revue « Albania »en 1897.
Faik Konica a connu une pléiade d’écrivains et de personnalités de son époque. Pour preuve, une correspondance très riche. Il a envoyé de nombreuses lettres et divers matériels à ses compatriotes, à des diplomates, des écrivains ; des artistes, des albanalogues connus, des publicistes, des savants, des hommes d’état, et surtout aux personnages connus du Mouvement National Albanais. Dans ses nombreuses lettres il a partagé avec ses amis les nombreux problèmes de sa vie et de son œuvre. Une partie de ces lettres, écrites en albanais mais aussi en langues étrangères, n’a pas encore été découverte. Jusqu’à aujourd’hui la publication la plus complète de son œuvre épistolaire est le quatrième volume de ses œuvres intégrales (presque 400 pages), choisis et préparés par Nasho Jorgaqi. Konica a eu une relation épistolaire très soutenue avec, entre autre, les personnalités suivantes : Fan Noli, le Père Gjeçovi, Théodore Ippen, Visarion Dodan, Baron Gochowski, Ibrahim Tenos, Z.Theohar, Asdren, Gasper Jakova, Lef Nosi, Hristo D.Qiriqi, Z.Floqi, Aubrey Herber, Milyo Sotir Gurri, Mehdi Frasheri, Sotir Noka, Const.A.Demos, Nasuf Dizdari, Loni Kristo, Kristo Kirka, Ibrahim Shyti, Dervish Duma, Anton Logoreci, East horsley, le roi Zog, etc. Mais aussi Alexander Xhuvani, Andon Frasheri, Andon Zako Cajupi, Anselmo Lorekio, Anton Xanoni, Filip Shiroka, Gjergj Fishta, Gjon Bazdari, Hil Mosi, Ismail Qemali, Jeronim de Rada, Kole Kamsi, Kristo.P.Luarasi, Luigj Gurakuqi, Loni Logori, Mati Logoreci, Midhat Frasheri, Mihail Grameno, Milo Duci, Murat Toptani, Naim Frasheri, Ndoc Nikaj, Nelo Dizdari, Nikolla Ivanaj, Nikolla Lako, Pandeli Evangjeli, Pashko Bardhi, Sami Frasheri, Sokol Baci, Shahin Kolonja, Tefe Curabi, Thoma Avrami, Viske Babatasi, Zef Skiroi, ect.
Dans les écrits biographiques sur Konica, on peut lire largement des informations sur les chemins de la vie, de l’éducation, de l’œuvre littéraire et de l’activité longue de plusieurs années. De 1881 à 1884, Konica va à l’école primaire dans son village natal ; de 1884 à 1885 il continue ses études secondaires au Collège Saverian de Shkodra ; de 1885 à 1886 il est élève de l’école grecque de Konica, et de 1886 à 1887, il suit ses études au Lycée Impérial de Galata Sarai à Istanbul. Ses études universitaires le conduiront en France au Collège de Lisieux, en Normandie et à Carcassonne (1888-1893) au département de Littérature et Philosophie ; en 1894, il étudie la langue et la littérature à l’université de Montpellier, en 1895 il reçoit, à l’université de Dijon, le diplôme de bachelier en lettres et philosophie et une mention d’Honneur du Ministère de l’Education. En 1896, il étudie à Paris au Collège de France le sanscrit et la langue hindoue. Avec l’albanalogue français, L.Benloew il étudie l’hébreu. En 1912, il étudie les arts à l’Université de Harvard où il obtient le diplôme « Master of Arts. »
Faik Konica développe une activité importante culturelle, littéraire, publiciste et scientifique. Il se distingue aussi par son activité intense diplomatique. A partir de 1896, il s’engage avec tout son être dans la publication de différents journaux. Il était un grand poète, prosateur, critique littéraire, pamphlétaire et traducteur de grande envergure. Ses vingt poésies et sa prose poétique forment un recueil poétique dans lequel il traite de thèmes et de motifs variés. Les portraits littéraires et la courte prose publiés dans les quotidiens et périodiques de l’époque, ainsi que la poésie, forme une œuvre littéraire particulière. Dans l’activité de cet écrivain célèbre, on note surtout ses essais et sa prose longue, comme « Quatre histoires du Zululand », « Comment j’ai vue l’Albanie », »Docteur Aiguille découvre les racines du drame de Mumurasi », « l’Albanie, jardins de pierre de L’Europe du Sud-Est et autres «écrits ». « Prix du Magazine « The Judge. » etc.
Dans ses écrits sur la langue et sur la littérature il présente pour discussion des questions importantes des sciences philologiques. Au centre de l’attention de cet érudit qui avec raison a été nommé « Prince de la langue et de la littérature albanaise » est le développement et la standardisation de la langue albanaise, l’histoire de l’alphabet albanais, les bases d’une langue albanaise autonome unifiée (soulignons les travaux « L’abécédaire albanais », « Pour la langue », « Les dialectes de l’Albanie et la nécessité de leur fusion », « L’avancement de l’albanais », « Pour la création d’une langue littéraire », « Essai sur les langues naturelles et les langues artificielles. » (publié à Bruxelles en 1904 en français (147 pages), le brouillon de cette œuvre a été trouvé par Luan Starova dans la bibliothèque personnelle de Guillaume Apollinaire, dans le quartier latin à Paris), ensuite la création populaire, les questions de création littéraire et surtout le développement de la littérature albanaise. Konica, critique littéraire, va jeter les bases de la critique littéraire et va affirmer celle-ci sur le plan culturel et sur le plan scientifique. Pour lui le livre est « un monument important ». Monument important est aussi l’œuvre de ce célèbre auteur du XXème siècle.
La prière de l'écrivain
« Notre seigneur qui es au ciel, donne nous la force de tenir la bouche fermée quand nous n'avons rien à dire. Offre-nous la persévérance d'approfondir un sujet avant de le décrire. Inspire-nous d'un sentiment fin de justice afin de parler non seulement impartialement, mais l'être aussi. Sauve-nous des pièges de la grammaire, des barbarismes de la langue et des sottises de la presse. Qu'il en soit ainsi »
Faik Konitza
Faik Konica est un traducteur remarquable. Il a traduit les œuvres de grands auteurs mondiaux comme Kalidasa, Ronsard, La Bruyère, Victor Hugo, Heine, Schiller, Shelley. Dans la revue « Albania », il a traduit et publié des extraits de « l’Iliade » et de « l’Odyssée » de Homère, des extraits de l’œuvre de Hésiode, ensuite des textes de Sénèque, de Tit Live, de Plaute ; de Térence, de Marin Barleti, de Bajron, de Shakespeare, de Walter Scott ; de Ben Johnson, de La Fontaine, de Villard, de Beaumarchais ; de Montaigne, de Lavardin, de Goethe, de Cervantès, de Shopenhauer, ensuite le livre « A l’ombre des dattiers », des extraits de « Les Mille et Une nuits », etc.…
Il a traduit de l’albanais en français l’œuvre de Naim Frasheri « Les cahiers des Bektâchî », le poème de Zef Skiroi « Mili e Hajdhia », les rapsodies de Jeronim de Rada et d’autres textes.
En 1895, Faik Konica a commencé la publication d’articles publicistes. Le 25 mars 1897 à Bruxelles il publie en français et en albanais le premier numéro de la revue « Albania » ; en 1902 paraitra le second numéro et à Londres le troisième, en 1909. Les douze volumes de « Albania », en deux colonnes, compte 4654 pages. Konica a largement contribué à la publication de magazines et de journaux comme « Albania e vogël » « La petite Albanie » (Bruxelles, 1899-1903), « Dielli » « Le Soleil » (Boston, 1909,1910, 1913), « Trumbeta e Krujës » « La Trompette de Kruja » « Saint-Louis, Missouri, 1911 », « Ushtimi i Krujës » « L’échos de Kruja » « Durrës, 1913-1914 », à partir de 1914 son directeur est Josif Bageri ; « Flamuri » « Le drapeau » (Boston, 1922-1923), « Purteka » (Boston, 1923), le journal « Kombi në rrezik », « La nation en danger » (Boston, 1923). Le nombre d’articles publiés est très grand.
Le troisième volume des œuvres de Faik Konica dans ses 400 pages comprend plus de 100 articles. Il doit exister de nombreux autres articles publiés dans des journaux ou demeurés à l’état de brouillon, qui reste à découvrir.
Konica est aussi connu comme chercheur et auteur zélé d’écrits sur l’histoire d’Albanie. En cherchant dans les archives, dans les musées, dans les différentes bibliothèques, il a trouvé des documents sur les évènements et les personnages de l’histoire nationale. Il a publié dans les périodiques albanais mais aussi à l’étranger des écrits historiques. Rappelons ceux sur le drapeau albanais (Konica a découvert le drapeau albanais et le 15 février 1909 et il a publié son écrit « L’Albanie a un drapeau authentique »), sur la vie, le portrait authentique et les armes de Skenderbeu, sur les personnalités albanais célèbres, sur le Patriarche albanais, sur les Arbereshe d’Italie et sur les Arberesh de Zadar, sur les autres implantations albanaises, sur les humanistes albanais et sur le Moyen Age albanais en général, sur la Renaissance albanaise et sur des questions particulières de l’histoire et de la civilisation albanaise. Les documents inconnus sur l’Albanie que publie Konica sont d’une grande valeur pour l’étude de l’histoire du peuple albanais. D’une grande valeur pour l’histoire, la culture et la science albanaise sont aussi les œuvres « Exposé sur le Mouvement National Albanais », « L’Allemagne et l’Albanie », « l’Albanie comme je l’ai vue », « l’Albanie : jardin de pierres de l’Europe du Sud-est », etc.
Dans l’œuvre « L’Albanie, jardin de pierres de l’Europe du Sud-Est », on peut lire le texte « La langue et la littérature ». Il y donne une image du développement de la littérature albanaise depuis les premières œuvres littéraires jusqu’à l’œuvre littéraire et les traductions de Fan S. Noli. Il écrit sur la littérature du XIXème siècle « lorsque s’est faite la renaissance de la langue nationale » et sur le romantisme albanais, mais il ne donne aucune information scientifique sur l’œuvre de Jeronim de Rada ni sur celle de Naim Frasheri, ces deux auteurs de « littérature individuelle ou écrite » sur lesquels il a écrit brièvement dans son article « La littérature albanaise » publié dans le premier numéro de la revue « Albania »en 1897.
Faik Konica a connu une pléiade d’écrivains et de personnalités de son époque. Pour preuve, une correspondance très riche. Il a envoyé de nombreuses lettres et divers matériels à ses compatriotes, à des diplomates, des écrivains ; des artistes, des albanalogues connus, des publicistes, des savants, des hommes d’état, et surtout aux personnages connus du Mouvement National Albanais. Dans ses nombreuses lettres il a partagé avec ses amis les nombreux problèmes de sa vie et de son œuvre. Une partie de ces lettres, écrites en albanais mais aussi en langues étrangères, n’a pas encore été découverte. Jusqu’à aujourd’hui la publication la plus complète de son œuvre épistolaire est le quatrième volume de ses œuvres intégrales (presque 400 pages), choisis et préparés par Nasho Jorgaqi. Konica a eu une relation épistolaire très soutenue avec, entre autre, les personnalités suivantes : Fan Noli, le Père Gjeçovi, Théodore Ippen, Visarion Dodan, Baron Gochowski, Ibrahim Tenos, Z.Theohar, Asdren, Gasper Jakova, Lef Nosi, Hristo D.Qiriqi, Z.Floqi, Aubrey Herber, Milyo Sotir Gurri, Mehdi Frasheri, Sotir Noka, Const.A.Demos, Nasuf Dizdari, Loni Kristo, Kristo Kirka, Ibrahim Shyti, Dervish Duma, Anton Logoreci, East horsley, le roi Zog, etc. Mais aussi Alexander Xhuvani, Andon Frasheri, Andon Zako Cajupi, Anselmo Lorekio, Anton Xanoni, Filip Shiroka, Gjergj Fishta, Gjon Bazdari, Hil Mosi, Ismail Qemali, Jeronim de Rada, Kole Kamsi, Kristo.P.Luarasi, Luigj Gurakuqi, Loni Logori, Mati Logoreci, Midhat Frasheri, Mihail Grameno, Milo Duci, Murat Toptani, Naim Frasheri, Ndoc Nikaj, Nelo Dizdari, Nikolla Ivanaj, Nikolla Lako, Pandeli Evangjeli, Pashko Bardhi, Sami Frasheri, Sokol Baci, Shahin Kolonja, Tefe Curabi, Thoma Avrami, Viske Babatasi, Zef Skiroi, ect.
.
La revue Albania (1897-1909)
Faik Konica a correspondu aussi avec des érudits célèbres, des universitaires et des albanalogues connus comme Albert Thumb, Emile Legrand, Holger Pedersen, Jan Urban Jamik, Julius Pisko, Louis Nelev, Max Muller, Michel Bréal, Auguste Dozon, Victor Henry, Jules Oppert etc.
L’autobiographie de Konica de 1922 relate » des faits réels sur la vie de Faik. De 1896 jusqu’à aujourd’hui, pendant 26 ans, son travail a été de penser, de parler, d’écrire sur l’Albanie. Ses œuvres de ces 26 ans sont évidentes et visibles et il n’est pas nécessaire de les mentionner. Ce qui est resté caché, c’est les souffrances et les blessures gagnées dans ce combat désespéré. » Il a vécu et écrit encore 20 autres années. Sa dernière volonté est exprimée dans son testament écrit à Boston en 1942, adressée à Fan Noli et à Sejfulla Maleshova (Lame Kodra). Dans la lettre écrite à Noli, il prie :
« Très respecté Noli,
Je meurs avec la pensée que tu es la personne qui m’a le mieux compris au monde. Mon corps ne se décomposera pas sous terre si toi Monseigneur Noli et toi mon petit Lame et tous ceux qui se disent Albanais vous ne le ramenez pas pour qu’il repose dans la terre patrie. J’ai laissé de côté l’argent pour le retour de mon corps et la somme pour deux mètres de terre en Albanie. Je ferme les yeux dans l’espoir que vous réaliserez mon vœu. »
Faik Konica est mort à Washington le 14décembre 1942 ; « Le 20 décembre 1942, un dimanche glacial, a eu lieu son enterrement à New England Mutul Hall, au cœur de Boston. Des centaines d’admirateurs étaient venus de près et de loin pour l’accompagner en sa dernière demeure. Il n’y a pas eu de cérémonie religieuse. Seule la musique de Wagner, son compositeur préféré, a été entendue. Il y avait pleins de fleurs, il les a tant aimés de son vivant. Au cimetière de Forest Hills, Fan Noli a tenu un petit discours. Plus tard la Fédération Panalbanaise « Vatra » « Le Foyer »des Etats-Unis a érigé une pierre avec l’aigle bicéphale et l’épitaphe « Faik Konica 15 mars 1876-15 décembre 1942. Toute sa vie, défenseur de l’indépendance albanaise /Ministre d’Albanie aux Etats-Unis d’Amérique, 1926-1939 »
Sa dernière volonté s’est réalisée de nombreuses années plus tard. En 1995, ses restes ont été rapatriés en Albanie et enterrés à Tirana.
« La bibliographie des publications de Faik Konica 1895-1942 », rédigé en 1991 par le bibliographe albanais Jup Kastrati, rassemble 1583 unités. Cette bibliographie est organisée sur base de la chronologie de la publication, des années et est considérée comme la bibliographie la plus complète de cet auteur jusqu’à aujourd’hui. Nous espérons que dans le projet de publication des œuvres intégrales de Konica, prévue dans le cadre du corpus « L’héritage culturel du peuple albanais. » verra le jour la bibliographie complète de Faik Konica, où seront répertoriés les autres publications depuis 1942 jusqu’à aujourd’hui.
Des nombreux articles, des écrits critiques et d’études ont été écrites sur Faik Konica. Le Volume 5 des œuvres de Konica préparé par Nasho Jorgaqi réunit environ 40 études sur Faik Konica, des auteurs comme : Fan S.Noli, Vangjel Koça ; Refat Xh.Gurazezi, Nonda Bulka, Guillaume Apollinaire, Luan Starova, Namik Resuli, Arshi Pipa, Ernest Koliqi, Mitrush Kuteli, Qerim M.Panariti, Martin Camaj, Rexhep Qosja, Kristo Frashëri, Jup Kastrati, Dhimitër Fullani, Alfred Uçi, Sabri Hamiti, Xhevat Lloshi, Janet Byrom, Ymer Jaka, le Père Arthur Liolin, Nassho Jorgaqi, Ymer Çiraku, Sali Bashota, Moikom Zeqo, Feti Mehdiu, Shyqri Galica, Luan Rama, Vebi Bajrami,etc.
Ces dernières années on a vu la parution d’œuvres monographiques et d’œuvres spécifiques comme : Faik Konica, 1876-1976 (« Vatra », New York, N.Y.1976), Sabri Hamiti : »Faik Konica : c’est moi » (Rilindja, Prishtina, 1991), Shyqri Galica « Konica : la modernité, l’écriture d’essai, la critique » (Prishtina, 1997), Abdullah Karagdiu : « Avec Konica en Europe » (Tirana, 1993), Jup Kastrati « Faik Konica, (Monographie) , (New-York, 1995), « Faik Konica- La vie et l’œuvre » (L’institut albanologique de Prishtina, Prishtina, 1997)etc.
Ymer Çiraku et Maksim Gjinaj ont écrit une « Bibliographie sur Faik Konica » qui comprend 76 unités bibliographiques.
En commémorant Faik Konica, qui selon les mots de Apollinaire « est l’Albanais le plus érudit d’Europe » et « une encyclopédie mobile », nous arborons aujourd’hui une fierté légitime. Fan Noli écrit dans la préface du livre « L’Albanie-le jardin de pierre de l’Europe du Sud-est » « Tous les auteurs albanais qui viennent après Konica sont ses élèves, y compris l’auteur des ces lignes ».
Par son génie créatif, Konica est omniprésent dans notre vie culturelle et scientifique. Son œuvre littéraire lui donne la place d’honneur dans l’Histoire de la littérature albanaise.
Dans plusieurs portraits littéraires consacrés aux écrivains et aux personnages célèbres de l’histoire nationale, Faik Konica parle ses souvenirs et exprime son amour, son respect et sa fierté pour ceux-ci : »Nous aussi nous saluons avec nostalgie et respect ce grand patriote immortel. « pour Naim Frasheri. « O Albanais, saluons ce vrai Albanais » pour Jeronim de Rada, « La perte pour l’Albanie est grande » pour Bajram Curr ; « Le nom de cet homme va venir en grandissant » pour Shtjefen Gjeçovi.
A la fin de cet écrit pour Faik Konica, rappelons-nous les mots de Noli le 20 décembre 1942 : »Faik Konica mérite ce respect qui lui est fait. Sobre en paroles plus que tout autre, Faik Konica mérite de trouver le repos dans la terre de la patrie, qu’il a servi toute sa vie avec tant de fidélité, de courage et de faculté »
C’est avec respect et fierté que nous commémorons la vie et l’œuvre de Faik Konica, de l’écrivain éminent de la littérature moderne albanaise, de la personnalité remarquable de la culture albanaise et européenne.
BIBLIOGRAPHIE
Apoliner, Gijom. Faik Konica, Fletore për Konicën, Tiranë, 1962
Bajrami, Vehbi. Kujtime për Faik Konicën. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 419-426.
Bart, Rolan: Aventura semiologjike, Rilindja, Prishtinë, 1987
Bashota, Sali. Faik Konica nismëtar i prozës moderne shqipe. “Jeta e re”, Prishtinë, nr. 3 , 1995, f. 421-426.
Berisha, Anton. Qasje komplekse botës shqiptare; Shqipëria- Kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore, “Jeta e re”, Prishtinë, nr. 3, 1995,f. 443-446
Bouazis, Ch.: Analyse de la périodisatin littéraire, Textes reunis par Ch.Bouazis, Ed. universtaires, Paris, 1972
Bulka, Nonda. Faik Konica kundër Naimit. Në F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.31-38.
Bulo, Jorgo: Magjia dhe magjistarët e fjalës, “Dituria”, Tiranë, 1998
Byrom, Janet. Faik Konica dhe gjuha letrare shqipe. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 297-300.
Camaj, Martin, Mbi funksionin e gjuhës së Nolit dhe të Konicës. Fletore për Konicën, Tiranë, 1992
Ceserani, Remo, Guida allo studio della letteratura, Editori Laterza, Botimi i dytë, Roma-Bari, 2003
Chevrel, Yves: Letërsia e krahasuar, Tiranë, 2002
Cuddon, J.A: Dictionary of Literary Terms and Literary Theory, Penguin Books, London, 1991
Çabej, Eqrem: Shqiptarët midis perëndimit dhe lindjes, Tiranë, 1994
Çaushi, Tefik: Fjalor i estetikës, Onufri, Tiranë, 1998
Çiraku, Ymer. Faik Konica- “ i shuguruar” si themelues i kritikës letrare në Shqipëri. SAI, nr. 1, 1996, f. 50-54; Në Y. Çiraku, Në zbërthim të kodeve letrare, Tiranë, 1998, f. 16-22.
Çiraku, Ymer- Gjinaj Maksim. Bibliografi mbi Konicën. Në: F. Konica, Vepra 5, . 437-446.
Dado, Floresha: “Teoria e veprës letrare Poetika”, SHLB, Botimi i dytë, Tiranë, 2003
Destani, Bejtullah D. Faik Konitza, 2001
« Dictionaire mondiale des littératures « , Larousse, Paris, 2002
Çështje të romanit, Rilindja, Prishtinë,1980
Dictionnaire etimologique, Larousse, Paris, 1971
Dictionaire littéraire, Paris, 2003
Elsie, Robert, Historia e letërsisë shqiptare, “Dukagjini”, Tiranë-Prishtinë, 1997
Faik Konica- Jeta dhe vepra, Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë, 1997
Frashëri, Kristo. Kush ishte Faik Konica. Nëntori, nr. 1, 1991, f. 75-96; “Jeta e re”, Prishtinë, nr 3, f. 332-352.
Frashëri, Kristo. Vendi i Faik Konicës në kulturën shqiptare. Fletore për Konicën. Tiranë, 1992, f. 8-9
Fullani, Dhimitër. Proza e Faik Konicës. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 235-248.
Galica, Shyqri. Konica: Moderniteti, estetika, kritika. Prishtinë, 1997
Genigs, Mabille. Nga jetëshkrimi i zotit Faik Konica. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 427-431.
Gradilone, Guiseppe, Studi di letteratura albanese, Roma, 1960
Gurakuqi, Mark: “Autorë dhe probleme të letërsisë përparimtare shqipe së viteve `30”, Tiranë, 1966
Gjergji, Andromaqi. Faik Konica dhe kultura popullore shqiptare. SAI, nr.2, 1996, f. 65-74.
Gjika, Kastriot. Faik Konica. Në: Studime letrare: Për mësuesit e shkollave të mesme. Tiranë, 1998, f. 49-57.
Gjika, Thanas. Një roman i ri i pambaruar i Faik Konicës: Doktor Gjilpëra... Rilindja, 11 dhjetor 1993, f. 6.
Hamiti, Sabri: Faik Konica- Jam unë, “Shtëpia Botuese e Lidhjes së Shkrimtarëve” & Shtëpia Botuese “Onufri”, Tiranë, 1994
Hamiti, Sabri, Studime letrare, Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, Prishtinë, 2003
Historia e letërsisë botërore, 1-7, Rilindja, Prishtinë, 1984-1987
Historia e letërsisë shqipe I, Universiteti Shtetëror i Tiranës-Instituti i Historisë dhe i Gjuhësisë, Tiranë, 1959
Historia e letërsisë shqipe II, Universiteti Shtetëror i Tiranës- Instituti i Historisë dhe i Gjuhësisë, Tiranë, 1960
Historia e letërsisë shqiptare, Akademi e Shkencave e RPS të Shqipërisë Instituti I Gjuhësisë dhe i Letërsisë, Tiranë, 1983
Historia e letërsisë shqiptare e realizmit socialist, AKSH e RPS të Shqipërisë, Instituti i Gjuhësisë dhe i Letërsisë, Tiranë, 1978
Ismajli, Rexhep. Polemikë shembullore e Konicës. Në: R. Ismajli, Etni dhe modernistet. Pejë, 1994
Jaka, Ymer. Veprimtaria e Faik Konicës për integrimin e shqiptarëve në rrjedhat e qytetërimit evropian. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.301-311.
Jorgaqi, Nasho: “Poetika e dokumentit”, Tiranë 2000
Jorgaqi, Nasho. Parathënie. Në: Faik Konica, Vepra, Tiranë, 1993, fr. 13-51.
Jorgaqi, Nasho. Enigmat dhe befasitë e trashëgimisë koniciane. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 315-319.
Kadare, Ismail: “Ftesë në studio”, Tiranë, 1990
Kadare, Ismail: Ardhja e Migjenit në letërsinë shqipe, Tiranë, 1981
Kajragdiu, Abdullah. Me konicën në Evropë. Tiranë, 1993
Kastrati Jup, Faik Konica, “Gjonlekaj Publishing Co”,New York, 1995
Koça, Vangjel. Tingëllima të jetës shqiptare (Faik Konica). Shkëndija, V. III, nr. 2. Dhjetor, 1942, f. 46-47.
Koliqi, Ernest: Saggi di literatura albanese, Firence, 1972
Koliqi, Ernest. Faik Konica. “Shejzat”, Romë,, Nr. 5-8, maj-gusht, 1967, f. 240-246.
Koliqi, Ernest. Zejtar i shkrimit, qi i shndërron fjalët në djamanta. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 80-88.
Konica, Faik. Autobiografia e faik Konicës. Në: Faik Konica, Vepra, Tiranë, 1993, f. 5-10.
Konica, Faik,- Jeta dhe vepra, Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë, 1997
Konica, Faik: Vepra, “Naim Frashëri”, Tiranë, 1993
Konica, Faik: Kopshti Shkëmbor i Evropës Juglindore, “Buzuku”, Prishtinë, 1991
Konica, Faik: Vepra 1-5, Botimet Dudaj, Tiranë, 2001
Konica, Faik: Ç`është Liria Ese të zgjedhura, Tiranë, 2005 (Përgatitur nga Nasho Jorgaqi)
Koreshi, Vath. Duke kujtuar Fikun. Rilindja demokratike, 22 dhjetor, 1996, f. 7.
Kurti, Ledri. Konica, prozë dhe kritikë. 2008
Kuteli, Mitrush. Fytyra e madhe e Faikut. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.89-90.
Kratkaja literaturnaja enciklopedija 1-9, Moskva, 1962- 1978 La modernité, http://fr.encyclopedia.yahoo.com/ articles/ni/ni_1438_p0.html , f.1-2
Kuçuku, Bashkim, Kadare në gjuhët e botës, Botimi i dytë, “Onufri”, Tiranë, 2005
Lafe, Emil. Për neologjizmat e Faik konicës. SF. Nr. 1-4, 1995, f. 55-59.
Le dictionaire du Littéraire, PUF, Paris, 2002
Legouis-Cazamian‘s : History of English Literature, London, 1971
Leksikon književnih termina, Institut za književnost i umetnost u Beogradu, Nolit, Beograd, 1985
Liolin, At Artur. Kampion i shqiptarizmit. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 312-314.
Littérature, XX e ciècle, Nathan, 2003
Littérature XX e siècle, Collection Hanri Mitterand, Paris, 2003
Littérature XX e siècle, Collection Hanri Mitterand, Paris, 2003
Letërsia si e tillë, Akademia e Shkencave- Instituti i Gjihësisë dhe i Letërsisë,“Toena”, Tiranë, 1996
Lloshi, Xhevat. Stili i Faik Konicës. Gjuha jonë, Tiranë, nr. 1.-4, 1993, f. 66-73.
Markjeviç, Henrik ; Nauka o književnosti, Nolit, Beograd, 1974
Marquez, Gabriel Garcia& Llosa, Maria Vargas, Dialog për romanin latino amerikan, Onufri, Tiranë, 2001
Mehdiu, Feti, Faik Konica- përkthyes i parë i përrallave të Arabisë në gjuhën shqipe. Në : F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 395-400.
Noli Fan S. Fjala funerale për faik Konicën. Jeta e re, Prishtinë, nr. 5. 1995, f. 303-307.
Noli Fan S. Parathënie. Në : F. Konica, Shqipëria- Kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore, Prishtinë, 1991, f. 11-17.
Osmani Tomor. Faik Konica (1875-1942) dhe revista « Albania » (1897-1909). Në : T. Osamni. Udha e shkronjave shqipe. Histori e alfabetit. Shkodër, 1999, f. 409-423.
Panariti, Qerim. Faik Konica një kalorës i atdhetarisë shqiptare. Në : F. Konica , Shqipëria : Kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore, Prishtinë, 1991, f. 19-30 ; Jeta e re, Prishtinë,
Pipa, Arshi. Faik Konica. Jeta e re, Prishtinë, nr. 3, 1995, f.297-302.
Pipa, Arshi. Çelësi i personalitetit të Faik Konicës. Në : F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001 , f.62-71.
Pipa, Arshi. Naim dhe Sami Frashëri për Konicën. Në : F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.72-79.
Rečnik književnih termina, “Nolit”, Beograd, 1985
Qosja, Rexhep. Faik Konica. Në: J. Kastrati, Faik Konica (Monografi). New York, 1995, f. 5-28.
Qosja, Rexhep. Ngadhnjimtar i vonuar. Fletore për Konicën. Tiranë, /1992/. f. 7, 9.
Qosja, Rexhep: Nocione të reja albanologjike, IAP, Prishtinë, 1983
Rama, Luan. Konica dhe Apolineri në rrjedhat e integrimit dhe qytetërimit evropian. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.412-418.
Ressuli, Namik. Faik Konitza (Konica) (1875). Në: Shkrimtarët shqiptarë, pj. II. Tiranë, 1941, f. 236-241.
Ressuli, Namik. Faik Konitza në qindvjetorin e lindjes. Në: Faik Konitza 1876-1976. New York, 1976, f. 3-20; Jeta e re, Prishtinë, nr. 3., 1995, f. 359-375.
Ressuli, Namik. Volteri shqiptar. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 56-61.
Rexhaj, Besim. Faik Konica në dritë të re. Fjala, Prishtinë, nr. 21, qershor, f. 12.
Rugova, I.-Hamiti,S. Kritika letrare, “Rilindja”, Prishtinë, 1979
Rugova, Ibrahim. Kahe dhe premisa të kritikës letrare shqiptare, Botimi i dytë. Prishtinë, 1996
Rugova, Ibrahim. F. Konica Vetëdija për nevojën e kritikës. Në: Kahe dhe premisa të kritikës letrare shqiptare: 1504-1983. Tiranë, 1996, f. 62-83.
Rrjedhat e letërsisë bashkëkohore shqiptare, ASHK, Prishtinë, 2005
Sartre, Jean Paul: Quest-ce que la literature?, Paris, 1964.
Sevdail Kastrati. Lufta e penave, Botimet Toena Tiranë, 2002
Sinani, Shaban. Konica- ky sy kritik i historisë. Në: Sh. Sinani, Sipërore. Tiranë, 1998, f. 36-40.
Sinani Shaban. Nga ndëgjegja romantike tek vetëdija kritike. Fletore për Konicën. Tiranë, /1992/, f. 10, 12.
Starova, Luan. Faik Konitza et Guillaume Apollinaire : Une amitie europeene.Edition établie et présentée par Luan Starova. Paris : L'Esprit des Péninsules, 1998.
Starova, Luan. Faik Konica dhe revista e Gijom Apolinerit “Gostia e Ezopit” (1903-1904). Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 45-55.
Starova, Luan: Faik Konitza et Guillaume Apollinaire: Une amitie europeene, 1998
Starova, Luan. Ese për gjuhën natyrore dhe artificiale. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 348-385.
Starova, Luan. Faik Beg Konitza : une simphonie inacheve. Në : Amis europeens d` Apollinaire. Press de la Sorbonne Nouvelle. Paris, 1995
Studime dhe kritika letrare, “Naim Frashëri, Tiranë, 1983
Studime për letërsinë shqiptare II, ASHSH, Tiranë, 1988
Shapllo, Dalan. Faik Konica, magjistar i fjalës shqipe: Faik Konica- Vepra. Në: D. Shapllo. Duke kërkuar të vërtetën dhe humanizmin. Tiranë, 1999, f. 77-82.
Shema, Isak: Bibliografi e kritikës letrare shqiptare 1944-1974, (Bashkautor Ibrahim Rugova), Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë,1976. Ribotoi Enti i Teksteve dhe i Mjeteve Mësimore i Kosovës, Prishtinë, 1997;
Shema, Isak: Bibliografitë e letërsisë dhe të kritikës letrare shqiptare, në “Procedime letrare”, Prishtinë 1999
Shema, Isak: “Të dhëna të reja lidhur me botimin e revistës “Albania” në Bruksel (1897-1902), “Gjurmime albanologjike – Seria filologjike”, Prishtinë, 1975, nr. V, f. 119- 125.
Shema, Isak: Aspekte të letërsisë, “Rilindja”, Prishtinë, 1985
Shema, Isak: “Vrojtime letrare dhe artistike”,“Rilindja”, Prishtinë, 1995
Shema, Isak: Vlerësime të letërsisë shqiptare, Rilindja, Prishtinë, 1996
Shema, Isak, Letërsia shqiptare e shekullit XX, Rozafa, 2005
Shema, Isak: Studime letrare, Universiteti AAB, Prishtinë, 2008
Shema, Isak: “Romani bashkëkohor shqiptar dhe kritika letrare”, “Seminari Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, Prishtinë, 1988, nr. 13, f. 137-141.
Shema, Isak : Vlerësime të faik Konicës për Veprimtarinë e Jeronim De Radës. Seminari V Ndërkombëtar për studimet Arbëreshe/V Seminario Internazionale di Stusi Itali-Albanesi./Figura dhe vepra e J. de Radës/100 Vjetori i vdekjes 1903-2003.Itali, Cosenza, 2-5 tetor 2003
Shema, Isak: “Faik Konica-shqiptari më erudit i Evropës”, “Ekskluzive”, Prishtinë, 2003, nr. 34, f. 112-114.
Shema, Isak. Veprimtaria e Faik Konicës në Bruksel (1896-1902). Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 327-337.
Shkrimtarë shqiptarë II, Tiranë, 1943
Shuteriqi, S. Dhimitër: Nëpër shekujt letrarë, “Naim Fra-shëri”,Tiranë,1973
Shuteriqi, Dhimitër S. Faik Konica- një i panjohur. Kombi, 17 qershor, 1994,, f. 5,11; 12 qershor, 1994, f. 5.
Tadie, Jean-Yves: La critique litteraire au xx siecle, Paris, 1977.
Uelek, Rene- Uoren, Ostin: “Teoria e letërsisë”, SHBE, Tiranë, 1993
Uçi, Alfred. Faik Konica- ekscentriku. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 249-264.
Uçi, Alfred: Probleme të estetikës, “Naim Frashëri”, Tiranë, 1976
Velek, Rene - Voren, Ostin: “ Teoria e letërsisë “, “Rilindja”, Prishtinë, 1982
Vinca, Agim: Alternativa letrare, Shkup, 1995.
Xhiku, Ali: Nga romantizmi rrjedhave të realizmit, Tiranë, 1989.
Xhiku, Ali: Letërsia shqipe si polifoni, Tiranë, 2004.
Zeqo, Moikom. Faik Konica- emblemë e kombit. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.386-394.
Zeqo, Moikom. Paradokset e demokracisë. Tiranë, 1994, f. 91-105.
Zhiti, Visar. Antifunerali i Faik Konicës: Vepra. Republika, 28 nëntor, 1993, f. 1-2.
Zhylia, Didie: “Fjalor i filozofisë”, “Larousse” , SHBE, Tiranë, 1994
Faik Konica a correspondu aussi avec des érudits célèbres, des universitaires et des albanalogues connus comme Albert Thumb, Emile Legrand, Holger Pedersen, Jan Urban Jamik, Julius Pisko, Louis Nelev, Max Muller, Michel Bréal, Auguste Dozon, Victor Henry, Jules Oppert etc.
L’autobiographie de Konica de 1922 relate » des faits réels sur la vie de Faik. De 1896 jusqu’à aujourd’hui, pendant 26 ans, son travail a été de penser, de parler, d’écrire sur l’Albanie. Ses œuvres de ces 26 ans sont évidentes et visibles et il n’est pas nécessaire de les mentionner. Ce qui est resté caché, c’est les souffrances et les blessures gagnées dans ce combat désespéré. » Il a vécu et écrit encore 20 autres années. Sa dernière volonté est exprimée dans son testament écrit à Boston en 1942, adressée à Fan Noli et à Sejfulla Maleshova (Lame Kodra). Dans la lettre écrite à Noli, il prie :
« Très respecté Noli,
Je meurs avec la pensée que tu es la personne qui m’a le mieux compris au monde. Mon corps ne se décomposera pas sous terre si toi Monseigneur Noli et toi mon petit Lame et tous ceux qui se disent Albanais vous ne le ramenez pas pour qu’il repose dans la terre patrie. J’ai laissé de côté l’argent pour le retour de mon corps et la somme pour deux mètres de terre en Albanie. Je ferme les yeux dans l’espoir que vous réaliserez mon vœu. »
Faik Konica est mort à Washington le 14décembre 1942 ; « Le 20 décembre 1942, un dimanche glacial, a eu lieu son enterrement à New England Mutul Hall, au cœur de Boston. Des centaines d’admirateurs étaient venus de près et de loin pour l’accompagner en sa dernière demeure. Il n’y a pas eu de cérémonie religieuse. Seule la musique de Wagner, son compositeur préféré, a été entendue. Il y avait pleins de fleurs, il les a tant aimés de son vivant. Au cimetière de Forest Hills, Fan Noli a tenu un petit discours. Plus tard la Fédération Panalbanaise « Vatra » « Le Foyer »des Etats-Unis a érigé une pierre avec l’aigle bicéphale et l’épitaphe « Faik Konica 15 mars 1876-15 décembre 1942. Toute sa vie, défenseur de l’indépendance albanaise /Ministre d’Albanie aux Etats-Unis d’Amérique, 1926-1939 »
Sa dernière volonté s’est réalisée de nombreuses années plus tard. En 1995, ses restes ont été rapatriés en Albanie et enterrés à Tirana.
« La bibliographie des publications de Faik Konica 1895-1942 », rédigé en 1991 par le bibliographe albanais Jup Kastrati, rassemble 1583 unités. Cette bibliographie est organisée sur base de la chronologie de la publication, des années et est considérée comme la bibliographie la plus complète de cet auteur jusqu’à aujourd’hui. Nous espérons que dans le projet de publication des œuvres intégrales de Konica, prévue dans le cadre du corpus « L’héritage culturel du peuple albanais. » verra le jour la bibliographie complète de Faik Konica, où seront répertoriés les autres publications depuis 1942 jusqu’à aujourd’hui.
Des nombreux articles, des écrits critiques et d’études ont été écrites sur Faik Konica. Le Volume 5 des œuvres de Konica préparé par Nasho Jorgaqi réunit environ 40 études sur Faik Konica, des auteurs comme : Fan S.Noli, Vangjel Koça ; Refat Xh.Gurazezi, Nonda Bulka, Guillaume Apollinaire, Luan Starova, Namik Resuli, Arshi Pipa, Ernest Koliqi, Mitrush Kuteli, Qerim M.Panariti, Martin Camaj, Rexhep Qosja, Kristo Frashëri, Jup Kastrati, Dhimitër Fullani, Alfred Uçi, Sabri Hamiti, Xhevat Lloshi, Janet Byrom, Ymer Jaka, le Père Arthur Liolin, Nassho Jorgaqi, Ymer Çiraku, Sali Bashota, Moikom Zeqo, Feti Mehdiu, Shyqri Galica, Luan Rama, Vebi Bajrami,etc.
Ces dernières années on a vu la parution d’œuvres monographiques et d’œuvres spécifiques comme : Faik Konica, 1876-1976 (« Vatra », New York, N.Y.1976), Sabri Hamiti : »Faik Konica : c’est moi » (Rilindja, Prishtina, 1991), Shyqri Galica « Konica : la modernité, l’écriture d’essai, la critique » (Prishtina, 1997), Abdullah Karagdiu : « Avec Konica en Europe » (Tirana, 1993), Jup Kastrati « Faik Konica, (Monographie) , (New-York, 1995), « Faik Konica- La vie et l’œuvre » (L’institut albanologique de Prishtina, Prishtina, 1997)etc.
Ymer Çiraku et Maksim Gjinaj ont écrit une « Bibliographie sur Faik Konica » qui comprend 76 unités bibliographiques.
En commémorant Faik Konica, qui selon les mots de Apollinaire « est l’Albanais le plus érudit d’Europe » et « une encyclopédie mobile », nous arborons aujourd’hui une fierté légitime. Fan Noli écrit dans la préface du livre « L’Albanie-le jardin de pierre de l’Europe du Sud-est » « Tous les auteurs albanais qui viennent après Konica sont ses élèves, y compris l’auteur des ces lignes ».
Par son génie créatif, Konica est omniprésent dans notre vie culturelle et scientifique. Son œuvre littéraire lui donne la place d’honneur dans l’Histoire de la littérature albanaise.
Dans plusieurs portraits littéraires consacrés aux écrivains et aux personnages célèbres de l’histoire nationale, Faik Konica parle ses souvenirs et exprime son amour, son respect et sa fierté pour ceux-ci : »Nous aussi nous saluons avec nostalgie et respect ce grand patriote immortel. « pour Naim Frasheri. « O Albanais, saluons ce vrai Albanais » pour Jeronim de Rada, « La perte pour l’Albanie est grande » pour Bajram Curr ; « Le nom de cet homme va venir en grandissant » pour Shtjefen Gjeçovi.
A la fin de cet écrit pour Faik Konica, rappelons-nous les mots de Noli le 20 décembre 1942 : »Faik Konica mérite ce respect qui lui est fait. Sobre en paroles plus que tout autre, Faik Konica mérite de trouver le repos dans la terre de la patrie, qu’il a servi toute sa vie avec tant de fidélité, de courage et de faculté »
C’est avec respect et fierté que nous commémorons la vie et l’œuvre de Faik Konica, de l’écrivain éminent de la littérature moderne albanaise, de la personnalité remarquable de la culture albanaise et européenne.
BIBLIOGRAPHIE
Apoliner, Gijom. Faik Konica, Fletore për Konicën, Tiranë, 1962
Bajrami, Vehbi. Kujtime për Faik Konicën. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 419-426.
Bart, Rolan: Aventura semiologjike, Rilindja, Prishtinë, 1987
Bashota, Sali. Faik Konica nismëtar i prozës moderne shqipe. “Jeta e re”, Prishtinë, nr. 3 , 1995, f. 421-426.
Berisha, Anton. Qasje komplekse botës shqiptare; Shqipëria- Kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore, “Jeta e re”, Prishtinë, nr. 3, 1995,f. 443-446
Bouazis, Ch.: Analyse de la périodisatin littéraire, Textes reunis par Ch.Bouazis, Ed. universtaires, Paris, 1972
Bulka, Nonda. Faik Konica kundër Naimit. Në F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.31-38.
Bulo, Jorgo: Magjia dhe magjistarët e fjalës, “Dituria”, Tiranë, 1998
Byrom, Janet. Faik Konica dhe gjuha letrare shqipe. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 297-300.
Camaj, Martin, Mbi funksionin e gjuhës së Nolit dhe të Konicës. Fletore për Konicën, Tiranë, 1992
Ceserani, Remo, Guida allo studio della letteratura, Editori Laterza, Botimi i dytë, Roma-Bari, 2003
Chevrel, Yves: Letërsia e krahasuar, Tiranë, 2002
Cuddon, J.A: Dictionary of Literary Terms and Literary Theory, Penguin Books, London, 1991
Çabej, Eqrem: Shqiptarët midis perëndimit dhe lindjes, Tiranë, 1994
Çaushi, Tefik: Fjalor i estetikës, Onufri, Tiranë, 1998
Çiraku, Ymer. Faik Konica- “ i shuguruar” si themelues i kritikës letrare në Shqipëri. SAI, nr. 1, 1996, f. 50-54; Në Y. Çiraku, Në zbërthim të kodeve letrare, Tiranë, 1998, f. 16-22.
Çiraku, Ymer- Gjinaj Maksim. Bibliografi mbi Konicën. Në: F. Konica, Vepra 5, . 437-446.
Dado, Floresha: “Teoria e veprës letrare Poetika”, SHLB, Botimi i dytë, Tiranë, 2003
Destani, Bejtullah D. Faik Konitza, 2001
« Dictionaire mondiale des littératures « , Larousse, Paris, 2002
Çështje të romanit, Rilindja, Prishtinë,1980
Dictionnaire etimologique, Larousse, Paris, 1971
Dictionaire littéraire, Paris, 2003
Elsie, Robert, Historia e letërsisë shqiptare, “Dukagjini”, Tiranë-Prishtinë, 1997
Faik Konica- Jeta dhe vepra, Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë, 1997
Frashëri, Kristo. Kush ishte Faik Konica. Nëntori, nr. 1, 1991, f. 75-96; “Jeta e re”, Prishtinë, nr 3, f. 332-352.
Frashëri, Kristo. Vendi i Faik Konicës në kulturën shqiptare. Fletore për Konicën. Tiranë, 1992, f. 8-9
Fullani, Dhimitër. Proza e Faik Konicës. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 235-248.
Galica, Shyqri. Konica: Moderniteti, estetika, kritika. Prishtinë, 1997
Genigs, Mabille. Nga jetëshkrimi i zotit Faik Konica. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 427-431.
Gradilone, Guiseppe, Studi di letteratura albanese, Roma, 1960
Gurakuqi, Mark: “Autorë dhe probleme të letërsisë përparimtare shqipe së viteve `30”, Tiranë, 1966
Gjergji, Andromaqi. Faik Konica dhe kultura popullore shqiptare. SAI, nr.2, 1996, f. 65-74.
Gjika, Kastriot. Faik Konica. Në: Studime letrare: Për mësuesit e shkollave të mesme. Tiranë, 1998, f. 49-57.
Gjika, Thanas. Një roman i ri i pambaruar i Faik Konicës: Doktor Gjilpëra... Rilindja, 11 dhjetor 1993, f. 6.
Hamiti, Sabri: Faik Konica- Jam unë, “Shtëpia Botuese e Lidhjes së Shkrimtarëve” & Shtëpia Botuese “Onufri”, Tiranë, 1994
Hamiti, Sabri, Studime letrare, Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, Prishtinë, 2003
Historia e letërsisë botërore, 1-7, Rilindja, Prishtinë, 1984-1987
Historia e letërsisë shqipe I, Universiteti Shtetëror i Tiranës-Instituti i Historisë dhe i Gjuhësisë, Tiranë, 1959
Historia e letërsisë shqipe II, Universiteti Shtetëror i Tiranës- Instituti i Historisë dhe i Gjuhësisë, Tiranë, 1960
Historia e letërsisë shqiptare, Akademi e Shkencave e RPS të Shqipërisë Instituti I Gjuhësisë dhe i Letërsisë, Tiranë, 1983
Historia e letërsisë shqiptare e realizmit socialist, AKSH e RPS të Shqipërisë, Instituti i Gjuhësisë dhe i Letërsisë, Tiranë, 1978
Ismajli, Rexhep. Polemikë shembullore e Konicës. Në: R. Ismajli, Etni dhe modernistet. Pejë, 1994
Jaka, Ymer. Veprimtaria e Faik Konicës për integrimin e shqiptarëve në rrjedhat e qytetërimit evropian. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.301-311.
Jorgaqi, Nasho: “Poetika e dokumentit”, Tiranë 2000
Jorgaqi, Nasho. Parathënie. Në: Faik Konica, Vepra, Tiranë, 1993, fr. 13-51.
Jorgaqi, Nasho. Enigmat dhe befasitë e trashëgimisë koniciane. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 315-319.
Kadare, Ismail: “Ftesë në studio”, Tiranë, 1990
Kadare, Ismail: Ardhja e Migjenit në letërsinë shqipe, Tiranë, 1981
Kajragdiu, Abdullah. Me konicën në Evropë. Tiranë, 1993
Kastrati Jup, Faik Konica, “Gjonlekaj Publishing Co”,New York, 1995
Koça, Vangjel. Tingëllima të jetës shqiptare (Faik Konica). Shkëndija, V. III, nr. 2. Dhjetor, 1942, f. 46-47.
Koliqi, Ernest: Saggi di literatura albanese, Firence, 1972
Koliqi, Ernest. Faik Konica. “Shejzat”, Romë,, Nr. 5-8, maj-gusht, 1967, f. 240-246.
Koliqi, Ernest. Zejtar i shkrimit, qi i shndërron fjalët në djamanta. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 80-88.
Konica, Faik. Autobiografia e faik Konicës. Në: Faik Konica, Vepra, Tiranë, 1993, f. 5-10.
Konica, Faik,- Jeta dhe vepra, Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë, 1997
Konica, Faik: Vepra, “Naim Frashëri”, Tiranë, 1993
Konica, Faik: Kopshti Shkëmbor i Evropës Juglindore, “Buzuku”, Prishtinë, 1991
Konica, Faik: Vepra 1-5, Botimet Dudaj, Tiranë, 2001
Konica, Faik: Ç`është Liria Ese të zgjedhura, Tiranë, 2005 (Përgatitur nga Nasho Jorgaqi)
Koreshi, Vath. Duke kujtuar Fikun. Rilindja demokratike, 22 dhjetor, 1996, f. 7.
Kurti, Ledri. Konica, prozë dhe kritikë. 2008
Kuteli, Mitrush. Fytyra e madhe e Faikut. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.89-90.
Kratkaja literaturnaja enciklopedija 1-9, Moskva, 1962- 1978 La modernité, http://fr.encyclopedia.yahoo.com/ articles/ni/ni_1438_p0.html , f.1-2
Kuçuku, Bashkim, Kadare në gjuhët e botës, Botimi i dytë, “Onufri”, Tiranë, 2005
Lafe, Emil. Për neologjizmat e Faik konicës. SF. Nr. 1-4, 1995, f. 55-59.
Le dictionaire du Littéraire, PUF, Paris, 2002
Legouis-Cazamian‘s : History of English Literature, London, 1971
Leksikon književnih termina, Institut za književnost i umetnost u Beogradu, Nolit, Beograd, 1985
Liolin, At Artur. Kampion i shqiptarizmit. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 312-314.
Littérature, XX e ciècle, Nathan, 2003
Littérature XX e siècle, Collection Hanri Mitterand, Paris, 2003
Littérature XX e siècle, Collection Hanri Mitterand, Paris, 2003
Letërsia si e tillë, Akademia e Shkencave- Instituti i Gjihësisë dhe i Letërsisë,“Toena”, Tiranë, 1996
Lloshi, Xhevat. Stili i Faik Konicës. Gjuha jonë, Tiranë, nr. 1.-4, 1993, f. 66-73.
Markjeviç, Henrik ; Nauka o književnosti, Nolit, Beograd, 1974
Marquez, Gabriel Garcia& Llosa, Maria Vargas, Dialog për romanin latino amerikan, Onufri, Tiranë, 2001
Mehdiu, Feti, Faik Konica- përkthyes i parë i përrallave të Arabisë në gjuhën shqipe. Në : F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 395-400.
Noli Fan S. Fjala funerale për faik Konicën. Jeta e re, Prishtinë, nr. 5. 1995, f. 303-307.
Noli Fan S. Parathënie. Në : F. Konica, Shqipëria- Kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore, Prishtinë, 1991, f. 11-17.
Osmani Tomor. Faik Konica (1875-1942) dhe revista « Albania » (1897-1909). Në : T. Osamni. Udha e shkronjave shqipe. Histori e alfabetit. Shkodër, 1999, f. 409-423.
Panariti, Qerim. Faik Konica një kalorës i atdhetarisë shqiptare. Në : F. Konica , Shqipëria : Kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore, Prishtinë, 1991, f. 19-30 ; Jeta e re, Prishtinë,
Pipa, Arshi. Faik Konica. Jeta e re, Prishtinë, nr. 3, 1995, f.297-302.
Pipa, Arshi. Çelësi i personalitetit të Faik Konicës. Në : F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001 , f.62-71.
Pipa, Arshi. Naim dhe Sami Frashëri për Konicën. Në : F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.72-79.
Rečnik književnih termina, “Nolit”, Beograd, 1985
Qosja, Rexhep. Faik Konica. Në: J. Kastrati, Faik Konica (Monografi). New York, 1995, f. 5-28.
Qosja, Rexhep. Ngadhnjimtar i vonuar. Fletore për Konicën. Tiranë, /1992/. f. 7, 9.
Qosja, Rexhep: Nocione të reja albanologjike, IAP, Prishtinë, 1983
Rama, Luan. Konica dhe Apolineri në rrjedhat e integrimit dhe qytetërimit evropian. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.412-418.
Ressuli, Namik. Faik Konitza (Konica) (1875). Në: Shkrimtarët shqiptarë, pj. II. Tiranë, 1941, f. 236-241.
Ressuli, Namik. Faik Konitza në qindvjetorin e lindjes. Në: Faik Konitza 1876-1976. New York, 1976, f. 3-20; Jeta e re, Prishtinë, nr. 3., 1995, f. 359-375.
Ressuli, Namik. Volteri shqiptar. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 56-61.
Rexhaj, Besim. Faik Konica në dritë të re. Fjala, Prishtinë, nr. 21, qershor, f. 12.
Rugova, I.-Hamiti,S. Kritika letrare, “Rilindja”, Prishtinë, 1979
Rugova, Ibrahim. Kahe dhe premisa të kritikës letrare shqiptare, Botimi i dytë. Prishtinë, 1996
Rugova, Ibrahim. F. Konica Vetëdija për nevojën e kritikës. Në: Kahe dhe premisa të kritikës letrare shqiptare: 1504-1983. Tiranë, 1996, f. 62-83.
Rrjedhat e letërsisë bashkëkohore shqiptare, ASHK, Prishtinë, 2005
Sartre, Jean Paul: Quest-ce que la literature?, Paris, 1964.
Sevdail Kastrati. Lufta e penave, Botimet Toena Tiranë, 2002
Sinani, Shaban. Konica- ky sy kritik i historisë. Në: Sh. Sinani, Sipërore. Tiranë, 1998, f. 36-40.
Sinani Shaban. Nga ndëgjegja romantike tek vetëdija kritike. Fletore për Konicën. Tiranë, /1992/, f. 10, 12.
Starova, Luan. Faik Konitza et Guillaume Apollinaire : Une amitie europeene.Edition établie et présentée par Luan Starova. Paris : L'Esprit des Péninsules, 1998.
Starova, Luan. Faik Konica dhe revista e Gijom Apolinerit “Gostia e Ezopit” (1903-1904). Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 45-55.
Starova, Luan: Faik Konitza et Guillaume Apollinaire: Une amitie europeene, 1998
Starova, Luan. Ese për gjuhën natyrore dhe artificiale. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 348-385.
Starova, Luan. Faik Beg Konitza : une simphonie inacheve. Në : Amis europeens d` Apollinaire. Press de la Sorbonne Nouvelle. Paris, 1995
Studime dhe kritika letrare, “Naim Frashëri, Tiranë, 1983
Studime për letërsinë shqiptare II, ASHSH, Tiranë, 1988
Shapllo, Dalan. Faik Konica, magjistar i fjalës shqipe: Faik Konica- Vepra. Në: D. Shapllo. Duke kërkuar të vërtetën dhe humanizmin. Tiranë, 1999, f. 77-82.
Shema, Isak: Bibliografi e kritikës letrare shqiptare 1944-1974, (Bashkautor Ibrahim Rugova), Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë,1976. Ribotoi Enti i Teksteve dhe i Mjeteve Mësimore i Kosovës, Prishtinë, 1997;
Shema, Isak: Bibliografitë e letërsisë dhe të kritikës letrare shqiptare, në “Procedime letrare”, Prishtinë 1999
Shema, Isak: “Të dhëna të reja lidhur me botimin e revistës “Albania” në Bruksel (1897-1902), “Gjurmime albanologjike – Seria filologjike”, Prishtinë, 1975, nr. V, f. 119- 125.
Shema, Isak: Aspekte të letërsisë, “Rilindja”, Prishtinë, 1985
Shema, Isak: “Vrojtime letrare dhe artistike”,“Rilindja”, Prishtinë, 1995
Shema, Isak: Vlerësime të letërsisë shqiptare, Rilindja, Prishtinë, 1996
Shema, Isak, Letërsia shqiptare e shekullit XX, Rozafa, 2005
Shema, Isak: Studime letrare, Universiteti AAB, Prishtinë, 2008
Shema, Isak: “Romani bashkëkohor shqiptar dhe kritika letrare”, “Seminari Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, Prishtinë, 1988, nr. 13, f. 137-141.
Shema, Isak : Vlerësime të faik Konicës për Veprimtarinë e Jeronim De Radës. Seminari V Ndërkombëtar për studimet Arbëreshe/V Seminario Internazionale di Stusi Itali-Albanesi./Figura dhe vepra e J. de Radës/100 Vjetori i vdekjes 1903-2003.Itali, Cosenza, 2-5 tetor 2003
Shema, Isak: “Faik Konica-shqiptari më erudit i Evropës”, “Ekskluzive”, Prishtinë, 2003, nr. 34, f. 112-114.
Shema, Isak. Veprimtaria e Faik Konicës në Bruksel (1896-1902). Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 327-337.
Shkrimtarë shqiptarë II, Tiranë, 1943
Shuteriqi, S. Dhimitër: Nëpër shekujt letrarë, “Naim Fra-shëri”,Tiranë,1973
Shuteriqi, Dhimitër S. Faik Konica- një i panjohur. Kombi, 17 qershor, 1994,, f. 5,11; 12 qershor, 1994, f. 5.
Tadie, Jean-Yves: La critique litteraire au xx siecle, Paris, 1977.
Uelek, Rene- Uoren, Ostin: “Teoria e letërsisë”, SHBE, Tiranë, 1993
Uçi, Alfred. Faik Konica- ekscentriku. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 249-264.
Uçi, Alfred: Probleme të estetikës, “Naim Frashëri”, Tiranë, 1976
Velek, Rene - Voren, Ostin: “ Teoria e letërsisë “, “Rilindja”, Prishtinë, 1982
Vinca, Agim: Alternativa letrare, Shkup, 1995.
Xhiku, Ali: Nga romantizmi rrjedhave të realizmit, Tiranë, 1989.
Xhiku, Ali: Letërsia shqipe si polifoni, Tiranë, 2004.
Zeqo, Moikom. Faik Konica- emblemë e kombit. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.386-394.
Zeqo, Moikom. Paradokset e demokracisë. Tiranë, 1994, f. 91-105.
Zhiti, Visar. Antifunerali i Faik Konicës: Vepra. Republika, 28 nëntor, 1993, f. 1-2.
Zhylia, Didie: “Fjalor i filozofisë”, “Larousse” , SHBE, Tiranë, 1994
|
| ||||
FAIK KONICA - PERSONALITET I SHQUAR I LETËRSISË DHE I KULTURËS SHQIPTARE DHE EVROPIANE
.
Shkrimtari Faik Konica është personalitet i shquar i letërsisë dhe i kulturës shqiptare dhe evropiane Ai është figura qendrore e epokës së Rilindjes Kombëtare Shqiptare, e kulturës, e letërsisë dhe e publicistikës së gjysmës së parë të shekullit XX. Jetëshkrimi shumë interesant, botimet, studimet dhe bibliografia aq e pasur e Konicës, me kalimin e kohës, plotësohen me të dhëna dhe me kontribute të reja shkencore. Për njeriun dhe krijuesin e njohur mirë edhe nga personalitetet më të shquara të artit letrar dhe të kulturës evropiane të shekullit XX, pas kalimit të kohës së përjashtimit të Faik Konicës nga historia e letërsisë shqipe, veçanërisht pas rikthimit të tij në veprimtaritë kulturore dhe shkencore, janë shtuar botimet dhe studimet, në të cilat
ndriçohen aspekte të ndryshme të jetës dhe të krijimtarisë së tij. Është me interes të posaçëm të botohet edhe një vepër gjithëpërfshirëse studimore komparative, e cila do të zgjonte edhe më tepër kërshërinë e lexuesve dhe të studiuesve të shumtë shqiptarë dhe të mbarë botës.
Faik Konica lindi në Konicë. Në Autobiografinë e këtij shkrimtari, pastaj në tekstin “Kronikë e shkurtër e jetës dhe e veprës së Faik Konicës”, të shkruar nga Nasho Jorgaqi, si datë e lindjes shënohet prilli i vitit 1875, ndërsa në monografinë e Jup Kastartit shënohet 15 marsi i vitit 1876. Në shkrimet biografike kushtuar Konicës gjerësisht janë paraqitur shtigjet e jetës, të shkollimit, të krijimtarisë letrare dhe të veprimtarisë së gjithanshme shumëvjeçare. Që nga viti 1881-1884 në vendlindje Konica kryen shkollimin fillor, në Kolegjin Saverian të Shkodrës vazhdon mësimet e mesme 1884-1885, gjatë viteve 1885-1886 është nxënës i shkollës greke të Konicës, në Liceun Perandorak të Gallata Sarait në Stamboll qëndron gjatë viteve 1886-1887. Studimet universitare i vazhdon në Francë në College de Lisieux (Normandi) dhe në Carcassonne (1888-1893) në degën klasike për letërsi dhe filozofi, gjatë vitit 1894 studion gjuhën dhe letërsinë në Universitetin e Montpellierit, më 1895 në Universitetin e Dizhonit (Dijon) fiton diplomën për studime të letërsisë dhe të filozofisë “Bachalin est lettres-philosophie” dhe Fletë nderi nga Ministria e Arsimit. Më 1896 studion në Paris në College de France, studion gjuhët sanskrite e hindishte. Po ashtu, me albanologun francez, L. Benloew studion hebraishten. Më 1912 në Universitetin e Harvardit studion artet dhe fiton diplomën “Master of Arts”.
Faik Konica zhvillon veprimtari të gjerë kulturore, letrare, publicistike dhe shkencore. Ai shquhet edhe me veprimtarinë e dendur diplomatike. Në fushën e publicistikës që nga viti 1896 angazhohet me tërë qenien e vet për botimin e organeve të ndryshme publicistike. Kontributi i tij si poet, prozator, kritik letrar, pamfletist dhe si përkthyes është shumë i madh. Njëzet poezitë dhe prozat e tij poetike, sajojnë një vëllim poetik, në të cilin trajton motive dhe tema të larmishme. Portretet letrare dhe prozat e shkurtra, të shpërndara në shtypin dhe në periodikun e kohës, si edhe poezia, bëjnë një vepër të veçantë letrare. Në kuadër të krijimtarisë së këtij krijuesi të famshëm shquhet sidomos proza e gjatë dhe eseistike, ku bëjnë pjesë: “Katër përralla nga Zullulandi”, “Shqipëria si m`u duk”, “Doktor Gjëlpëra zbulon rrënjët e dramës së Mumurrasit”, “Shqipëria-kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore dhe shkrime të tjera”, “Çmimi i Revistës “The Jugde” etj.
Në shkrimet për gjuhën dhe për letërsinë shtron për diskutim çështje të rëndësishme të shkencave gjuhësore dhe letrare. Në qendër të vëmendjes së këtij dijetari, i cili me të drejtë është quajtur “princi i gjuhës dhe i letërsisë shqiptare”, është zhvillimi dhe standardizimi i gjuhës shqipe, historia e alfabetit të shqipes, themelimi i gjuhës letrare (të veçojmë punimet ”Abetari shqip”, “Për gjuhën”, “Dialektet e Shqipërisë dhe nevoja e shkrirjes së tyre”, “Përparimi i shqipes”, “Për themelimin e një gjuhe letrare”, “Ese për gjuhët natyrore dhe artificiale” (botuar në Bruksel, më 1904 në gjuhën frënge (147 faqe), ksomblën e kësaj vepre e zbuloi Luan Starova në bibliotekën shtëpiake të Gijom Apolinerit, në kuartin latin të Parisit), pastaj krijimtaria popullore, çështjet e krijimtarisë letrare dhe posaçërisht zhvillimi i letërsisë shqiptare. Konica si kritik letrar i vë bazat e kritikës letrare dhe e afirmon atë në planin kulturor dhe shkencor. Ai librin e ka vlerësuar si një“monument” të rëndësishëm. I tillë është edhe opusi krijues i këtij autori të famshëm të shekullit XX.
Faik Konica është njëri ndër përkthyesit më të shquar. Shqipëroi veprat e disa shkrimtarëve të letërsisë botërore, siç janë: Kalidasa, Pjer de Ronsar, La Bryer, Viktor Hygo, Hajne, Sheli, Shiler etj. Në revistën “Albania” përktheu dhe botoi fragmente të “Iliadës” dhe të “Odisesë” të Ho-merit, fragmente të veprës së Hesiodit, pastaj shqipëroi tekste të Senekës, të Tit Livit, të Plautit, të Terencit, të Marin Barletit, të Bajronit, të Shekspirit, të Valter Skotit, të Ben Gjonsonit, të La Fontenit, të Villarit, të Bomar-shesë, të Montenjit, të Lavardinit, të Gëtes, të.
ndriçohen aspekte të ndryshme të jetës dhe të krijimtarisë së tij. Është me interes të posaçëm të botohet edhe një vepër gjithëpërfshirëse studimore komparative, e cila do të zgjonte edhe më tepër kërshërinë e lexuesve dhe të studiuesve të shumtë shqiptarë dhe të mbarë botës.
Faik Konica lindi në Konicë. Në Autobiografinë e këtij shkrimtari, pastaj në tekstin “Kronikë e shkurtër e jetës dhe e veprës së Faik Konicës”, të shkruar nga Nasho Jorgaqi, si datë e lindjes shënohet prilli i vitit 1875, ndërsa në monografinë e Jup Kastartit shënohet 15 marsi i vitit 1876. Në shkrimet biografike kushtuar Konicës gjerësisht janë paraqitur shtigjet e jetës, të shkollimit, të krijimtarisë letrare dhe të veprimtarisë së gjithanshme shumëvjeçare. Që nga viti 1881-1884 në vendlindje Konica kryen shkollimin fillor, në Kolegjin Saverian të Shkodrës vazhdon mësimet e mesme 1884-1885, gjatë viteve 1885-1886 është nxënës i shkollës greke të Konicës, në Liceun Perandorak të Gallata Sarait në Stamboll qëndron gjatë viteve 1886-1887. Studimet universitare i vazhdon në Francë në College de Lisieux (Normandi) dhe në Carcassonne (1888-1893) në degën klasike për letërsi dhe filozofi, gjatë vitit 1894 studion gjuhën dhe letërsinë në Universitetin e Montpellierit, më 1895 në Universitetin e Dizhonit (Dijon) fiton diplomën për studime të letërsisë dhe të filozofisë “Bachalin est lettres-philosophie” dhe Fletë nderi nga Ministria e Arsimit. Më 1896 studion në Paris në College de France, studion gjuhët sanskrite e hindishte. Po ashtu, me albanologun francez, L. Benloew studion hebraishten. Më 1912 në Universitetin e Harvardit studion artet dhe fiton diplomën “Master of Arts”.
Faik Konica zhvillon veprimtari të gjerë kulturore, letrare, publicistike dhe shkencore. Ai shquhet edhe me veprimtarinë e dendur diplomatike. Në fushën e publicistikës që nga viti 1896 angazhohet me tërë qenien e vet për botimin e organeve të ndryshme publicistike. Kontributi i tij si poet, prozator, kritik letrar, pamfletist dhe si përkthyes është shumë i madh. Njëzet poezitë dhe prozat e tij poetike, sajojnë një vëllim poetik, në të cilin trajton motive dhe tema të larmishme. Portretet letrare dhe prozat e shkurtra, të shpërndara në shtypin dhe në periodikun e kohës, si edhe poezia, bëjnë një vepër të veçantë letrare. Në kuadër të krijimtarisë së këtij krijuesi të famshëm shquhet sidomos proza e gjatë dhe eseistike, ku bëjnë pjesë: “Katër përralla nga Zullulandi”, “Shqipëria si m`u duk”, “Doktor Gjëlpëra zbulon rrënjët e dramës së Mumurrasit”, “Shqipëria-kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore dhe shkrime të tjera”, “Çmimi i Revistës “The Jugde” etj.
Në shkrimet për gjuhën dhe për letërsinë shtron për diskutim çështje të rëndësishme të shkencave gjuhësore dhe letrare. Në qendër të vëmendjes së këtij dijetari, i cili me të drejtë është quajtur “princi i gjuhës dhe i letërsisë shqiptare”, është zhvillimi dhe standardizimi i gjuhës shqipe, historia e alfabetit të shqipes, themelimi i gjuhës letrare (të veçojmë punimet ”Abetari shqip”, “Për gjuhën”, “Dialektet e Shqipërisë dhe nevoja e shkrirjes së tyre”, “Përparimi i shqipes”, “Për themelimin e një gjuhe letrare”, “Ese për gjuhët natyrore dhe artificiale” (botuar në Bruksel, më 1904 në gjuhën frënge (147 faqe), ksomblën e kësaj vepre e zbuloi Luan Starova në bibliotekën shtëpiake të Gijom Apolinerit, në kuartin latin të Parisit), pastaj krijimtaria popullore, çështjet e krijimtarisë letrare dhe posaçërisht zhvillimi i letërsisë shqiptare. Konica si kritik letrar i vë bazat e kritikës letrare dhe e afirmon atë në planin kulturor dhe shkencor. Ai librin e ka vlerësuar si një“monument” të rëndësishëm. I tillë është edhe opusi krijues i këtij autori të famshëm të shekullit XX.
Faik Konica është njëri ndër përkthyesit më të shquar. Shqipëroi veprat e disa shkrimtarëve të letërsisë botërore, siç janë: Kalidasa, Pjer de Ronsar, La Bryer, Viktor Hygo, Hajne, Sheli, Shiler etj. Në revistën “Albania” përktheu dhe botoi fragmente të “Iliadës” dhe të “Odisesë” të Ho-merit, fragmente të veprës së Hesiodit, pastaj shqipëroi tekste të Senekës, të Tit Livit, të Plautit, të Terencit, të Marin Barletit, të Bajronit, të Shekspirit, të Valter Skotit, të Ben Gjonsonit, të La Fontenit, të Villarit, të Bomar-shesë, të Montenjit, të Lavardinit, të Gëtes, të.
.
Revista “Albania”
Servantesit, të Shopenhauerit, pastaj librin “Nën hijen e hurmave”, fragmente të veprës “Një mijë net e një natë”, etj.
Nga shqipja në frëngjisht përktheu veprën e Naim Frashërit “Fletore e bektashinjet”, poemën “Mili e Hajdhia” të Zef Skirroit, rapsoditë e Jeronim de Radës dhe tekste të tjera.
Më 1895 Faik Konica fillon botimin e artikujve publicistikë. Më 25 mars 1897 në Bruksel boton në gjuhën shqipe dhe frënge numrin e parë të revistës së famshme “Albania”, për ta vazhduar botimin e saj aty deri në vitin 1902 dhe pastaj në Londër deri më 1909. Dymbëdhjetë vëllimet e “Albanisë’ në dy kolona përfshijnë 4654 faqe. Kontributin e çmuar e dha Konica edhe për botimin e gazetave dhe të revistave të tjera, siç janë: revista “Albania e vogël” (Bruksel, 1899-1903), gazeta “Dielli” (Boston, 1909, 1910, 1913), gazeta “Trumbeta e Krujës” (Saint Louis, Missouri, 1911), gazeta “Ushtimi i Krujës” (Durrës, 1913-1914) nga viti 1914: drejtor Josif Bageri, “Fla-muri” (Boston, 1910), gazeta “Shqiptari i Amerikës” (Korçë, 1922-1924), gazeta “Bota e re” ( Boston, 1922-1923), “Purteka” (Boston, 1923), gazeta “Kombi në rrezik” (Boston, 1923). Numri i përgjithshëm i artikujve publicistikë është shumë i madh.
Vëllimi i tretë i veprave të Faik Konicës, në 400 faqe përshin më shumë se 100 artikuj publicistikë. Mund të ketë edhe shkrime të tjera të gazetarisë, të cilat nuk janë zbuluar, kanë mbetur të shpërndara në faqet e shtypit ose në dorëshkrim.
Konica shquhet si hulumtues dhe autor i zellshëm i shkrimeve për historinë e Shqipërisë. Duke gjurmuar në arkiva, në muze, në biblioteka të ndryshme, gjen material për ngjarje dhe për figura të ndryshme historike. Artikujt me tema të historisë janë të shumtë dhe janë botuar në organe të shtypit dhe të periodikut shqiptar, por edhe në ato të vendeve të ndryshme në gjuhët e huaja. Të kujtojmë me këtë rast shkrimet për flamurin shqiptar (Konica zbuloi Flamurin Kombëtar dhe më 15 shkurt 1909 botoi punimin “Shqipëria ka një flamur authentik”), për jetën, portretin autentik dhe për armët e Skënderbeut, portretet për shqiptarë të shquar, artikullin për Patrikun shqiptar, shkrimet për arbëreshët e Italisë dhe për arbëneshët e Zarës, për ngulimet e tjera shqiptare, për humanistët shqiptarë dhe për mesjetën shqiptare në përgjithësi, për Rilindjen Kombëtare dhe për çështje të veçanta të historisë dhe të qytetërimit shqiptar. Dokumentet e panjohura për Shqipërinë, që i publikon Konica, kanë vlerë të madhe për studimin e historisë së popullit shqiptar. Vlerë të madhe për historinë, për kulturën dhe për shkencën shqiptare kanë veprat “Parashtresë mbi Lëvizjen Kombëtare Shqiptare”, “Gjermania dhe Shqipëria”, “Shqipëria si m`u duk”, “Shqipëria: kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore” etj.
Në veprën “Shqipëria - kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore” të Konica përfshihet vështrimi me titullin “Gjuha dhe letërsia”. Aty jep edhe një pasqyrë të zhvillimit të letërsisë shqipe që nga fillimi shkrimit të veprave të para letrare dhe deri te opusi letrar dhe i përkthimeve të Fan S. Nolit. Shkruan edhe për letërsinë e shekullit nëntëmbëdhjetë, “kur u bë rilindja e gjuhës kombëtare”, dhe për romantizmin shqiptar, por nuk jep asnjë informacion shkencor për krijimtarinë e Jeronim De Radës dhe as për atë të Naim Frashërit, të këtyre dy autorëve “të letërsisë individuale apo të shkruar”, për të cilët ka shkruar shkurt në vështrimin “Letërsia shqiptare”, të botuar në numrin e parë të revistës “Albania” më 1897.
Faik Konica ka njohur shumë krijues të shquar dhe ka komunikuar me personalitete të shumta të kohës kur ka jetuar dhe vepruar. Letërkëmbimi i tij është shumë i pasur. Ai u ka dërguar letra dhe materiale të ndryshme bashkëkombësve të vet, diplomatëve, shkrimtarëve, artistëve, albanologëve të njohur, publicistëve, shkencëtarëve, burrave të shtetit, diplomatëve dhe sidomos figurave të njohura të Lëvizjes Kombëtare Shqiptare. Në letrat e shumta ka shtruar edhe probleme të ndryshme të jetës dhe të krijimtarisë së vet letrare. Një pjesë e letërkëmbim të tij ende nuk është zbuluar. Ato janë të shkruara në gjuhën shqipe, por edhe në gjuhët e huaja. Deri më sot botimi më i plotë me epistolarin e Konicës është vëllimi 4 i veprave të plota (gati 400 faqe), zgjedhur e përgatitur nga Nasho Jorgaqi. Konica u ka dërguar letra: Fan S. Nolit, At. St Gjeçovit, Theodor Ippen-it, Visarion Dodanit, Baron Goluchowski-t, Ibrahim Temos, Z. Theohari, Asdrenit, Gaspër Jakovës, Lef Nosit, Hristo D. Qiriasit, Z. Floqi, Aubrey Herber-it, Milto Sotir Gurrës, Mehdi Frashërit, Sotir Nokes, Const. A. Demos, Nasuh Dizdarit, Loni Kristos, Kristo Kirkës, Ibrahim Shytit, Dervish Dumës, Anton Logorecit, East Horsley, Mbretit Zog etj. Në epistolarin e Konicës përfshihen edhe letrat dërguar: Aleksandër Xhuvanit, Andon Frashërit, Andon Zako Çajupit, Ansel-mo Lorekios, Anton Xanonit, Filip Shirokës, Gjergj Fishtës, Gjon Bazhdarit, Hil Mosit, Ismail Qemalit, Jeronim de Radës, Kolë Kamsit, Kristo P. Luarasit, Luigj Gurakuqit, Loni Logorit, Mati Logorecit, Midhat Frashërit, Mihail Gramenos, Milo Duçit, Murat Toptanit, Naim Frashërit, Ndoc Nikajt, Nelo Dizdarit, Nikolla Ivanajt, Nikolla Lakos, Nikolla Naços, Pandeli Evangjelit, Pashko Bardhit, Sami Frashërit, Sokol Bacit, Shahin Kolonjës, Tefë Curanit, Thoma Avramit, Viskë Babatasit, Zef Skiroit etj.
Konica mbajti korrespondencë edhe me dijetarët shquarj, profesorë të universiteteve dhe albanologë të njohur, siç janë: Albert Thumb, Emil Legrand, Holger Pedersen, Jan Urban Jarnik, Julius Pisko, Lui Benlëv, Max Muller, Mishel Breal, Ogyst Dozon, Viktor Anri, Zhyl Oper etj.
Autobiografia e Konicës e vitit 1922, siç shkruan Konica, përfshin “...fakte të vërtetë për jetën e Faikut. Që më 1896 e gjer më sot, 26 vjet me radhë puna e tij, çdo ditë ka qenë të mejtohet, të flasë, të shkruajë për Shqipërinë. Veprat e tij në këto 26 vjet janë sheshit dhe s`kanë nevojë për të treguar. Ato që mbetën të fshehta, janë mundimet dhe plagët të fituara në këtë luftë të dëshpëruar”. Ai ka jetuar dhe ka krijuar edhe njëzet vjet të tjera me radhë. I mbeti edhe një dëshirë e fundit, e shprehur në testamentin e shkruar në Boston më 1942, për ta realizuar Fan Noli dhe Sejfulla Malëshova (Lame Kodra). Në letrën adresuar Nolit, shkruan:
“I shumënderuari Noli,
Ndërroj jetë me mejtimin se ti je njeriu që më ke kuptuar më mirë në këtë botë. Nuk do të më tretë dheu nëse ti imzot Noli dhe ti Lamja im i Vogël dhe gjithë ata që e quajnë veten shqiptarë nuk do të çojnë kufomën time të tretet në tokën mëmë. Kam lënë mënjanë edhe harxhimet e rrugës për trupin pa jetë dhe shumën për dy metra vend në Shqipëri. Mbyll sytë se do të ma kryeni këtë amanet”.
Faik Konica vdiq në Washington më 14 dhjetor 1942. “Më 20 dhjetor 1942, një të diel shumë të ftohtë, u bë varrimi i tij në New England Mutul Hall, në zemër të Bostonit. Kishin ardhur për ta përcjellë në banesën e fundit qindra admirues nga vise të largëta dhe të afërta... Nuk u zhvillua ndonjë ceremoni fetare. U mbajt vetëm muzikë nga Wagneri, kompozitori i tij i preferuar. Kishte lule me shumicë, të cilat ai i deshi aq shumë sa qe gjallë”. Në varrezat Forest Hills Cemetery Fan S. Noli mbajti fjalimin e rastit. Më vonë Federata Panshqiptare “Vatra” e Amerikës i ngriti përmendoren, ku , përveç shqiponjës dykrenore, janë shkruar fjalët: “”Faik Konica /15 mars 1876 - 15 dhjetor 1942/ Gjatë gjithë jetës- mbrojtës i pavarësisë shqiptare/ Ministër i Shqipërisë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, 1926-1939”.
Porosia e Faik Konicës u realizua shumë vjet më vonë. Më 1995 eshtrat e tij u sollën në Shqipëri dhe varroset në Tiranë.
“Bibliografia e botimeve të Faik Konicës 1895-1942”, e hartuar më 1991 nga bibliografi i shquar shqiptar, Jup Kastrati, përmbledh 1583 njësi bibliografike. Ajo është sistemuar në bazë të kronologjisë së botimit, sipas viteve, dhe konsiderohet bibliografia më e plotë e botimeve të këtij autori deri më sot. Në të megjithatë nuk janë të pranishme edhe shumë njësi të tjerë të bibliografisë. Të shpresojmë se në projektin e botimit të veprave të plota, të planifikuar në kuadër të korpusit “Trashëgimi kulturor i popullit shqiptar”, do të shohë dritën e botimit bibliografia e plotë e Faik Konicës, ku do të përfshihen edhe botimet e tjera që nga viti 1942 dhe deri më sot.
Për jetën dhe krijimtarinë e Faik Konicës janë shkruar shumë artikuj, vështrime kritike, dhe studime. Vëllimi 5 i veprave të Konicës, i përgatitur nga Nasho Jorgaqi, për-mbledh afër 40 studime për Faik Konicën, të autorëve siç janë: Fan. S. Noli, Vangjel Koça, Refat Xh. Gurrazezi, Nonda Bulka, Gijom Apolineri, Luan Starova, Namik Resuli, Arshi Pipa, Ernest Koliqi, Mitrush Kuteli, Qerim M. Panariti, Martin Camaj, Rexhep Qosja, Kristo Frashëri, Jup Kastrati, Dhimitër Fullani, Alfred Uçi, Sabri Hamiti, Xhevat Lloshi, Janet Byrom, Ymer Jaka, At Artur Liolin, Nasho Jorgaqi, Ymer Çiraku, Sali Bashota, Miokom Zeço, Feti Mehdiu, Shyqri Galica, Luan Rama, Vebi Bajrami, etj.
Gjatë viteve të fundit janë shkruar edhe vepra monografike. Janë botuar edhe disa botime të veçanta të autorëve, siç janë: Faik Konica, 1876-1976, (“Vatra”, New York, N.Y. 1976), Sabri Hamiti: ”Faik Konica: jam unë” (Rilindja, Prishtinë, 1991), Shyqri Galica: “Konica: Moderniteti, esejistika, kritika” (Prishtinë, 1997), Abdullah Kajragdiu: “Me Konicën në Evropë” (Tiranë, 1993), Jup Kastrati: “Faik Konica. (Monografi), (New York, 1995), “Faik Konica - Jeta dhe vepra” (Instituti Albano-logjik i Prishtinës, Prishtinë, 1997) etj.
Ymer Çiraku dhe Maksim Gjinaj kanë hartuar një “Bibliografi mbi Faik Konicën”, e cila përfshin 76 njësi bibliografike.
Duke përkujtuar Faik Konicën, i cili sipas Apolinerit “Është shqiptari më erudit i Evropës”, dhe “enciklopedi lëvizëse”, sot ndjejmë krenari të ligjshme. Fan Noli shkruan në Hyrje të librit “Shqipëria-kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore”: “Të gjithë autorët shqiptarë që vijnë pas Konicës janë nxënësit e tij, duke përfshirë edhe shkruesin e këtyre radhëve”.
Me madhështinë e tij si krijues Konica është prore i pranishëm në jetën tonë kulturore dhe shkencore. Me krijimtarinë e tij letrare ai kthehet ngadhënjimtar në Historinë e letërsisë shqiptare.
Në disa portretet letrare kushtuar shkrimtarëve dhe figurave të shquara kombëtare, Faik Konica shpalon kujtimet dhe shpreh dashurinë, nderimin dhe krenarinë: “Edhe ne i falemi me mall e me nder këtij atdhetari të pavdekur” - Naim Frashërit, “Këtij shqiptari të vërtetë, le t`i falemi, O Shqiptarë! - Jeronim de Radës, “Humbja për Shqipërinë është e madhe” - Bajram Currit, “Emri i këtij njeriu do të vijë duke u rritur...” - Shtjefen Gjeçovit.
Duke përfunduar këtë shkrim për Faik Konicën, të rikujtojmë fjalën e Nolit më 20 dhjetor 1942: “...Faik Konitza meriton këtë nderim që po i bëhet. Pa fjalë më tepër se cilitdo tjatër, Faik Konitza meriton të gjenjë prehjen në tokën e atdheut, të cilit i ka shërbyer tërë jetën me aqë besnikëri, me aqë trimëri, dhe me aqë zotësi”.
Prandaj me nderim dhe krenari përkujtojmë jetën dhe veprën e Faik Konicës, të shkrimtarit eminent të letërsisë moderne shqiptare, të personalitetit të shquar të kulturës shqiptare dhe evropiane.
LITERATURA
Apoliner, Gijom. Faik Konica, Fletore për Konicën, Tiranë, 1962
Bajrami, Vehbi. Kujtime për Faik Konicën. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 419-426.
Bart, Rolan: Aventura semiologjike, Rilindja, Prishtinë, 1987
Bashota, Sali. Faik Konica nismëtar i prozës moderne shqipe. “Jeta e re”, Prishtinë, nr. 3 , 1995, f. 421-426.
Berisha, Anton. Qasje komplekse botës shqiptare; Shqipëria- Kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore, “Jeta e re”, Prishtinë, nr. 3, 1995,f. 443-446
Bouazis, Ch.: Analyse de la périodisatin littéraire, Textes reunis par Ch.Bouazis, Ed. universtaires, Paris, 1972
Bulka, Nonda. Faik Konica kundër Naimit. Në F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.31-38.
Bulo, Jorgo: Magjia dhe magjistarët e fjalës, “Dituria”, Tiranë, 1998
Byrom, Janet. Faik Konica dhe gjuha letrare shqipe. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 297-300.
Camaj, Martin, Mbi funksionin e gjuhës së Nolit dhe të Konicës. Fletore për Konicën, Tiranë, 1992
Ceserani, Remo, Guida allo studio della letteratura, Editori Laterza, Botimi i dytë, Roma-Bari, 2003
Chevrel, Yves: Letërsia e krahasuar, Tiranë, 2002
Cuddon, J.A: Dictionary of Literary Terms and Literary Theory, Penguin Books, London, 1991
Çabej, Eqrem: Shqiptarët midis perëndimit dhe lindjes, Tiranë, 1994
Çaushi, Tefik: Fjalor i estetikës, Onufri, Tiranë, 1998
Çiraku, Ymer. Faik Konica- “ i shuguruar” si themelues i kritikës letrare në Shqipëri. SAI, nr. 1, 1996, f. 50-54; Në Y. Çiraku, Në zbërthim të kodeve letrare, Tiranë, 1998, f. 16-22.
Çiraku, Ymer- Gjinaj Maksim. Bibliografi mbi Konicën. Në: F. Konica, Vepra 5, . 437-446.
Dado, Floresha: “Teoria e veprës letrare Poetika”, SHLB, Botimi i dytë, Tiranë, 2003
Destani, Bejtullah D. Faik Konitza, 2001
« Dictionaire mondiale des littératures « , Larousse, Paris, 2002
Çështje të romanit, Rilindja, Prishtinë,1980
Dictionnaire etimologique, Larousse, Paris, 1971
Dictionaire littéraire, Paris, 2003
Elsie, Robert, Historia e letërsisë shqiptare, “Dukagjini”, Tiranë-Prishtinë, 1997
Faik Konica- Jeta dhe vepra, Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë, 1997
Frashëri, Kristo. Kush ishte Faik Konica. Nëntori, nr. 1, 1991, f. 75-96; “Jeta e re”, Prishtinë, nr 3, f. 332-352.
Frashëri, Kristo. Vendi i Faik Konicës në kulturën shqiptare. Fletore për Konicën. Tiranë, 1992, f. 8-9
Fullani, Dhimitër. Proza e Faik Konicës. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 235-248.
Galica, Shyqri. Konica: Moderniteti, estetika, kritika. Prishtinë, 1997
Genigs, Mabille. Nga jetëshkrimi i zotit Faik Konica. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 427-431.
Gradilone, Guiseppe, Studi di letteratura albanese, Roma, 1960
Gurakuqi, Mark: “Autorë dhe probleme të letërsisë përparimtare shqipe së viteve `30”, Tiranë, 1966
Gjergji, Andromaqi. Faik Konica dhe kultura popullore shqiptare. SAI, nr.2, 1996, f. 65-74.
Gjika, Kastriot. Faik Konica. Në: Studime letrare: Për mësuesit e shkollave të mesme. Tiranë, 1998, f. 49-57.
Gjika, Thanas. Një roman i ri i pambaruar i Faik Konicës: Doktor Gjilpëra... Rilindja, 11 dhjetor 1993, f. 6.
Hamiti, Sabri: Faik Konica- Jam unë, “Shtëpia Botuese e Lidhjes së Shkrimtarëve” & Shtëpia Botuese “Onufri”, Tiranë, 1994
Hamiti, Sabri, Studime letrare, Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, Prishtinë, 2003
Historia e letërsisë botërore, 1-7, Rilindja, Prishtinë, 1984-1987
Historia e letërsisë shqipe I, Universiteti Shtetëror i Tiranës-Instituti i Historisë dhe i Gjuhësisë, Tiranë, 1959
Historia e letërsisë shqipe II, Universiteti Shtetëror i Tiranës- Instituti i Historisë dhe i Gjuhësisë, Tiranë, 1960
Historia e letërsisë shqiptare, Akademi e Shkencave e RPS të Shqipërisë Instituti I Gjuhësisë dhe i Letërsisë, Tiranë, 1983
Historia e letërsisë shqiptare e realizmit socialist, AKSH e RPS të Shqipërisë, Instituti i Gjuhësisë dhe i Letërsisë, Tiranë, 1978
Ismajli, Rexhep. Polemikë shembullore e Konicës. Në: R. Ismajli, Etni dhe modernistet. Pejë, 1994
Jaka, Ymer. Veprimtaria e Faik Konicës për integrimin e shqiptarëve në rrjedhat e qytetërimit evropian. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.301-311.
Jorgaqi, Nasho: “Poetika e dokumentit”, Tiranë 2000
Jorgaqi, Nasho. Parathënie. Në: Faik Konica, Vepra, Tiranë, 1993, fr. 13-51.
Jorgaqi, Nasho. Enigmat dhe befasitë e trashëgimisë koniciane. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 315-319.
Kadare, Ismail: “Ftesë në studio”, Tiranë, 1990
Kadare, Ismail: Ardhja e Migjenit në letërsinë shqipe, Tiranë, 1981
Kajragdiu, Abdullah. Me konicën në Evropë. Tiranë, 1993
Kastrati Jup, Faik Konica, “Gjonlekaj Publishing Co”,New York, 1995
Koça, Vangjel. Tingëllima të jetës shqiptare (Faik Konica). Shkëndija, V. III, nr. 2. Dhjetor, 1942, f. 46-47.
Koliqi, Ernest: Saggi di literatura albanese, Firence, 1972
Koliqi, Ernest. Faik Konica. “Shejzat”, Romë,, Nr. 5-8, maj-gusht, 1967, f. 240-246.
Koliqi, Ernest. Zejtar i shkrimit, qi i shndërron fjalët në djamanta. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 80-88.
Konica, Faik. Autobiografia e faik Konicës. Në: Faik Konica, Vepra, Tiranë, 1993, f. 5-10.
Konica, Faik,- Jeta dhe vepra, Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë, 1997
Konica, Faik: Vepra, “Naim Frashëri”, Tiranë, 1993
Konica, Faik: Kopshti Shkëmbor i Evropës Juglindore, “Buzuku”, Prishtinë, 1991
Konica, Faik: Vepra 1-5, Botimet Dudaj, Tiranë, 2001
Konica, Faik: Ç`është Liria Ese të zgjedhura, Tiranë, 2005 (Përgatitur nga Nasho Jorgaqi)
Koreshi, Vath. Duke kujtuar Fikun. Rilindja demokratike, 22 dhjetor, 1996, f. 7.
Kurti, Ledri. Konica, prozë dhe kritikë. 2008
Kuteli, Mitrush. Fytyra e madhe e Faikut. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.89-90.
Kratkaja literaturnaja enciklopedija 1-9, Moskva, 1962- 1978 La modernité, http://fr.encyclopedia.yahoo.com/ articles/ni/ni_1438_p0.html , f.1-2
Kuçuku, Bashkim, Kadare në gjuhët e botës, Botimi i dytë, “Onufri”, Tiranë, 2005
Lafe, Emil. Për neologjizmat e Faik konicës. SF. Nr. 1-4, 1995, f. 55-59.
Le dictionaire du Littéraire, PUF, Paris, 2002
Legouis-Cazamian‘s : History of English Literature, London, 1971
Leksikon književnih termina, Institut za književnost i umetnost u Beogradu, Nolit, Beograd, 1985
Liolin, At Artur. Kampion i shqiptarizmit. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 312-314.
Littérature, XX e ciècle, Nathan, 2003
Littérature XX e siècle, Collection Hanri Mitterand, Paris, 2003
Littérature XX e siècle, Collection Hanri Mitterand, Paris, 2003
Letërsia si e tillë, Akademia e Shkencave- Instituti i Gjihësisë dhe i Letërsisë,“Toena”, Tiranë, 1996
Lloshi, Xhevat. Stili i Faik Konicës. Gjuha jonë, Tiranë, nr. 1.-4, 1993, f. 66-73.
Markjeviç, Henrik ; Nauka o književnosti, Nolit, Beograd, 1974
Marquez, Gabriel Garcia& Llosa, Maria Vargas, Dialog për romanin latino amerikan, Onufri, Tiranë, 2001
Mehdiu, Feti, Faik Konica- përkthyes i parë i përrallave të Arabisë në gjuhën shqipe. Në : F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 395-400.
Noli Fan S. Fjala funerale për faik Konicën. Jeta e re, Prishtinë, nr. 5. 1995, f. 303-307.
Noli Fan S. Parathënie. Në : F. Konica, Shqipëria- Kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore, Prishtinë, 1991, f. 11-17.
Osmani Tomor. Faik Konica (1875-1942) dhe revista « Albania » (1897-1909). Në : T. Osamni. Udha e shkronjave shqipe. Histori e alfabetit. Shkodër, 1999, f. 409-423.
Panariti, Qerim. Faik Konica një kalorës i atdhetarisë shqiptare. Në : F. Konica , Shqipëria : Kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore, Prishtinë, 1991, f. 19-30 ; Jeta e re, Prishtinë,
Pipa, Arshi. Faik Konica. Jeta e re, Prishtinë, nr. 3, 1995, f.297-302.
Pipa, Arshi. Çelësi i personalitetit të Faik Konicës. Në : F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001 , f.62-71.
Pipa, Arshi. Naim dhe Sami Frashëri për Konicën. Në : F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.72-79.
Rečnik književnih termina, “Nolit”, Beograd, 1985
Qosja, Rexhep. Faik Konica. Në: J. Kastrati, Faik Konica (Monografi). New York, 1995, f. 5-28.
Qosja, Rexhep. Ngadhnjimtar i vonuar. Fletore për Konicën. Tiranë, /1992/. f. 7, 9.
Qosja, Rexhep: Nocione të reja albanologjike, IAP, Prishtinë, 1983
Rama, Luan. Konica dhe Apolineri në rrjedhat e integrimit dhe qytetërimit evropian. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.412-418.
Ressuli, Namik. Faik Konitza (Konica) (1875). Në: Shkrimtarët shqiptarë, pj. II. Tiranë, 1941, f. 236-241.
Ressuli, Namik. Faik Konitza në qindvjetorin e lindjes. Në: Faik Konitza 1876-1976. New York, 1976, f. 3-20; Jeta e re, Prishtinë, nr. 3., 1995, f. 359-375.
Ressuli, Namik. Volteri shqiptar. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 56-61.
Rexhaj, Besim. Faik Konica në dritë të re. Fjala, Prishtinë, nr. 21, qershor, f. 12.
Rugova, I.-Hamiti,S. Kritika letrare, “Rilindja”, Prishtinë, 1979
Rugova, Ibrahim. Kahe dhe premisa të kritikës letrare shqiptare, Botimi i dytë. Prishtinë, 1996
Rugova, Ibrahim. F. Konica Vetëdija për nevojën e kritikës. Në: Kahe dhe premisa të kritikës letrare shqiptare: 1504-1983. Tiranë, 1996, f. 62-83.
Rrjedhat e letërsisë bashkëkohore shqiptare, ASHK, Prishtinë, 2005
Sartre, Jean Paul: Quest-ce que la literature?, Paris, 1964.
Sevdail Kastrati. Lufta e penave, Botimet Toena Tiranë, 2002
Sinani, Shaban. Konica- ky sy kritik i historisë. Në: Sh. Sinani, Sipërore. Tiranë, 1998, f. 36-40.
Sinani Shaban. Nga ndëgjegja romantike tek vetëdija kritike. Fletore për Konicën. Tiranë, /1992/, f. 10, 12.
Starova, Luan. Faik Konitza et Guillaume Apollinaire : Une amitie europeene.Edition établie et présentée par Luan Starova. Paris : L'Esprit des Péninsules, 1998.
Starova, Luan. Faik Konica dhe revista e Gijom Apolinerit “Gostia e Ezopit” (1903-1904). Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 45-55.
Starova, Luan: Faik Konitza et Guillaume Apollinaire: Une amitie europeene, 1998
Starova, Luan. Ese për gjuhën natyrore dhe artificiale. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 348-385.
Starova, Luan. Faik Beg Konitza : une simphonie inacheve. Në : Amis europeens d` Apollinaire. Press de la Sorbonne Nouvelle. Paris, 1995
Studime dhe kritika letrare, “Naim Frashëri, Tiranë, 1983
Studime për letërsinë shqiptare II, ASHSH, Tiranë, 1988
Shapllo, Dalan. Faik Konica, magjistar i fjalës shqipe: Faik Konica- Vepra. Në: D. Shapllo. Duke kërkuar të vërtetën dhe humanizmin. Tiranë, 1999, f. 77-82.
Shema, Isak: Bibliografi e kritikës letrare shqiptare 1944-1974, (Bashkautor Ibrahim Ru-gova), Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë,1976. Ribotoi Enti i Teksteve dhe i Mjeteve Mësimore i Kosovës, Prishtinë, 1997;
Shema, Isak: Bibliografitë e letërsisë dhe të kritikës letrare shqiptare, në “Procedime letrare”, Prishtinë 1999
Shema, Isak: “Të dhëna të reja lidhur me botimin e revistës “Albania” në Bruksel (1897-1902), “Gjurmime albanologjike – Seria filologjike”, Prishtinë, 1975, nr. V, f. 119- 125.
Shema, Isak: Aspekte të letërsisë, “Rilindja”, Prishtinë, 1985
Shema, Isak: “Vrojtime letrare dhe artistike”,“Rilindja”, Prishtinë, 1995
Shema, Isak: Studime letrare, “Rilindja”, Prishtinë, 1999
Shema, Isak: “Romani bashkëkohor shqiptar dhe kritika letrare”, “Seminari Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, Prishtinë, 1988, nr. 13, f. 137-141.
Shema, Isak : Vlerësime të faik Konicës për Veprimtarinë e Jeronim De Radës. Seminari V Ndërkombëtar për studimet Arbëreshe/V Seminario Internazionale di Stusi Itali-Albanesi./Figura dhe vepra e J. de Radës/100 Vjetori i vdekjes 1903-2003.Itali, Cosenza, 2-5 tetor 2003
Shema, Isak: “Faik Konica-shqiptari më erudit i Evropës”, “Ekskluzive”, Prishtinë, 2003, nr. 34, f. 112-114.
Shema, Isak. Veprimtaria e Faik Konicës në Bruksel (1896-1902). Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 327-337.
Shkrimtarë shqiptarë II, Tiranë, 1943
Shuteriqi, S. Dhimitër: Nëpër shekujt letrarë, “Naim Fra-shëri”,Tiranë,1973
Shuteriqi, Dhimitër S. Faik Konica- një i panjohur. Kombi, 17 qershor, 1994,, f. 5,11; 12 qershor, 1994, f. 5.
Tadie, Jean-Yves: La critique litteraire au xx siecle, Paris, 1977.
Uelek, Rene- Uoren, Ostin: “Teoria e letërsisë”, SHBE, Tiranë, 1993
Uçi, Alfred. Faik Konica- ekscentriku. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 249-264.
Uçi, Alfred: Probleme të estetikës, “Naim Frashëri”, Tiranë, 1976
Velek, Rene - Voren, Ostin: “ Teoria e letërsisë “, “Rilindja”, Prishtinë, 1982
Vinca, Agim: Alternativa letrare, Shkup, 1995.
Xhiku, Ali: Nga romantizmi rrjedhave të realizmit, Tiranë, 1989.
Xhiku, Ali: Letërsia shqipe si polifoni, Tiranë, 2004.
Zeqo, Moikom. Faik Konica- emblemë e kombit. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.386-394.
Zeqo, Moikom. Paradokset e demokracisë. Tiranë, 1994, f. 91-105.
Zhiti, Visar. Antifunerali i Faik Konicës: Vepra. Republika, 28 nëntor, 1993, f. 1-2.
Zhylia, Didie: “Fjalor i filozofisë”, “Larousse” , SHBE, Tiranë, 1994
Servantesit, të Shopenhauerit, pastaj librin “Nën hijen e hurmave”, fragmente të veprës “Një mijë net e një natë”, etj.
Nga shqipja në frëngjisht përktheu veprën e Naim Frashërit “Fletore e bektashinjet”, poemën “Mili e Hajdhia” të Zef Skirroit, rapsoditë e Jeronim de Radës dhe tekste të tjera.
Më 1895 Faik Konica fillon botimin e artikujve publicistikë. Më 25 mars 1897 në Bruksel boton në gjuhën shqipe dhe frënge numrin e parë të revistës së famshme “Albania”, për ta vazhduar botimin e saj aty deri në vitin 1902 dhe pastaj në Londër deri më 1909. Dymbëdhjetë vëllimet e “Albanisë’ në dy kolona përfshijnë 4654 faqe. Kontributin e çmuar e dha Konica edhe për botimin e gazetave dhe të revistave të tjera, siç janë: revista “Albania e vogël” (Bruksel, 1899-1903), gazeta “Dielli” (Boston, 1909, 1910, 1913), gazeta “Trumbeta e Krujës” (Saint Louis, Missouri, 1911), gazeta “Ushtimi i Krujës” (Durrës, 1913-1914) nga viti 1914: drejtor Josif Bageri, “Fla-muri” (Boston, 1910), gazeta “Shqiptari i Amerikës” (Korçë, 1922-1924), gazeta “Bota e re” ( Boston, 1922-1923), “Purteka” (Boston, 1923), gazeta “Kombi në rrezik” (Boston, 1923). Numri i përgjithshëm i artikujve publicistikë është shumë i madh.
Vëllimi i tretë i veprave të Faik Konicës, në 400 faqe përshin më shumë se 100 artikuj publicistikë. Mund të ketë edhe shkrime të tjera të gazetarisë, të cilat nuk janë zbuluar, kanë mbetur të shpërndara në faqet e shtypit ose në dorëshkrim.
Konica shquhet si hulumtues dhe autor i zellshëm i shkrimeve për historinë e Shqipërisë. Duke gjurmuar në arkiva, në muze, në biblioteka të ndryshme, gjen material për ngjarje dhe për figura të ndryshme historike. Artikujt me tema të historisë janë të shumtë dhe janë botuar në organe të shtypit dhe të periodikut shqiptar, por edhe në ato të vendeve të ndryshme në gjuhët e huaja. Të kujtojmë me këtë rast shkrimet për flamurin shqiptar (Konica zbuloi Flamurin Kombëtar dhe më 15 shkurt 1909 botoi punimin “Shqipëria ka një flamur authentik”), për jetën, portretin autentik dhe për armët e Skënderbeut, portretet për shqiptarë të shquar, artikullin për Patrikun shqiptar, shkrimet për arbëreshët e Italisë dhe për arbëneshët e Zarës, për ngulimet e tjera shqiptare, për humanistët shqiptarë dhe për mesjetën shqiptare në përgjithësi, për Rilindjen Kombëtare dhe për çështje të veçanta të historisë dhe të qytetërimit shqiptar. Dokumentet e panjohura për Shqipërinë, që i publikon Konica, kanë vlerë të madhe për studimin e historisë së popullit shqiptar. Vlerë të madhe për historinë, për kulturën dhe për shkencën shqiptare kanë veprat “Parashtresë mbi Lëvizjen Kombëtare Shqiptare”, “Gjermania dhe Shqipëria”, “Shqipëria si m`u duk”, “Shqipëria: kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore” etj.
Në veprën “Shqipëria - kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore” të Konica përfshihet vështrimi me titullin “Gjuha dhe letërsia”. Aty jep edhe një pasqyrë të zhvillimit të letërsisë shqipe që nga fillimi shkrimit të veprave të para letrare dhe deri te opusi letrar dhe i përkthimeve të Fan S. Nolit. Shkruan edhe për letërsinë e shekullit nëntëmbëdhjetë, “kur u bë rilindja e gjuhës kombëtare”, dhe për romantizmin shqiptar, por nuk jep asnjë informacion shkencor për krijimtarinë e Jeronim De Radës dhe as për atë të Naim Frashërit, të këtyre dy autorëve “të letërsisë individuale apo të shkruar”, për të cilët ka shkruar shkurt në vështrimin “Letërsia shqiptare”, të botuar në numrin e parë të revistës “Albania” më 1897.
Faik Konica ka njohur shumë krijues të shquar dhe ka komunikuar me personalitete të shumta të kohës kur ka jetuar dhe vepruar. Letërkëmbimi i tij është shumë i pasur. Ai u ka dërguar letra dhe materiale të ndryshme bashkëkombësve të vet, diplomatëve, shkrimtarëve, artistëve, albanologëve të njohur, publicistëve, shkencëtarëve, burrave të shtetit, diplomatëve dhe sidomos figurave të njohura të Lëvizjes Kombëtare Shqiptare. Në letrat e shumta ka shtruar edhe probleme të ndryshme të jetës dhe të krijimtarisë së vet letrare. Një pjesë e letërkëmbim të tij ende nuk është zbuluar. Ato janë të shkruara në gjuhën shqipe, por edhe në gjuhët e huaja. Deri më sot botimi më i plotë me epistolarin e Konicës është vëllimi 4 i veprave të plota (gati 400 faqe), zgjedhur e përgatitur nga Nasho Jorgaqi. Konica u ka dërguar letra: Fan S. Nolit, At. St Gjeçovit, Theodor Ippen-it, Visarion Dodanit, Baron Goluchowski-t, Ibrahim Temos, Z. Theohari, Asdrenit, Gaspër Jakovës, Lef Nosit, Hristo D. Qiriasit, Z. Floqi, Aubrey Herber-it, Milto Sotir Gurrës, Mehdi Frashërit, Sotir Nokes, Const. A. Demos, Nasuh Dizdarit, Loni Kristos, Kristo Kirkës, Ibrahim Shytit, Dervish Dumës, Anton Logorecit, East Horsley, Mbretit Zog etj. Në epistolarin e Konicës përfshihen edhe letrat dërguar: Aleksandër Xhuvanit, Andon Frashërit, Andon Zako Çajupit, Ansel-mo Lorekios, Anton Xanonit, Filip Shirokës, Gjergj Fishtës, Gjon Bazhdarit, Hil Mosit, Ismail Qemalit, Jeronim de Radës, Kolë Kamsit, Kristo P. Luarasit, Luigj Gurakuqit, Loni Logorit, Mati Logorecit, Midhat Frashërit, Mihail Gramenos, Milo Duçit, Murat Toptanit, Naim Frashërit, Ndoc Nikajt, Nelo Dizdarit, Nikolla Ivanajt, Nikolla Lakos, Nikolla Naços, Pandeli Evangjelit, Pashko Bardhit, Sami Frashërit, Sokol Bacit, Shahin Kolonjës, Tefë Curanit, Thoma Avramit, Viskë Babatasit, Zef Skiroit etj.
Konica mbajti korrespondencë edhe me dijetarët shquarj, profesorë të universiteteve dhe albanologë të njohur, siç janë: Albert Thumb, Emil Legrand, Holger Pedersen, Jan Urban Jarnik, Julius Pisko, Lui Benlëv, Max Muller, Mishel Breal, Ogyst Dozon, Viktor Anri, Zhyl Oper etj.
Autobiografia e Konicës e vitit 1922, siç shkruan Konica, përfshin “...fakte të vërtetë për jetën e Faikut. Që më 1896 e gjer më sot, 26 vjet me radhë puna e tij, çdo ditë ka qenë të mejtohet, të flasë, të shkruajë për Shqipërinë. Veprat e tij në këto 26 vjet janë sheshit dhe s`kanë nevojë për të treguar. Ato që mbetën të fshehta, janë mundimet dhe plagët të fituara në këtë luftë të dëshpëruar”. Ai ka jetuar dhe ka krijuar edhe njëzet vjet të tjera me radhë. I mbeti edhe një dëshirë e fundit, e shprehur në testamentin e shkruar në Boston më 1942, për ta realizuar Fan Noli dhe Sejfulla Malëshova (Lame Kodra). Në letrën adresuar Nolit, shkruan:
“I shumënderuari Noli,
Ndërroj jetë me mejtimin se ti je njeriu që më ke kuptuar më mirë në këtë botë. Nuk do të më tretë dheu nëse ti imzot Noli dhe ti Lamja im i Vogël dhe gjithë ata që e quajnë veten shqiptarë nuk do të çojnë kufomën time të tretet në tokën mëmë. Kam lënë mënjanë edhe harxhimet e rrugës për trupin pa jetë dhe shumën për dy metra vend në Shqipëri. Mbyll sytë se do të ma kryeni këtë amanet”.
Faik Konica vdiq në Washington më 14 dhjetor 1942. “Më 20 dhjetor 1942, një të diel shumë të ftohtë, u bë varrimi i tij në New England Mutul Hall, në zemër të Bostonit. Kishin ardhur për ta përcjellë në banesën e fundit qindra admirues nga vise të largëta dhe të afërta... Nuk u zhvillua ndonjë ceremoni fetare. U mbajt vetëm muzikë nga Wagneri, kompozitori i tij i preferuar. Kishte lule me shumicë, të cilat ai i deshi aq shumë sa qe gjallë”. Në varrezat Forest Hills Cemetery Fan S. Noli mbajti fjalimin e rastit. Më vonë Federata Panshqiptare “Vatra” e Amerikës i ngriti përmendoren, ku , përveç shqiponjës dykrenore, janë shkruar fjalët: “”Faik Konica /15 mars 1876 - 15 dhjetor 1942/ Gjatë gjithë jetës- mbrojtës i pavarësisë shqiptare/ Ministër i Shqipërisë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, 1926-1939”.
Porosia e Faik Konicës u realizua shumë vjet më vonë. Më 1995 eshtrat e tij u sollën në Shqipëri dhe varroset në Tiranë.
“Bibliografia e botimeve të Faik Konicës 1895-1942”, e hartuar më 1991 nga bibliografi i shquar shqiptar, Jup Kastrati, përmbledh 1583 njësi bibliografike. Ajo është sistemuar në bazë të kronologjisë së botimit, sipas viteve, dhe konsiderohet bibliografia më e plotë e botimeve të këtij autori deri më sot. Në të megjithatë nuk janë të pranishme edhe shumë njësi të tjerë të bibliografisë. Të shpresojmë se në projektin e botimit të veprave të plota, të planifikuar në kuadër të korpusit “Trashëgimi kulturor i popullit shqiptar”, do të shohë dritën e botimit bibliografia e plotë e Faik Konicës, ku do të përfshihen edhe botimet e tjera që nga viti 1942 dhe deri më sot.
Për jetën dhe krijimtarinë e Faik Konicës janë shkruar shumë artikuj, vështrime kritike, dhe studime. Vëllimi 5 i veprave të Konicës, i përgatitur nga Nasho Jorgaqi, për-mbledh afër 40 studime për Faik Konicën, të autorëve siç janë: Fan. S. Noli, Vangjel Koça, Refat Xh. Gurrazezi, Nonda Bulka, Gijom Apolineri, Luan Starova, Namik Resuli, Arshi Pipa, Ernest Koliqi, Mitrush Kuteli, Qerim M. Panariti, Martin Camaj, Rexhep Qosja, Kristo Frashëri, Jup Kastrati, Dhimitër Fullani, Alfred Uçi, Sabri Hamiti, Xhevat Lloshi, Janet Byrom, Ymer Jaka, At Artur Liolin, Nasho Jorgaqi, Ymer Çiraku, Sali Bashota, Miokom Zeço, Feti Mehdiu, Shyqri Galica, Luan Rama, Vebi Bajrami, etj.
Gjatë viteve të fundit janë shkruar edhe vepra monografike. Janë botuar edhe disa botime të veçanta të autorëve, siç janë: Faik Konica, 1876-1976, (“Vatra”, New York, N.Y. 1976), Sabri Hamiti: ”Faik Konica: jam unë” (Rilindja, Prishtinë, 1991), Shyqri Galica: “Konica: Moderniteti, esejistika, kritika” (Prishtinë, 1997), Abdullah Kajragdiu: “Me Konicën në Evropë” (Tiranë, 1993), Jup Kastrati: “Faik Konica. (Monografi), (New York, 1995), “Faik Konica - Jeta dhe vepra” (Instituti Albano-logjik i Prishtinës, Prishtinë, 1997) etj.
Ymer Çiraku dhe Maksim Gjinaj kanë hartuar një “Bibliografi mbi Faik Konicën”, e cila përfshin 76 njësi bibliografike.
Duke përkujtuar Faik Konicën, i cili sipas Apolinerit “Është shqiptari më erudit i Evropës”, dhe “enciklopedi lëvizëse”, sot ndjejmë krenari të ligjshme. Fan Noli shkruan në Hyrje të librit “Shqipëria-kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore”: “Të gjithë autorët shqiptarë që vijnë pas Konicës janë nxënësit e tij, duke përfshirë edhe shkruesin e këtyre radhëve”.
Me madhështinë e tij si krijues Konica është prore i pranishëm në jetën tonë kulturore dhe shkencore. Me krijimtarinë e tij letrare ai kthehet ngadhënjimtar në Historinë e letërsisë shqiptare.
Në disa portretet letrare kushtuar shkrimtarëve dhe figurave të shquara kombëtare, Faik Konica shpalon kujtimet dhe shpreh dashurinë, nderimin dhe krenarinë: “Edhe ne i falemi me mall e me nder këtij atdhetari të pavdekur” - Naim Frashërit, “Këtij shqiptari të vërtetë, le t`i falemi, O Shqiptarë! - Jeronim de Radës, “Humbja për Shqipërinë është e madhe” - Bajram Currit, “Emri i këtij njeriu do të vijë duke u rritur...” - Shtjefen Gjeçovit.
Duke përfunduar këtë shkrim për Faik Konicën, të rikujtojmë fjalën e Nolit më 20 dhjetor 1942: “...Faik Konitza meriton këtë nderim që po i bëhet. Pa fjalë më tepër se cilitdo tjatër, Faik Konitza meriton të gjenjë prehjen në tokën e atdheut, të cilit i ka shërbyer tërë jetën me aqë besnikëri, me aqë trimëri, dhe me aqë zotësi”.
Prandaj me nderim dhe krenari përkujtojmë jetën dhe veprën e Faik Konicës, të shkrimtarit eminent të letërsisë moderne shqiptare, të personalitetit të shquar të kulturës shqiptare dhe evropiane.
LITERATURA
Apoliner, Gijom. Faik Konica, Fletore për Konicën, Tiranë, 1962
Bajrami, Vehbi. Kujtime për Faik Konicën. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 419-426.
Bart, Rolan: Aventura semiologjike, Rilindja, Prishtinë, 1987
Bashota, Sali. Faik Konica nismëtar i prozës moderne shqipe. “Jeta e re”, Prishtinë, nr. 3 , 1995, f. 421-426.
Berisha, Anton. Qasje komplekse botës shqiptare; Shqipëria- Kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore, “Jeta e re”, Prishtinë, nr. 3, 1995,f. 443-446
Bouazis, Ch.: Analyse de la périodisatin littéraire, Textes reunis par Ch.Bouazis, Ed. universtaires, Paris, 1972
Bulka, Nonda. Faik Konica kundër Naimit. Në F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.31-38.
Bulo, Jorgo: Magjia dhe magjistarët e fjalës, “Dituria”, Tiranë, 1998
Byrom, Janet. Faik Konica dhe gjuha letrare shqipe. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 297-300.
Camaj, Martin, Mbi funksionin e gjuhës së Nolit dhe të Konicës. Fletore për Konicën, Tiranë, 1992
Ceserani, Remo, Guida allo studio della letteratura, Editori Laterza, Botimi i dytë, Roma-Bari, 2003
Chevrel, Yves: Letërsia e krahasuar, Tiranë, 2002
Cuddon, J.A: Dictionary of Literary Terms and Literary Theory, Penguin Books, London, 1991
Çabej, Eqrem: Shqiptarët midis perëndimit dhe lindjes, Tiranë, 1994
Çaushi, Tefik: Fjalor i estetikës, Onufri, Tiranë, 1998
Çiraku, Ymer. Faik Konica- “ i shuguruar” si themelues i kritikës letrare në Shqipëri. SAI, nr. 1, 1996, f. 50-54; Në Y. Çiraku, Në zbërthim të kodeve letrare, Tiranë, 1998, f. 16-22.
Çiraku, Ymer- Gjinaj Maksim. Bibliografi mbi Konicën. Në: F. Konica, Vepra 5, . 437-446.
Dado, Floresha: “Teoria e veprës letrare Poetika”, SHLB, Botimi i dytë, Tiranë, 2003
Destani, Bejtullah D. Faik Konitza, 2001
« Dictionaire mondiale des littératures « , Larousse, Paris, 2002
Çështje të romanit, Rilindja, Prishtinë,1980
Dictionnaire etimologique, Larousse, Paris, 1971
Dictionaire littéraire, Paris, 2003
Elsie, Robert, Historia e letërsisë shqiptare, “Dukagjini”, Tiranë-Prishtinë, 1997
Faik Konica- Jeta dhe vepra, Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë, 1997
Frashëri, Kristo. Kush ishte Faik Konica. Nëntori, nr. 1, 1991, f. 75-96; “Jeta e re”, Prishtinë, nr 3, f. 332-352.
Frashëri, Kristo. Vendi i Faik Konicës në kulturën shqiptare. Fletore për Konicën. Tiranë, 1992, f. 8-9
Fullani, Dhimitër. Proza e Faik Konicës. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 235-248.
Galica, Shyqri. Konica: Moderniteti, estetika, kritika. Prishtinë, 1997
Genigs, Mabille. Nga jetëshkrimi i zotit Faik Konica. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 427-431.
Gradilone, Guiseppe, Studi di letteratura albanese, Roma, 1960
Gurakuqi, Mark: “Autorë dhe probleme të letërsisë përparimtare shqipe së viteve `30”, Tiranë, 1966
Gjergji, Andromaqi. Faik Konica dhe kultura popullore shqiptare. SAI, nr.2, 1996, f. 65-74.
Gjika, Kastriot. Faik Konica. Në: Studime letrare: Për mësuesit e shkollave të mesme. Tiranë, 1998, f. 49-57.
Gjika, Thanas. Një roman i ri i pambaruar i Faik Konicës: Doktor Gjilpëra... Rilindja, 11 dhjetor 1993, f. 6.
Hamiti, Sabri: Faik Konica- Jam unë, “Shtëpia Botuese e Lidhjes së Shkrimtarëve” & Shtëpia Botuese “Onufri”, Tiranë, 1994
Hamiti, Sabri, Studime letrare, Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, Prishtinë, 2003
Historia e letërsisë botërore, 1-7, Rilindja, Prishtinë, 1984-1987
Historia e letërsisë shqipe I, Universiteti Shtetëror i Tiranës-Instituti i Historisë dhe i Gjuhësisë, Tiranë, 1959
Historia e letërsisë shqipe II, Universiteti Shtetëror i Tiranës- Instituti i Historisë dhe i Gjuhësisë, Tiranë, 1960
Historia e letërsisë shqiptare, Akademi e Shkencave e RPS të Shqipërisë Instituti I Gjuhësisë dhe i Letërsisë, Tiranë, 1983
Historia e letërsisë shqiptare e realizmit socialist, AKSH e RPS të Shqipërisë, Instituti i Gjuhësisë dhe i Letërsisë, Tiranë, 1978
Ismajli, Rexhep. Polemikë shembullore e Konicës. Në: R. Ismajli, Etni dhe modernistet. Pejë, 1994
Jaka, Ymer. Veprimtaria e Faik Konicës për integrimin e shqiptarëve në rrjedhat e qytetërimit evropian. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.301-311.
Jorgaqi, Nasho: “Poetika e dokumentit”, Tiranë 2000
Jorgaqi, Nasho. Parathënie. Në: Faik Konica, Vepra, Tiranë, 1993, fr. 13-51.
Jorgaqi, Nasho. Enigmat dhe befasitë e trashëgimisë koniciane. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 315-319.
Kadare, Ismail: “Ftesë në studio”, Tiranë, 1990
Kadare, Ismail: Ardhja e Migjenit në letërsinë shqipe, Tiranë, 1981
Kajragdiu, Abdullah. Me konicën në Evropë. Tiranë, 1993
Kastrati Jup, Faik Konica, “Gjonlekaj Publishing Co”,New York, 1995
Koça, Vangjel. Tingëllima të jetës shqiptare (Faik Konica). Shkëndija, V. III, nr. 2. Dhjetor, 1942, f. 46-47.
Koliqi, Ernest: Saggi di literatura albanese, Firence, 1972
Koliqi, Ernest. Faik Konica. “Shejzat”, Romë,, Nr. 5-8, maj-gusht, 1967, f. 240-246.
Koliqi, Ernest. Zejtar i shkrimit, qi i shndërron fjalët në djamanta. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 80-88.
Konica, Faik. Autobiografia e faik Konicës. Në: Faik Konica, Vepra, Tiranë, 1993, f. 5-10.
Konica, Faik,- Jeta dhe vepra, Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë, 1997
Konica, Faik: Vepra, “Naim Frashëri”, Tiranë, 1993
Konica, Faik: Kopshti Shkëmbor i Evropës Juglindore, “Buzuku”, Prishtinë, 1991
Konica, Faik: Vepra 1-5, Botimet Dudaj, Tiranë, 2001
Konica, Faik: Ç`është Liria Ese të zgjedhura, Tiranë, 2005 (Përgatitur nga Nasho Jorgaqi)
Koreshi, Vath. Duke kujtuar Fikun. Rilindja demokratike, 22 dhjetor, 1996, f. 7.
Kurti, Ledri. Konica, prozë dhe kritikë. 2008
Kuteli, Mitrush. Fytyra e madhe e Faikut. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.89-90.
Kratkaja literaturnaja enciklopedija 1-9, Moskva, 1962- 1978 La modernité, http://fr.encyclopedia.yahoo.com/ articles/ni/ni_1438_p0.html , f.1-2
Kuçuku, Bashkim, Kadare në gjuhët e botës, Botimi i dytë, “Onufri”, Tiranë, 2005
Lafe, Emil. Për neologjizmat e Faik konicës. SF. Nr. 1-4, 1995, f. 55-59.
Le dictionaire du Littéraire, PUF, Paris, 2002
Legouis-Cazamian‘s : History of English Literature, London, 1971
Leksikon književnih termina, Institut za književnost i umetnost u Beogradu, Nolit, Beograd, 1985
Liolin, At Artur. Kampion i shqiptarizmit. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 312-314.
Littérature, XX e ciècle, Nathan, 2003
Littérature XX e siècle, Collection Hanri Mitterand, Paris, 2003
Littérature XX e siècle, Collection Hanri Mitterand, Paris, 2003
Letërsia si e tillë, Akademia e Shkencave- Instituti i Gjihësisë dhe i Letërsisë,“Toena”, Tiranë, 1996
Lloshi, Xhevat. Stili i Faik Konicës. Gjuha jonë, Tiranë, nr. 1.-4, 1993, f. 66-73.
Markjeviç, Henrik ; Nauka o književnosti, Nolit, Beograd, 1974
Marquez, Gabriel Garcia& Llosa, Maria Vargas, Dialog për romanin latino amerikan, Onufri, Tiranë, 2001
Mehdiu, Feti, Faik Konica- përkthyes i parë i përrallave të Arabisë në gjuhën shqipe. Në : F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 395-400.
Noli Fan S. Fjala funerale për faik Konicën. Jeta e re, Prishtinë, nr. 5. 1995, f. 303-307.
Noli Fan S. Parathënie. Në : F. Konica, Shqipëria- Kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore, Prishtinë, 1991, f. 11-17.
Osmani Tomor. Faik Konica (1875-1942) dhe revista « Albania » (1897-1909). Në : T. Osamni. Udha e shkronjave shqipe. Histori e alfabetit. Shkodër, 1999, f. 409-423.
Panariti, Qerim. Faik Konica një kalorës i atdhetarisë shqiptare. Në : F. Konica , Shqipëria : Kopshti shkëmbor i Evropës Juglindore, Prishtinë, 1991, f. 19-30 ; Jeta e re, Prishtinë,
Pipa, Arshi. Faik Konica. Jeta e re, Prishtinë, nr. 3, 1995, f.297-302.
Pipa, Arshi. Çelësi i personalitetit të Faik Konicës. Në : F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001 , f.62-71.
Pipa, Arshi. Naim dhe Sami Frashëri për Konicën. Në : F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.72-79.
Rečnik književnih termina, “Nolit”, Beograd, 1985
Qosja, Rexhep. Faik Konica. Në: J. Kastrati, Faik Konica (Monografi). New York, 1995, f. 5-28.
Qosja, Rexhep. Ngadhnjimtar i vonuar. Fletore për Konicën. Tiranë, /1992/. f. 7, 9.
Qosja, Rexhep: Nocione të reja albanologjike, IAP, Prishtinë, 1983
Rama, Luan. Konica dhe Apolineri në rrjedhat e integrimit dhe qytetërimit evropian. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.412-418.
Ressuli, Namik. Faik Konitza (Konica) (1875). Në: Shkrimtarët shqiptarë, pj. II. Tiranë, 1941, f. 236-241.
Ressuli, Namik. Faik Konitza në qindvjetorin e lindjes. Në: Faik Konitza 1876-1976. New York, 1976, f. 3-20; Jeta e re, Prishtinë, nr. 3., 1995, f. 359-375.
Ressuli, Namik. Volteri shqiptar. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 56-61.
Rexhaj, Besim. Faik Konica në dritë të re. Fjala, Prishtinë, nr. 21, qershor, f. 12.
Rugova, I.-Hamiti,S. Kritika letrare, “Rilindja”, Prishtinë, 1979
Rugova, Ibrahim. Kahe dhe premisa të kritikës letrare shqiptare, Botimi i dytë. Prishtinë, 1996
Rugova, Ibrahim. F. Konica Vetëdija për nevojën e kritikës. Në: Kahe dhe premisa të kritikës letrare shqiptare: 1504-1983. Tiranë, 1996, f. 62-83.
Rrjedhat e letërsisë bashkëkohore shqiptare, ASHK, Prishtinë, 2005
Sartre, Jean Paul: Quest-ce que la literature?, Paris, 1964.
Sevdail Kastrati. Lufta e penave, Botimet Toena Tiranë, 2002
Sinani, Shaban. Konica- ky sy kritik i historisë. Në: Sh. Sinani, Sipërore. Tiranë, 1998, f. 36-40.
Sinani Shaban. Nga ndëgjegja romantike tek vetëdija kritike. Fletore për Konicën. Tiranë, /1992/, f. 10, 12.
Starova, Luan. Faik Konitza et Guillaume Apollinaire : Une amitie europeene.Edition établie et présentée par Luan Starova. Paris : L'Esprit des Péninsules, 1998.
Starova, Luan. Faik Konica dhe revista e Gijom Apolinerit “Gostia e Ezopit” (1903-1904). Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 45-55.
Starova, Luan: Faik Konitza et Guillaume Apollinaire: Une amitie europeene, 1998
Starova, Luan. Ese për gjuhën natyrore dhe artificiale. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 348-385.
Starova, Luan. Faik Beg Konitza : une simphonie inacheve. Në : Amis europeens d` Apollinaire. Press de la Sorbonne Nouvelle. Paris, 1995
Studime dhe kritika letrare, “Naim Frashëri, Tiranë, 1983
Studime për letërsinë shqiptare II, ASHSH, Tiranë, 1988
Shapllo, Dalan. Faik Konica, magjistar i fjalës shqipe: Faik Konica- Vepra. Në: D. Shapllo. Duke kërkuar të vërtetën dhe humanizmin. Tiranë, 1999, f. 77-82.
Shema, Isak: Bibliografi e kritikës letrare shqiptare 1944-1974, (Bashkautor Ibrahim Ru-gova), Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë,1976. Ribotoi Enti i Teksteve dhe i Mjeteve Mësimore i Kosovës, Prishtinë, 1997;
Shema, Isak: Bibliografitë e letërsisë dhe të kritikës letrare shqiptare, në “Procedime letrare”, Prishtinë 1999
Shema, Isak: “Të dhëna të reja lidhur me botimin e revistës “Albania” në Bruksel (1897-1902), “Gjurmime albanologjike – Seria filologjike”, Prishtinë, 1975, nr. V, f. 119- 125.
Shema, Isak: Aspekte të letërsisë, “Rilindja”, Prishtinë, 1985
Shema, Isak: “Vrojtime letrare dhe artistike”,“Rilindja”, Prishtinë, 1995
Shema, Isak: Studime letrare, “Rilindja”, Prishtinë, 1999
Shema, Isak: “Romani bashkëkohor shqiptar dhe kritika letrare”, “Seminari Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, Prishtinë, 1988, nr. 13, f. 137-141.
Shema, Isak : Vlerësime të faik Konicës për Veprimtarinë e Jeronim De Radës. Seminari V Ndërkombëtar për studimet Arbëreshe/V Seminario Internazionale di Stusi Itali-Albanesi./Figura dhe vepra e J. de Radës/100 Vjetori i vdekjes 1903-2003.Itali, Cosenza, 2-5 tetor 2003
Shema, Isak: “Faik Konica-shqiptari më erudit i Evropës”, “Ekskluzive”, Prishtinë, 2003, nr. 34, f. 112-114.
Shema, Isak. Veprimtaria e Faik Konicës në Bruksel (1896-1902). Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 327-337.
Shkrimtarë shqiptarë II, Tiranë, 1943
Shuteriqi, S. Dhimitër: Nëpër shekujt letrarë, “Naim Fra-shëri”,Tiranë,1973
Shuteriqi, Dhimitër S. Faik Konica- një i panjohur. Kombi, 17 qershor, 1994,, f. 5,11; 12 qershor, 1994, f. 5.
Tadie, Jean-Yves: La critique litteraire au xx siecle, Paris, 1977.
Uelek, Rene- Uoren, Ostin: “Teoria e letërsisë”, SHBE, Tiranë, 1993
Uçi, Alfred. Faik Konica- ekscentriku. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f. 249-264.
Uçi, Alfred: Probleme të estetikës, “Naim Frashëri”, Tiranë, 1976
Velek, Rene - Voren, Ostin: “ Teoria e letërsisë “, “Rilindja”, Prishtinë, 1982
Vinca, Agim: Alternativa letrare, Shkup, 1995.
Xhiku, Ali: Nga romantizmi rrjedhave të realizmit, Tiranë, 1989.
Xhiku, Ali: Letërsia shqipe si polifoni, Tiranë, 2004.
Zeqo, Moikom. Faik Konica- emblemë e kombit. Në: F. Konica, Vepra 5 , Tiranë, 2001, f.386-394.
Zeqo, Moikom. Paradokset e demokracisë. Tiranë, 1994, f. 91-105.
Zhiti, Visar. Antifunerali i Faik Konicës: Vepra. Republika, 28 nëntor, 1993, f. 1-2.
Zhylia, Didie: “Fjalor i filozofisë”, “Larousse” , SHBE, Tiranë, 1994
|
| ||||
Prof.dr. Isak Shema, Priština, Kosovo*
Prof. Dr. Isak SHEMA
Është i lindur më 10.02.1940 në Beguncë, Komuna e Vitisë, Republika e Kosovës.
Adresa: Rruga “ Ferat Draga”,
nr. 29, 10 000, Prishtinë, Kosovë
Tel& Fax : ++ 381 38 229 420
Mobil: ++ 377 44 145 888
E-mail: [email protected]
[email protected]
Prof. Dr. Isak Shema
Profesor i rregullt i Universiteti ILIRIA të Prishtinës
Është doktor i shkencave filologjike i Universitetit të Prishtinës
Ka kryer studimet e magjistraturës në shkencat filologjike
Është diplomuar në Fakultetin Filozofik të Prishtinës në Degën e Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe
Ka punuar si profesor i rregullt në Degën e Letërsisë Shqipe të Fakultetit të Filologjisë. Ka mbajtur ligjërata në studimet BA dhe në studimet Master
Mësimdhënia:
Në Universitetin ILIRA mban ligjërata në studimet BA dhe në studimet MASTER
Shkrimi akademik
Metodologjia e kërkimit shkencor
Veprat e botuara:
Aspekte të letërsisë, “Rilindja”, Prishtinë, 1985;
Vrojtime letrare dhe artistike, “Rilindja”, Prishtinë,1995;
Vlerësime të letërsisë shqiptare, “Rilindja”, Prishtinë,1996;
Procedime letrare,” Rilindja”, Prishtinë, 1999;
Çështje të arsimit kombëtar shqiptar, “Libri Shkollor”, Prishtinë,2000;
Josip Rela- jeta dhe vepra, “Dukagjini”, Pejë, 2002.
Metodologji dhe teknikë e punës shkencore (Dispensë), 2004.
Letërsia shqiptare e shekullit XX, “Rozafa”, Prishtinë, 2005
Ismail Kadare fitues i Çmimit The Man Booker International Prize 2005, “Onufri”, Tiranë, 2006
Studime letrare, Prishtinë, 2008
Bibliografi:
Bibliografi e kritikës letrare shqiptare 1944-1974, (Bashkautor Ibrahim Rugova), Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë, 1976. Ribotoi Enti i Teksteve dhe i Mjeteve Mësimore i Kosovës, Prishtinë, 1997;
Bibliografitë e letërsisë dhe të kritikës letrare shqiptare, në “Procedime letrare, Prishtinë 1999
Tekste shkollore:
Lexim letrar I, (Bashkautor Latif Berisha), ETMM i Kosovës, Prish-tinë, 1977;
Lexim letrar II, (Bashkautor Latif Berisha), ETMM i Kosovës, Prish-tinë, 1979;
Përgatitja e botimeve:
Hasan Mekuli: Romani shqiptar, “Libri shkollor”, Prishtinë, 2000 (Librin e kanë përgatitur: Vehap Shita, Isak Shema).
Latif Berisha: Vepra, Fakulteti i Filologjisë, Prishtinë, 2002 (Librin e kanë përgatitur: Isak Shema, Nuhi Rexhepi dhe Sali Bashota
Grup autorësh: Universiteti dhe shoqëria bashkëkohore, Prishtinë, 2003
PUNIMET SHKENCORE NË KONGRESE, KONFERENCA DHE NË SEMINARE SHKENCORE NDËRKOMBËTARE
Seminari XXXI Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, Prishtinë,Prishtinë,13-25.08.2012
Kumtesa (Në kuadër të Tryezës së Seminarit kushtuar 100-vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë): Poezi për Isa Boletinin
Seminari XXX Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, Prishtinë,13- 25 .08. 2011 Kumtesa: Proza e Ramadan Rexhepit
Seminari XXIX Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, Prishtinë, 16-27.08.2010
Kumtesa: Versionet e poezisë së Ismail Kadaresë
X CONGRÈS INTERNATIONAL D`ÉTUDES SUD-EST EUROPÉENES Paris 24-26 shtator 2009
Në kuadër të temës bosht « L’homme et son environnement dans le Sud-est européen (les populations, les moyens de travail, la production, les moyens de communication).Paris, 25 shtator 2009
FAIK KONICA - PERSONNALITÉ ILLUSTRE DE LA CULTURE ALBANAISE ET EUROPÉENE
Faik Konica, a distinguished personality in Albanian and European culture
- IX CONGRÈS INTERNATIONAL D`ÉTUDES SUD-EST EUROPÉENES
Tiranë, 30 gusht- 3 shtator 2004
Titulli i punimit shkencor:
LES MOUVEMENTS LITTÉRAIRES DANS LA LITTÉRATURE ALBANAISE DU XXe SIÈCLE
LËVIZJET LETRARE NË LETËRSINË SHQIPTARE TË SHEKULLIT XX
- SEMINARI XXII NDËRKOMBËTAR PËR GJUHËN, LETËRSINË DHE KULTURËN SHQIPTARE
THE XXIII INTERNATIONAL SEMINAR FOR ALBANIAN LANGUAGE, LITERATURE AND CULTURE
Prishtinë, 16.VIII-27.VIII 2004
Titulli i punimit shkencor:
SHEKUJT LETRARË TË LETËRSISË SHQIPTARE
/ Në Seminarin Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare kam marrë pjesë me ligjërata, referime shkencore ose me kumtesa në sesionet shkencore në të gjitha seminaret (23) e organizuar në Prishtinë dhe në Tiranë që nga viti 1974 dhe deri më 2004/
- SEMINARI SHKENCOR
I ORGANIZUAR NGA UNIVERSITETI I TIRANËS (DEPARTAMENTI I LETËRSISË I FAKULTETIT TË HISTORISË DHE TË FILOLOGJISË)
Tiranë, 3.5.2004
FENOMENI I AVANGARDËS NË LETËRSINË SHQIPTARE
Titulli i punimit shkencor:
KONCEPTE TË AVANGARDËS NË LETËRSI
- SEMINARI V NDËRKOMBËTAR PËR STUDIMET ARBËRESHE
V SEMINARIO INTERNAZIONALE DI STUDI ITALO-ALBANESI
/ FIGURA DHE VEPRA E J. DE RADËS/ 100 Vjetori i vdekjes 1903-2003
Itali, Cosenza, 2-5 tetor 2003
Titulli i punimit shkencor
VLERËSIME TË FAIK KONICËS PËR VEPRIMTARINË E JERONIM DE RADËS
- KONFERENCA SHKENCORE
JETA DHE VEPRA E ERNEST KOLIQIT
Organizuar nga Universiteti i Shkodrës “Luigj Gurakuqi”
Shkodër, 2003
Titulli i punimit shkencor:
KONTRIBUTI I ERNEST KOLIQIT PËR ZHVILLIMIN E ARSIMIT NË KOSOVË
- KONFERENCA SHKENCORE
UNIVERSITETI DHE SHOQËRIA BASHKËKOHORE
SCIENTIFIC CONFERENCE
UNIVERSITY AND CONEMPORARY SOCIETY
Prishtinë, 16-17 nëntor 2002
Titulli i punimit shkencor:
UNIVERSITETI DHE SHOQËRIA BASHKËKOHORE
UNIVERSITY AND CONTEMPORARY SOCIETY
- SIXIEME CONGRÈS INTERNATIONAL D`ÉTUDES DU SUD-EST EUROPÉEN
Sofia 30 gusht – 5 shtator 1989
Titulli i punimit shkencor :
LATHÈME DE LA GEURRE DE LA LIBERATION NATIONAL DANS LE ROMAN CONTEMPORAIN ALBANAIS EN YOUGOSLAVIE
TEMA E LUFTËS PËR ÇLIRIMIN KOMBËTAR NË ROMANIN BASHKËKOHOR SHQIPTAR NË JUGOSLLAVI
- KONFERENCA SHKENCORE E 100-VJETORIT TË LIDHJES SHQIPTARE TË PRIZRENIT
LA CONFERENCE SCIENTIFIQUE CONSACRE AU 100 ---ANNIVERSAIRE DE LA LIGUE ALBANESE DE PRIZREN
Prishtinë, 6-9 qershor 1978
Titulli i punimit shkencor:
TRAJTIMI I TEMËS SË RILINDJES KOMBËTARE SHQIPTARE NË ROMANIN TONË TË SOTËM
LA FAÇON D`ABORDER LE THÉME DE LA RENAISSANCE ALBANAISE DANS LE ROMAN D`AUJORD`HUI
- INSTITUTI ALBANOLOGJIK I PRISHTINËS
PERIODIZIMI I LETËRSISË SHQIPE
Prishtinë, 1974
Titulli i punimit shkencor
TË DHËNA TË REJA LIDHUR ME BOTIMIN E REVISTËS “ALBANIA” NË BRUKSEL (1897-1902)
NOUVELLES DONNÉES SUR LA PUBLICATION DE LA REVUE “ALBANIA” A BRUXELLES (1897-1902)
_IV CONGRÈS INTERNATIONAL D`ÉTUDES DU SUD-EST EUROPÉEN
Ankara, 1979
Titulli i punimit shkencor
LE DEVELOPPEMENT DE LA LITTÉRATURE CONTEMPORAINE ALBANAISE
ZHVILLIMI I LETËRSISË BASHKËKOHORE SHQIPTARE
- III CONGRÈS INTERNATIONAL D`ÉTUDES DU SUD-EST EUROPÉEN
Bucarest, 4-10 septembre, 1974
Titulli i punimit shkencor:
L`INNFLUENCE LITTÉRAIRE DE MAXIME GORKI SUR LA FORMATION DE L`ÉCRIVAIN STERJO SPASSE
NDIKIMI LETRAR I MAKSIM GORKIT NË FORMIMIN E SHKRIMTARIT STERJO SSPASE
- II CONGRÈS INTERNATIONAL D`ÉTUDES DU SUD-EST EUROPÉEN
Athinë 7-13 maj 1970
Titulli i punimit shkencor
LE SUJÉT DE LA LUTTE DE LA LIBERATION NATIONAL DANS LES ROMANS DE HIVZI SULEJMANI
TRAJTIMI I TEMËS SË LUFTËS PËR ÇLIRIMIN KOMBËTAR NË ROMANET E HIVZI SULEJMANIT
Është i lindur më 10.02.1940 në Beguncë, Komuna e Vitisë, Republika e Kosovës.
Adresa: Rruga “ Ferat Draga”,
nr. 29, 10 000, Prishtinë, Kosovë
Tel& Fax : ++ 381 38 229 420
Mobil: ++ 377 44 145 888
E-mail: [email protected]
[email protected]
Prof. Dr. Isak Shema
Profesor i rregullt i Universiteti ILIRIA të Prishtinës
Është doktor i shkencave filologjike i Universitetit të Prishtinës
Ka kryer studimet e magjistraturës në shkencat filologjike
Është diplomuar në Fakultetin Filozofik të Prishtinës në Degën e Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe
Ka punuar si profesor i rregullt në Degën e Letërsisë Shqipe të Fakultetit të Filologjisë. Ka mbajtur ligjërata në studimet BA dhe në studimet Master
Mësimdhënia:
Në Universitetin ILIRA mban ligjërata në studimet BA dhe në studimet MASTER
Shkrimi akademik
Metodologjia e kërkimit shkencor
Veprat e botuara:
Aspekte të letërsisë, “Rilindja”, Prishtinë, 1985;
Vrojtime letrare dhe artistike, “Rilindja”, Prishtinë,1995;
Vlerësime të letërsisë shqiptare, “Rilindja”, Prishtinë,1996;
Procedime letrare,” Rilindja”, Prishtinë, 1999;
Çështje të arsimit kombëtar shqiptar, “Libri Shkollor”, Prishtinë,2000;
Josip Rela- jeta dhe vepra, “Dukagjini”, Pejë, 2002.
Metodologji dhe teknikë e punës shkencore (Dispensë), 2004.
Letërsia shqiptare e shekullit XX, “Rozafa”, Prishtinë, 2005
Ismail Kadare fitues i Çmimit The Man Booker International Prize 2005, “Onufri”, Tiranë, 2006
Studime letrare, Prishtinë, 2008
Bibliografi:
Bibliografi e kritikës letrare shqiptare 1944-1974, (Bashkautor Ibrahim Rugova), Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë, 1976. Ribotoi Enti i Teksteve dhe i Mjeteve Mësimore i Kosovës, Prishtinë, 1997;
Bibliografitë e letërsisë dhe të kritikës letrare shqiptare, në “Procedime letrare, Prishtinë 1999
Tekste shkollore:
Lexim letrar I, (Bashkautor Latif Berisha), ETMM i Kosovës, Prish-tinë, 1977;
Lexim letrar II, (Bashkautor Latif Berisha), ETMM i Kosovës, Prish-tinë, 1979;
Përgatitja e botimeve:
Hasan Mekuli: Romani shqiptar, “Libri shkollor”, Prishtinë, 2000 (Librin e kanë përgatitur: Vehap Shita, Isak Shema).
Latif Berisha: Vepra, Fakulteti i Filologjisë, Prishtinë, 2002 (Librin e kanë përgatitur: Isak Shema, Nuhi Rexhepi dhe Sali Bashota
Grup autorësh: Universiteti dhe shoqëria bashkëkohore, Prishtinë, 2003
PUNIMET SHKENCORE NË KONGRESE, KONFERENCA DHE NË SEMINARE SHKENCORE NDËRKOMBËTARE
Seminari XXXI Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, Prishtinë,Prishtinë,13-25.08.2012
Kumtesa (Në kuadër të Tryezës së Seminarit kushtuar 100-vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë): Poezi për Isa Boletinin
Seminari XXX Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, Prishtinë,13- 25 .08. 2011 Kumtesa: Proza e Ramadan Rexhepit
Seminari XXIX Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, Prishtinë, 16-27.08.2010
Kumtesa: Versionet e poezisë së Ismail Kadaresë
X CONGRÈS INTERNATIONAL D`ÉTUDES SUD-EST EUROPÉENES Paris 24-26 shtator 2009
Në kuadër të temës bosht « L’homme et son environnement dans le Sud-est européen (les populations, les moyens de travail, la production, les moyens de communication).Paris, 25 shtator 2009
FAIK KONICA - PERSONNALITÉ ILLUSTRE DE LA CULTURE ALBANAISE ET EUROPÉENE
Faik Konica, a distinguished personality in Albanian and European culture
- IX CONGRÈS INTERNATIONAL D`ÉTUDES SUD-EST EUROPÉENES
Tiranë, 30 gusht- 3 shtator 2004
Titulli i punimit shkencor:
LES MOUVEMENTS LITTÉRAIRES DANS LA LITTÉRATURE ALBANAISE DU XXe SIÈCLE
LËVIZJET LETRARE NË LETËRSINË SHQIPTARE TË SHEKULLIT XX
- SEMINARI XXII NDËRKOMBËTAR PËR GJUHËN, LETËRSINË DHE KULTURËN SHQIPTARE
THE XXIII INTERNATIONAL SEMINAR FOR ALBANIAN LANGUAGE, LITERATURE AND CULTURE
Prishtinë, 16.VIII-27.VIII 2004
Titulli i punimit shkencor:
SHEKUJT LETRARË TË LETËRSISË SHQIPTARE
/ Në Seminarin Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare kam marrë pjesë me ligjërata, referime shkencore ose me kumtesa në sesionet shkencore në të gjitha seminaret (23) e organizuar në Prishtinë dhe në Tiranë që nga viti 1974 dhe deri më 2004/
- SEMINARI SHKENCOR
I ORGANIZUAR NGA UNIVERSITETI I TIRANËS (DEPARTAMENTI I LETËRSISË I FAKULTETIT TË HISTORISË DHE TË FILOLOGJISË)
Tiranë, 3.5.2004
FENOMENI I AVANGARDËS NË LETËRSINË SHQIPTARE
Titulli i punimit shkencor:
KONCEPTE TË AVANGARDËS NË LETËRSI
- SEMINARI V NDËRKOMBËTAR PËR STUDIMET ARBËRESHE
V SEMINARIO INTERNAZIONALE DI STUDI ITALO-ALBANESI
/ FIGURA DHE VEPRA E J. DE RADËS/ 100 Vjetori i vdekjes 1903-2003
Itali, Cosenza, 2-5 tetor 2003
Titulli i punimit shkencor
VLERËSIME TË FAIK KONICËS PËR VEPRIMTARINË E JERONIM DE RADËS
- KONFERENCA SHKENCORE
JETA DHE VEPRA E ERNEST KOLIQIT
Organizuar nga Universiteti i Shkodrës “Luigj Gurakuqi”
Shkodër, 2003
Titulli i punimit shkencor:
KONTRIBUTI I ERNEST KOLIQIT PËR ZHVILLIMIN E ARSIMIT NË KOSOVË
- KONFERENCA SHKENCORE
UNIVERSITETI DHE SHOQËRIA BASHKËKOHORE
SCIENTIFIC CONFERENCE
UNIVERSITY AND CONEMPORARY SOCIETY
Prishtinë, 16-17 nëntor 2002
Titulli i punimit shkencor:
UNIVERSITETI DHE SHOQËRIA BASHKËKOHORE
UNIVERSITY AND CONTEMPORARY SOCIETY
- SIXIEME CONGRÈS INTERNATIONAL D`ÉTUDES DU SUD-EST EUROPÉEN
Sofia 30 gusht – 5 shtator 1989
Titulli i punimit shkencor :
LATHÈME DE LA GEURRE DE LA LIBERATION NATIONAL DANS LE ROMAN CONTEMPORAIN ALBANAIS EN YOUGOSLAVIE
TEMA E LUFTËS PËR ÇLIRIMIN KOMBËTAR NË ROMANIN BASHKËKOHOR SHQIPTAR NË JUGOSLLAVI
- KONFERENCA SHKENCORE E 100-VJETORIT TË LIDHJES SHQIPTARE TË PRIZRENIT
LA CONFERENCE SCIENTIFIQUE CONSACRE AU 100 ---ANNIVERSAIRE DE LA LIGUE ALBANESE DE PRIZREN
Prishtinë, 6-9 qershor 1978
Titulli i punimit shkencor:
TRAJTIMI I TEMËS SË RILINDJES KOMBËTARE SHQIPTARE NË ROMANIN TONË TË SOTËM
LA FAÇON D`ABORDER LE THÉME DE LA RENAISSANCE ALBANAISE DANS LE ROMAN D`AUJORD`HUI
- INSTITUTI ALBANOLOGJIK I PRISHTINËS
PERIODIZIMI I LETËRSISË SHQIPE
Prishtinë, 1974
Titulli i punimit shkencor
TË DHËNA TË REJA LIDHUR ME BOTIMIN E REVISTËS “ALBANIA” NË BRUKSEL (1897-1902)
NOUVELLES DONNÉES SUR LA PUBLICATION DE LA REVUE “ALBANIA” A BRUXELLES (1897-1902)
_IV CONGRÈS INTERNATIONAL D`ÉTUDES DU SUD-EST EUROPÉEN
Ankara, 1979
Titulli i punimit shkencor
LE DEVELOPPEMENT DE LA LITTÉRATURE CONTEMPORAINE ALBANAISE
ZHVILLIMI I LETËRSISË BASHKËKOHORE SHQIPTARE
- III CONGRÈS INTERNATIONAL D`ÉTUDES DU SUD-EST EUROPÉEN
Bucarest, 4-10 septembre, 1974
Titulli i punimit shkencor:
L`INNFLUENCE LITTÉRAIRE DE MAXIME GORKI SUR LA FORMATION DE L`ÉCRIVAIN STERJO SPASSE
NDIKIMI LETRAR I MAKSIM GORKIT NË FORMIMIN E SHKRIMTARIT STERJO SSPASE
- II CONGRÈS INTERNATIONAL D`ÉTUDES DU SUD-EST EUROPÉEN
Athinë 7-13 maj 1970
Titulli i punimit shkencor
LE SUJÉT DE LA LUTTE DE LA LIBERATION NATIONAL DANS LES ROMANS DE HIVZI SULEJMANI
TRAJTIMI I TEMËS SË LUFTËS PËR ÇLIRIMIN KOMBËTAR NË ROMANET E HIVZI SULEJMANIT
|
| ||||
|
|
|
.
Copyright © 2014 DIOGEN pro cultura magazine & Sabahudin Hadžialić
Design: Sabi / Autors & Sabahudin Hadžialić. Design LOGO - Stevo Basara.
Freelance gl. i odg. urednik od / Freelance Editor in chief as of 2009: Sabahudin Hadžialić
All Rights Reserved. Publisher online and owner: Sabahudin Hadžialić
WWW: http://sabihadzi.weebly.com
Contact Editorial board E-mail: [email protected];
Narudžbe/Order: [email protected]
Pošta/Mail: Freelance Editor in chief Sabahudin Hadžialić,
Grbavička 32, 71000 Sarajevo i/ili
Dr. Wagner 18/II, 70230 Bugojno, Bosna i Hercegovina
Design: Sabi / Autors & Sabahudin Hadžialić. Design LOGO - Stevo Basara.
Freelance gl. i odg. urednik od / Freelance Editor in chief as of 2009: Sabahudin Hadžialić
All Rights Reserved. Publisher online and owner: Sabahudin Hadžialić
WWW: http://sabihadzi.weebly.com
Contact Editorial board E-mail: [email protected];
Narudžbe/Order: [email protected]
Pošta/Mail: Freelance Editor in chief Sabahudin Hadžialić,
Grbavička 32, 71000 Sarajevo i/ili
Dr. Wagner 18/II, 70230 Bugojno, Bosna i Hercegovina